ياد رکڻ جون ڳالهيون ۽ زندگي گذارڻ جو صحيح رستو
اُفواهن تي بغير سوچي سمجهي ۽ تصديق ڪرڻ جي يقين ڪرڻ، تباهي جي علامت آهي.
ڪنهن جي متعلق بري ڳالهه (ڳالهيون) بغير تحقيق ڪرڻ جي منسوب ڪري ڇڏڻ، ناداني آهي.
ڪنهن جي غلطيءَ جو بدلو اُن جي ڀاءُ يا پٽ وغيره کان وٺڻ سراسر ’ظلم ۽ نا اِنصافي آهي.
بُرائي جو جواب ڀلائي سان ڏيڻ شرافت جي نشاني آهي.
ڪنهن کان غلطي ٿي وڃي ته اُن کي همدرديءَ سان سمجهائڻ ۽ اُن جي اِصلاح ڪرڻ، ڪردار جي بلندي آهي.
هڪ ٻئي جي ڪم اچڻ تمام وڏي خوبي آهي.
هڪ ٻئي کي اذيت ۽ تڪليف کاب بچائڻ هڪ وڏو ثواب آهي.
ٻئي کي مُعاف ڪري ڇڏڻ تمام وڏي وڏائيءَ واري ڳالهه اهي.
ڪاوڙ ۽ غُصي کي پي ڇڏڻ وڏي بهادريءَ جي نشاني آهي.
لڙائي جگهڙي کان پاسو ڪرڻ ۽ جيڪڏهن لڙائي ٿي به وڃي ته اُن کي ختم ڪري صُلح وصفائي جي ڪوشش ڪرڻ وڏي نيڪي آهي.
ڪنهن جي عيبن جي پرده داري ڪرڻ اعليٰ درجي جي همدردي مِثل آهي.
جڏهن ٻه ڀائر پاڻ ۾ وڙهندا آهن ته ٻئي جو کم ۾ هوندا آهن ۽ نقصان ٻنهي جو ٿيندو آهي. جڏهن ته دُشمن خوش ٿيندو آهي.
ب: زندگي گذارڻ جي صحيح رستو
انسان دُنيا ۾ رهي ٿو ته هُن کي هر قسم جو ڪم ڪرڻو پوي ٿو. سُمهڻ، جاڳڻ، کائڻ، پئيڻ، هلڻ ڦرڻ کان وٺي پڙهڻ لکڻ تائين هر ڪم نهايت ضروري آهي. هي سڀ ڪم زنده رهڻ لاءِ آهن. ۽ دور ۾ هر انسان زنده رهڻ چاهيندو آهي. هِن ۾ ڪا بُرائي به نه آهي. اِسلام اسان کي ڪنهن به ڳالهه ۾ ڪم کان روڪيو نه آهي. بلڪ اُنهن ڪمن کي صحيح نموني ۽ ٺيڪ طريقي سان سرانجام ڏيڻ جي هدايت فرمائي آهي. بعض ماڻهو دنيا جي محبت کي برو سمجهين ٿا، اِهڙن ماڻهن جي سوچ بلڪل صحيح نه آهي، بلڪ هو غلط آهن. ڇو ته اِسلام اسان کي نفرت ڪرڻ جي تعليم نه ڏني آهي. بلڪ اِسلام ته دِينِ فطرت آهي. اِسلام هڪ فِطري مذهب آهي، ڪنهن به اهڙي ڪم کان اِسلام منع نٿو ڪري جيڪو عين فطرت جي مطابق آهي ۽ جنهن جي ڪرڻ سان، الله جي مخلوق کي ڪو به نقصان نٿو پهچي. مثال طور هر ماڻهوءَ کي زنده رهڻ لادِ پئسن جي ضرورت پوي ٿي.
