سائنس، علم ۽ رسالا

ڪَڻي مان ڪيچَ

پروفيسر رشيده ڀٽي جو لکيل هي ڪتاب انتهائي ڪارائتو آهي. جيڪو عام ماڻهوءَ کي غذا جي فائدي ۽ علاج جي باري ۾ مڪمل ڄاڻ ڏيئي ٿو. قدرت جو ڪارخانو عجيب آهي. هتي شين جو پاڻ ۾ مضبوط لاڳاپو آهي. اُهي چاهي گڏوگڏ هلنديون هجن يا بنهه هڪٻئي جي اُبتڙ هجن. گرمين جون ڀاڄيون ۽ ميوا مزاج ۾ معتدل ۽ جسم ۾ پاڻي جي مقدار کي گهٽ ٿيڻ نه ٿا ڏين. ساڳيءَ ريت سياري ۾ پيدا ٿيندڙ غذا گرم ۽ جسم جي مدافعتي مزاج کي فعال بڻائي ٿي. ساڳي وقت موسمي اثر ۽ بيمارين کان بچائي ٿي. رشيده پنهنجي هن ڪتاب ۾ ڪافي حد تائين غذا متعلق انيڪ پهلو واضع ڪيا آهن.
Title Cover of book ڪَڻي مان ڪيچَ

حضرت محمد مصطفيٰ صلي االله عليھ وآلھ وسلم جن جي حديث مُبارڪن جي روشنيءَ ۾ اناج مِيون ۽ ڀاڄين جي اِهميت ۽ طِبّي فائده

نباتات ۽ ڀاڄيون الله تعاليٰ پنهنجن بندن لاءِ نه صرف پيٽ ڀرڻ لاءِ اُپايون آهن، پر اُهي سڀ اسان لاءِ بي شمار غذائي اَهميت جون حامل پڻ آهن. انهن منجهه نه صرف بي شمار غِذائي جزا موجود آهن، پر سڀني منجهه ڪا نه ڪا شفائي رمز پڻ رکيل آهي. اسان هن مضمون ۾ ڪجهه عام واهپي وارين شين/غذائي جنسن جو جائزو وٺنداسين، ۽ ڏسنداسين ته منجهن موجود جزن جي ڪهڙي ۽ ڪيتري اهميت آهي. هر جزو پنهنجي غذائي حقيقت (Nutritional Facts) سان موجود آهي ۽ هر جزو پنهنجي پنهنجي صلاحيتن ۽ ڪئلوريز مطابق دوائي/ شفائي فائدا پڻ رکي ٿو. الله تعاليٰ جتي پنهنجن بندن تي مهربان ٿي ڪري من و سلويٰ، مختلف اناج اُپايا ۽ سرسبز وڻ ٽڻ، ميون سان ٽمٽار ڪيا، گڏوگڏ زمين منجهان ڀاڄيون پيدا ڪيون، پاڻيءَ اندر رهندڙ مڇي ۽ خشڪيءَ تي رهندڙ ڪجهه حلال جانور پيدا ڪيا اُتي انسان کي اشرف المخلوقات بڻائي ڪجهه پکي ۽ ڪجهه جانور مطيع ڪري ڏنا ته جيئن آسانيءَ سان شڪار ڪري سگهجي ۽ الله جو نالو وٺي ذبح ڪري اِستعمال ڪجي ۽ پنهنجي ”صحت“ کي برقرار رکي سگهجي. مٿي بيان ڪيل پکي، جانور، مڇي ۽ ڀاڄيون، بيشمار نباتات ۽ ميوات وغيره جي سڀني منجهه ڪونه ڪو اِهڙو ته غذائي اهميت جو حامل جزو موجود آهي جو جيڪڏهن روز مره جي زندگيءَ ۾ مستقل طور تي اسان بيخبري ۾ اُن جو استعمال گهٽ ڪريون يا وري بلڪل نه ڪريون ته پوءِ ڪنهن نه ڪنهن قسم جي ڪميءَ باعث جسم ۾ اندروني معاملات نارمل رهي نه سگهندا ۽ انساني ”صحت“ متاثر ٿيڻ شروع ٿي ويندي، جنهن جي ڪري جسماني طور انسان ڪمزور يا وري ڪنهن تڪليف ۾ مبتلا ٿي سگهي ٿو. اِن صورتحال کان بچڻ لاءِ الله تعاليٰ حڪم فرمايو ته مون توهان کي دنيا ۾ جيڪي به نعمتون عطا ڪيون آهن تن سڀني منجهان ضرور فيضياب ٿيو ڇو ته هر شيءَ منجهه ڪونه ڪو نهايت ئي اهم ”جزو“ ”شفائي خصوصيت“ ((Medical Benefits سميت موجود آهي.
الله تعاليٰ جي رسول، حضرت محمد صلي الله عليه وآله وسلم جن جي ارشادات ۽ احاديث جي روشنيءَ ۾ جيڪڏهن جائزو وٺبو ته خبر پوندي ته اهڙيون بي شمار ”احاديث“ مُبارڪ ۽ ارشادات موجود آهن، جن کي بعد ۾ ٻين معتبر ۽ اعليٰ هستين پڻ وري وري ورجايو آهي ۽ استعمال جي لاءِ تاڪيد فرمايو آهي.
هِن مضمون ۾ اسين اِهڙين ڪجهه غذائي جنهن جو ذڪر ڪنداسي، جن کي هڪ طرف ته احاديثِ نبوي جي تحت اهميت حاصل آهي ته وري ٻي طرف هِن جديد سائنسي دور ۾ جديد ٽيڪنالاجيءَ جو استعمال ڪندي اِهڙين غذائي اجناس جي، سائنٽيفڪ انداز ۾ پڻ کوجنا ڪندي، ريسرچ ذريعي، انٽرنيشنل پيمانو مقرر ڪيو ويو آهي. هر اِنسان جي جسماني ضروريات مطابق اُن جي صحت کي مدِنظر رکندي، مختلف وٽامنس ۽ ٻين غذائي جزن جو، ڪئلوريز ۾ اِستعمال ئي فائديمند ثابت ٿي سگهي ٿو.