کارڪون Dates
[b]کارڪ جا غذائي جزا هن ريت آهن (Nutritional facts):
[/b]سڄي ڏينهن جي ضرورت پوري ڪرڻ جيتري طاقت رکندڙ (Energy)، کارڪ، توهان اَسُر ويل سحري ۾ کائو يا وري شام جو افطار وقت کائو. سڄي ڏينهن ۾ وڃايل طاقت توهان آرام سان حاصل ڪري سگهو ٿا. (24) چوويهه ڪئلوريز رکندڙ هڪ کارڪ ۾ موجود غذائي فائبر (Fiber) ۽ نشاستو (Charbohydrates) ڀرپور انداز ۾ موجود آهي. گڏوگڏ هڪ ڪيلي (Banana) جيتري پوٽاشيم (Potassium) پڻ موجود آهي، تنهن هوندي به کارڪ سڻڀ (Fat) ڪوليسٽرول (Colesterol) ۽ (سوڊيم) لوڻ (Sodium) کان خالي آهي (Yet they are virtually fat, cholesterol and sodiun free) هڪ سو گرام کارڪون، اسان کي ٻه سو اٺيتاليهه ڪئلوريز فراهم ڪن ٿيون، جن جو وچور هيٺين ريت آهي:
100 grams of dates provides
ڪئلوريز ٻه سؤ اٺيتاليهه 248 Calories
رائبوفليون زيرو ڏهائي هڪ سؤ ملي گرام 0.100mg Riboflavin
نياسن ٻه ڏهائي ٻه سؤ ملي گرام 2.200mg Niacin
فوليٽ تيرهين ملي گرام 13mg Foliate
وٽامن اي پنجاهه انٽرنيشنل يونٽ 50lu Vit.A
ڪئلشيم ٻٽيهه ملي گرام 32mg Calcium
آئرن هڪ ڏهائي پندرنهن ملي گرام 1.15mg Iron
مئگنيشم پنجٽيهه ملي گرام 35mg Magnesium
فاسفورس چاليهه ملي گرام 40mg Phosphorus
پوٽاشيم ڇهه سؤ ٻاونجاهه ملي گرام 652mg Potassium
جست زيرو ڏهائي اڻٽيهه ملي گرام 0.29mg Zinc
ٽامو زيرو ڏهائي ٻه سؤ اٺاسي ملي گرام 0.288mg Copper
[b]کارڪ جا طِبّي فائده (Medical Benefits)
[/b]جديد تحقيق کان پوءِ اهو معلوم ٿيو آهي ته کارڪ اندر وٽامن ۽ معدنيات جا ڄڻ ته خزانا پوريل آهن. زمانهءِ قديم کان زمانهءِ جديد تائين، کارڪ هر ڪنهن جي مرغوب غذا رهندي آئي آهي، ۽ يقيناً منجهس موجود وٽامنس ۽ معدنيات جا خزانا ڄڻ ته هميشه کان عام و خاص کي معلوم هئا. سائنسي تحقيق دوران ته صرف هر جزي کي ڄڻ نالو ڏئي ان جي اهميت کي ڪئلوريز ۾ اجاگر ڪيو ويو آهي، باقي موجود ته سڀ ڪجهه ڪائنات ۾ پهرين کان هيو. تحقيقي اهميت ان ڪري به وڌيڪ اهم آهي جو ڪنهن تڪليف جي معلوم ٿيڻ کان پوءِ خاص غذائي جزا جيڪي جنهن خاص تڪليف کي دور ڪري سگهن ٿا سي ئي استعمال ڪري، تڪليف کي جلدي دوري ڪري سگهجي ٿو. شروعاتي دور کان هر شيءَ ۽ هر جنس لاءِ ڪانه ڪا فائدي جي ڳالهه منسوب رهندي آئي آهي پر جيئن ته سائنسي طور تي اهي سڀ ڳالهيون تحقيقي مرحلن منجهان گذري نه آيون هيون، ان ڪري پڙهيل لکيل ماڻهو اعتبار گهٽ ڪري پيو، پر هينئر جديد سائنسي بنيادن تي ٿيل تحقيق دوران جيڪي به غذائي جزا ڳولي هٿ ڪيا ويا آهن تن جي غذائي اهميت سان گڏوگڏ غذائي طاقت کي به ڪئلوريز ۾ ماپيو ويو آهي ۽ هاڻي آساني سان اِنٽرنيشنل ليول جي ماپ طور جي نظام تحت، نسخو ٻڌايو ۽ استعمال ڪيو ٿو وڃي، ائين ڪرڻ سان وقت به بچي ٿو ۽ فائدو به وڌيڪ حاصل ٿئي ٿو.
کارڪ اندر قدرتي طور تي وٽامنس ۽ معدنيات جا ڄڻ ته خزانا لڪيل آهن انسان جي بدن اندر جڏهن لوڻياٺ ۽ معدنيات گهٽجڻ لڳندا آهن ته آهستي آهستي رت ناليون متاثر ٿيڻ شروع ٿينديون آهن ۽ رت نالين (Blood vessels) جي صحت جڏهن خراب ٿيڻ شروع ٿيندي آهي ته پوءِ ناليون سوڙهيون ٿي پونديون آهن ۽ پوءِ دل جي ڌڙڪڻ وڌي ويندي آهي دل جي ڌڙڪڻ (Heart Rate) وڌي وڃڻ جي ڪري دل جو ڪم (Function of Heart) متاثر ٿيڻ لڳندو آهي ۽ دل پنهنجو ڪم نارمل انداز ۾ ڪرڻ کان لاچارگي ڏيکاريندي آهي اهڙي صورتحال ڪري وري نئين صحت ڏانهن موٽائڻ لاءِ کارڪن جو استعمال بيحد موثر ٿيو آهي کارڪون جيئن ته ڪئلشيم سان ڀرپور آهن ان ڪري هڏن کي طاقت بخشين ٿيون.
جڏهن بدن ۾ ڪئلشيم جي گهٽتائي پيدا ٿيڻ شروع ٿيندي آهي ته ٻارن ۾ رِڪٽس (Rickets) جي تڪليف نظر ايندي آهي ۽ وڏن (Adults) ۾ وري هڏا نوڪدار ۽ ڪمزور ٿيڻ شروع ٿيندا آهن (Brittle and weak). حمل دوران ماءُ لاءِ پڻ کارڪ جو استعمال نهايت ئي مفيد آهي. ان ڳالهه جو ذڪر قرآن شريف جي سورة المَريم ۾ بيان ڪيل آهي ته الله تعاليٰ ڪيئن نه حمل جي آخري لمحن ۾ بيبي مريم لاءِ کارڪن جو تحفو فراهم ڪيو. جنهن وقت بيبي مريم تمام گهڻي تڪليف محسوس ڪري رهي هئي. ٻار جي پيدائش واري آخري لمحن ۾ کارڪن جي استعمال جي اهميت کي الله تعاليٰ فضيلت بخشي ۽ هميشه لاءِ ”بافضيلت“ غذا بڻائي ڇڏيو. اسان جي پياري پيغمبر حضرت محمد مصطفيٰ صلي الله عليه وآله وسلم جن جي مرغوب غذا کارڪ هئي ۽ رمضان جي مهيني ۾ روزي جي افطار ڪرڻ وقت پهرين وات ۾ ”کارڪ“ وجهڻ کي پڻ باعث رحمت بڻايو ويو ”سبحان الله“ هڪڙي تحقيقي مقالي ۾ کارڪن جي سائنسي افاديت متعلق بيان ڪيو آهي ته ”کارڪ“ اندر ڪجهه اهڙيون رطوبتون موجود آهن جيڪي (Stimulants) اِسٽيميولنٽس طور ڪم سرانجام ڏين ٿيون ۽ حمل واري آخري مهيني دوران مُشڪن (Muscle of uterus) کي طاقت ڏين ٿيون ۽ ٻار جي پيدائش واري مرحلي کي ڏاڍو آسان بڻائين ٿيون.
“Dates continue certain stimulants which strengthen the muscles of uterus in last few months of pregnancy”
انهن رطوبتن جي موجودگي ٻار جي پيدائش واري مرحلي کي ۽ ماءُ لاءِ ٻار ڊليور ڪرڻ واري ڪوششن کي آسان بڻائي ٿي.(This would then assist in the dilation of the uterus at the time of delivery) کارڪون کائڻ، کير پيارڻ واري ماءُ هجي، يا وري ڪا خاتون حيض جي بندش وارن ايامن منجهان گذري رهي هجي سڀني لاءِ يڪسان فائديمند آهن. کارڪن کي زيرِ استعمال رکڻ سان مردن ۾ پراسٽيٽ غدود (Prostate Gland) جي ڪينسر واري صورتحال کي تي آسانيءَ سان ڪنٽرول ڪري سگهجي ٿو. ان سلسلي ۾ هڪڙي سائنسي تحقيقي دوران چوڏهن هزار (14000) مردن جي طرزِ زندگي ۽ ڪينسر متعلق معلومات ورتي وئي. ڇهن سالن جي مسلسل جدوجهد کان پوءِ سائنسي بنيادن تي جمع ڪيل معلومات جو سائنسي تجزيو ڪڍيو ويو ۽ ان معلومات جو ذڪر آگسٽ 1989ع ۾ هڪ سائنسي جرنل نالي ڪينسر ۾ صفحي نمبر 604-598 ۾ پيش ڪيو ويو ۽ اهو ٻڌايو ويو ته کارڪن جي استعمال ڪرائڻ سان ڪينسر جي وڌندڙ اثرات کي ڪافي حد تائين (Reverse) ۾ آڻي ڪنٽرول حاصل ڪيو ويو.
* * *