انڪري پئسا ڪمائڻ بُرائي نه آهي ۽ نه ئي وري ڪو ناجائز ڪم آهي. ليڪن هيءَ ڪمائي محنت ۽ ديانت سان حاصل ڪرڻ کپي. بغير محنت جي، ڪنهن کي ڌوڪو ڏيئي، ڪوڙ ڳالهائي، جيڪو پئسو ڪمايو وڃي سو ٺيڪ نه آهي. اِسلام اِهڙيءَ ڪمائي کي ”حرام“ قرار ڏنو آهي. اِهڙي پئسي ۾ برڪت به نه هوندي آهي. اِهڙيءَ طرح ”علم“ حاصل ڪرڻ به نهايت ئي اعليٰ ڪم آهي، چاهي علم ديني هُجي يا دنياوي عِلم حاصل ڪرڻ ۾ ڪوتاهي بلڪل نه ڪجي ۽ ڪوشش ڪري علم حاصل ڪجي ڇو ته اسان جي پياري رسول حضرت مُحمّد مُصّطفيٰ صَلي الله عليھ وآلھ وسلم جن جي حديث مُبارڪ به آهي ته، ”عِلم حاصل ڪريو، توڙي جو توهان کي چين ملڪ وڃڻو پوي“ مطلب اِهو آهي ته بي انتها محنت مشفقت سان ڪوشش ڪري علم حاصل ڪجي. پر ڪڏهن به اِن علم کي حاصل ڪرڻ لاءِ ڪو به غلط طريقو نه اختيار ڪجي. ڇو ته اِهو جائز نه آهي. علم ته حاصل ئي اِن لاءِ ڪيو ويندو آهي. ته جيئن زندگيءَ گذارڻ لاءِ صحيح رستو منتخب ڪري سگهجي. صحيح نموني حاصل ڪيل علم ئي اسان کي زندگيءَ جو صحيح رستو ڏيکاري، رهبري ۽ رهنمائي ڪري سگهندو.
صحيح رستو ڪهڙو آهي؟- صحيح رستو به اُهوئي آهي ته توهان دُنيا ۾ رهي دين کي نه ڀلايو ۽ دين تي عمل ڪري دنياوي خوشحالي ۽ سهولتون حاصل ڪريو. اِنسان کي گهرجي ته پاڻ کي خوش رکي، ڪمائي، خوشحال بڻائي، سڀ ڪجهه دين جي عين مطابق ڀلي حاصل ڪري ۽ ڀلي غني به ٿي وڃي پر ساڳي وقت ”دين“ جا فرض ۽ احڪام پورا ڪندي، نيڪ راه تي گامزن رهي. نيڪ نيت ٿي رهي. خوشحالي ۾ الله جي مخلوق کي ياد رکي ۽ ٻين جي ڪم اچي. الله تعاليٰ ۽ رسول صلعم جن جي احڪامن کي ياد رکي ۽ عمل ڪري. دُنيا جي محبت کي اعليٰ اُصولن سچائي، ايمانداري، شرافت ۽ اِنسانيت تي غالب اچڻ نه ڏي. اِنسان کي گهرجي ته هر ڪم ڪرڻ وقت جيئن هو پنهنجو خيال رکي ٿو ۽ پنهنجي ڀلائي متعلق سوچي ٿو، ساڳيءَ ريت پنهنجي قوم ملڪ ۽ ڌرتيءَ لاد به نيڪ سوچ رکي ۽ خيال ڪري.الله تعاليٰ کي عرض آهي ته شل اسان سڀني کي نيڪ راءِ تي هلڻ جي توفيق عطا فرمائي آمين ثم آمين.
[b]سرتيون پڙهندڙن جا رايا:[/b]
مصنفه جي باري ۾ مختلف دانشورن جا خيالات ۽ راءِ:
اسان ”سرتيون“ رسالي ۾ ليکڪا جا ڪيترائي مضمون پڙهندا رهيا آهيون. جن مان ڪافي سائنسي معلومات ملندي آهي. ٻي ڳالهه ته پروفيسر رشيده ڀٽي جي لکڻي عام فهم هئڻ سبب تمام دلچسپ لڳندي آهي. ۽ سندس موضوع روزمره زندگي سان لاڳاپيل هوندا آهن. جن مان پڙهندڙ لاڀ حاصل ڪري سگهن ٿا. ڊڪشنري آف هيماٽالاجي سائنسي ادب ۾ هڪ خوبصورت اضافو آهي. سندس ڊڪشنري بابت: ڊاڪٽر فهميده حسين لکي ٿي ته: