ڪتاب جي اهميت
* * *
[b]ڪتاب[/b]
ڪ ڪفر کان روڪي ٿو.
ت تحقيق ڪرڻ سيکاري ٿو.
ا اورچائيءَ جي راهه تي هلائي ٿو.
ب برائي کان روڪي ٿو.
* *
[b]علم روشنيءَ جو مينار
[/b]
علم حاصل ڪرڻ هر مسلمان ”مرد“ توڙي ”عورت“ لاءِ فرض قرار ڏنل آهي. حديث مُبارڪ ۾ آيل آهي ته ”علم حاصل ڪرڻ لاءِ چين ملڪ وڃڻو پوي ته به وڃو.“ حاصل مطلب هيءُ آهي ته علم حاصل ڪرڻ لاءِ ڪيتري به محنت ۽ جاکوڙ ڪرڻي پوي، ته ضرور ڪريو ۽ هر وقت علم جي جستجو ۾ محو رهو. علم حاصل ڪرڻ لاءِ نه ته عمر جو ڪو تعين ٿيل آهي نه ڪو جنس يعني مرد/عورت جو ڪو فرق آهي. ”پينگهي کان قبر“، تائين عِلم حاصل ڪرڻ جي ڪوشش ۾ رُڌل رهڻ گهرجي، ڇو ته حديث مُبارڪ ۾ آيل آهي ته جنهن علم حاصل ڪرڻ جي جستجو ۾ گذاريو. تنهن ڄڻ جهاد ڪيو. علم اهڙو خزانو آهي، جنهن کي ڪو چور چورائي نٿو سگهي، بلڪه، توهان جو اهڙو خزانو آهي، جنهن کي جيترو ورهائيندا. اوتروئي اضافو ٿيندو رهندو. علم ورهائيندڙ کي استاد جو مانائتو ۽ شانائتو خطاب مليل آهي. اُستاد جنهن جي پيشي کي پيغمبري درجو عطا ٿيل آهي. اهڙي مقدس پيشي سان وابسته انسانن جو فرض آهي ته اهي مڪمل ديانتداريءَ سان پنهنجا فرض ادا ڪن ۽ ڪنهن به لوڀ ۽ لالچ جو شڪار ٿي پنهنجي پيغمبري پيشي جي نفي نه ڪن. ڇو ته حديث شريف ۾ آيل آهي ته هڪ جاهل کي ته ان جي جهالت يعني، اڻ ڄاڻائي جي بنياد تي ڪجهه معافي متان ملي به وڃي، پر هڪ عالم ۽ فاضل يعني ”علم“ جي روشني رکندڙ انسان جي غلطين کي ڪڏهن به معاف نه ڪيو ويندو، ڇو ته الله تعاليٰ عالم الغيب آهي، هو ڄاڻي ٿو ته ڪير اڻ ڄاڻائيءَ ۾ ڪوتاهي ڪري پيو ۽ ڪير ڄاڻندي به اڻ ڄاڻ بڻيل رهي ٿو. الله تعاليٰ کان دعا آهي ته الله سائين سڀني کي صراط المستقيم تي هلڻ جي توفيق عطا فرمائي. (آمين ثم آمين)
[b]علم[/b]
ع عقل عطا ڪري ٿو.
ل لالچ کان باز رکي ٿو.
م محنت ۽ همدرديءَ جو درس ڏي ٿو.
1. علم هڪ اهڙي لٺ آهي، جيڪا بي سهارن لاءِ سهارو ثابت ٿيندي آهي.
2. علم اهڙي تلوار آهي، جنهن جي تيزي، تلوار کان به وڌيڪ آهي.
3. علم اهڙو موتي آهي، جنهن جي روشني ڪڏهن به نه گهٽبي آهي.
4. علم ۾ اهڙي جلاوت آهي، جنهن تي سڀ لذت قربان ڪري سگهجي ٿي.
5. علم اهڙي ڍال آهي جيڪا جهالت جي خلاف حفاظت جو ڪم ڏئي ٿي.
6. علم اها دولت آهي جنهن کي ڪير به چوري نٿو ڪري سگهي.
[b]دوست هڪ نعمت آهي
[/b]
دوست جي معنيٰ آهي همدرد هڪ اهڙو انسان جيڪو ٻي جي فطرت جي مطابق هم آهنگ ٿي، سچائيءَ سان هم خيال ٿي گذاري. اڄ جي نفسانفسي دور ۾ سچي ساٿيءَ جو ملڻ ناممڪن آهي. پر جيڪڏهن ملي وڃي ته سمجهو ته ان کان وڏي ڪا ٻي نعمت ڪانهي.
[b]دوست[/b]
د ڏک سک جو ساٿي.
و وفا ڪرڻ وارو.
س ساٿ ڏيڻ وارو ۽ ساٿ نڀائڻ وارو.
ت تڪليف ۾ ڪم اچڻ وارو.
[b]زندگي[/b]
زندگي، الله تعاليٰ جل شانه جي طرفان عطا ڪيل نعمت آهي. بقول علامه اقبال رحه ته ”زندگي، بي بندگي، شرمندگي“. حاصل مطلب ته زندگي رب تعاليٰ ان لاءِ عطا نه ڪئي آهي. ته صرف اجاين ڳالهين ۽ کيل تماشن ۾ گذاري ڇڏجي، پر ان عطا ڪيل زندگيءَ جي پويان هڪ وڏو فلسفو سمايل آهي. ان نعمت جي شڪراني طور انسان کي هميشه نِياز ۽ نوڙت سان گڏ رب تعاليٰ جو شڪر ڪرڻ گهرجي. نه ته آخر ۾ شرمندگي پلئه پوندي.
* *
[b]زندگي[/b]
ز زنده دلي سان زندگي گذاريو.
ن نصيحتن کي ياد ڪريو.
د دوستن جي مدد ڪريو.
گ گندين عادتن کان بچندا رهو.
ي هميشه پنهنجي ماضيءَ کي ياد رکو.
”زندگي آمد برائي بندگي، زندگي بي بندگي شرمندگي“
(علامه اقبال رحه)
* *