رت (Blood)
مٿئين تذڪري مان اسين واقف ٿياسين ته اصل ۾ رت ڇا آهي؟ ڪهڙيءَ ريت اِرتقائي منزلون طئي ڪري موجوده صورت اختيار ڪيائين ۽ سندس ذمي ڪهڙا اهم ڪم آهن؟ مختصر ائين چئي سگهجي ٿو ته رت انتهائي لازمي پاڻياٺ آهي، جنهن جي ذمي زنده جاندارن ۾ هيٺيان اَهم ڪم آهن:
1. آڪيسجن ۽ ڪاربان ڊاءِ آڪسائيڊ کي اوڄن Tissues تائين رسائڻ ۽ واپس خارج ڪرڻ.
2. کاڌو پهچائڻ (هر جِيوَ گهرڙي تائين)
3. غير ضروري مادي جو اخراج
4. ڪيميائي رابطو/ رطوبتن جو رابطو.
5. جسم جي اندرين حصن ۾ پاڻيءَ جي مقدار کي متوازن رکڻ.
6. گرمي (Heat) کي هر هڪ اوڄ (Tissue) تائين رسائڻ جو ڪم
7. بيماري واري حالت دوران جراثيم سان مقابلو ڪرڻ.
8. جسم جي درجهء حرارت (Temperature) کي ڪنٽرول ڪرڻ وغيره.
اهي انتهائي لازمي ۽ ضروري ڪم رت جي ذريعي ئي پورا ٿين ٿا. رت جي ڪنهن به قسم جي گهٽ وڌائي جي ڪري جسم جا سڀ سرشتا سڌيءَ طرح يا اڻ سڌيءَ طرح متاثر ٿيندا آهن.
مٿئين تفصيل ڄاڻڻ کان پوءِ اهو ضروري آهي ته اسين رت جي باري ۾ مختصر ۽ جامع طور تي تفصيلي معلومات حاصل ڪيون. پر اُن کان اڳ لمف جي متعلق معلومات حاصل ڪرڻ ضروري آهي، ڇو ته ساڳي وقت لمف پڻ اهو ساڳيو ڪم سر انجام ڏئي ٿي ته پوءِ اچو ته اسين پهرين لمف جو ذڪر ڪيون.
[b]رت جون خاصيتون:
[/b]1. رت پڻ هڪ Tissue جو نالو آهي، جيڪو بذات خود بي رنگ آهي پر منجهس موجود رنگدار مادي هيموگلوبن (Haemoglobin) جي مرهون منتِ سندس رنگ ڳاڙهو نظر ايندو آهي.
2. انساني رت جي خاصيت آهي ته منجهائنس قلم (Crystal) ٺهي سگهن ٿا جن کي عُرفِ عام ۾ (Haemin Crystals) سڏيو وڃي ٿو. اِها هڪ خاص قسم جي خاصيت آهي، جنهن جي بنياد تي، ”اِنسان ۽ حيوان جي رت“ ۾ فرق بيان ڪري سگهجي ٿو.
3. ٽوٽل رت هڪ تندرست جسم اندر تقريبن ڇهه 6.0 ليٽر، يا ڏيڍ گئلن موجود هوندو آهي. عام طور تي مردن ۾ عورتن کان وڌيڪ رت هوندو آهي.
4. ماڻهو جو سڄو رت، هڪ ليٽر آڪسيجن جذب ڪري سگهي ٿي. جيڪو مقدار، مالٽي جيتري ايراضي ۾ ماپي ويندو.
5. رت ۾ ٽن قسمن جا جزا هوندا آهن ڳاڙها (R.B.S) ۽ اڇا (W.B.C) جزا ۽ پليٽيليٽس Platelets)) يا ٿرومبوسائٽس Thromobocytes.
6. رت 4 سينٽي گريڊ تي پنهنجي اصلي ساڳيءَ حالت ۾ ٽن هفتن يعني 21 ڏينهن تائين برقرار رهي سگهي ٿي.
7. رت ۾ ڳاڙهو جزو بظاهر بنا نيوڪليئس هوندو آهي. جڏهن ته نيوڪليئر ميٽريل موجود هوندو اٿس.
* * *