مُنقّه Raisins
هاڻي اسين هت هن خشڪ ٿيل ڊاک يعني (منقّه) جون ڪجهه غذائي حقيقتون سائنسي تناظر ۾ پيش ڪنداسين:
جيئن ته اسان کي اهو بخوبي علم آهي ته الله تعاليٰ ڪجهه ڀاڄيون ۽ ميوا اهڙا اُپايا آهن. جن کي تازو به استعمال ڪجي ٿو ته وري ٻي طرف سڪائي يعني خشڪ ڪري به استعمال ڪري سگهجي ٿو. جيئن ته ڀاڄين ۾ مثال طور پالڪ، سائو مرچ، ٻيون به ڪيتريون ئي لاتعداد شيون ته وري ميون ۾ به ساڳيءَ ريت تازا ميوا به کائجن ٿا ۽ ساڳيون شيون وري خشڪ ڪري به رکجن ٿيون جن کي خشڪ ميوو سڏجي ٿو. انگور Grapes)) به اهڙو تازو ميوو آهي جن کي جڏهن خشڪ ڪيو وڃي ٿو ته ان کي پوءِ منقهّ سڏجي ٿو. انگريزي ۾ انهن کي ((Raisins سڏجي ٿو. انگورن کي سِڌو سنئون سج جي روشنيءَ ۾ سڪائجي توڙي جو ٻي ڪنهن هٿرادو طريقي سان خشڪ ڪجي، ٻنهي صورتن ۾ سندس خاصيتون ساڳيون ئي برقرار رهن ٿيون. ننڍڙي گول دائري جي شڪل و صورت جا انگور عام طور ننڍڙن چٽن وارن بلورن وانگر به نظر ايندا آهن، جن جي شڪل ڪڏهن ڪڏهن گول بجاءِ بيضي جهڙي به هوندي آهي. مطلب ته ڪڏهن بلڪل گول ۽ بعض وقت بيضيءَ جي صورت يا وري ڊگهائي ۾ اُڀا ۽ ويڪرا نظر ايندا آهن. اِهي Pebbles)) وانگر نظر ايندڙ خشڪ انگور پنهنجي ٻاهريان واري کل جي اندر گودي جي حفاظت ڪندا آهن ۽ کائڻ مهل اهو گودو(Chewy Flash) ، تمام نرم ۽ سٺو هوندو آهي. ٻاهرين کل (Membrane) جيڪا تازي انگور ۾ تازي ۽ جاذب نظر هوندي آهي، سا خشڪ ٿيڻ بعد پنهنجي خوبصورتي وڃائي ويهندي آهي ۽ ساڳي کل هاڻي لڙڪيل ۽ ”جُهري دار“ (Wrinkled) نظر ايندي آهي. فرق بلڪل ائين جيئن هڪ نوجوان ۽ پوڙهي ماڻهوءَ جي جسم جي ٻاهرين چمڙي نظر ايندي آهي. تازن انگورن جي رنگ ۾ جيئن ته سائو، هلڪو سائو زردي مائل واڱڻائي ۽ ڪڏهن ڪڏهن تيز سائي سان گڏ ٿورو تيز واڱڻائي شامل هوندو آهي. ساڳي ريت انگور سڪائڻ بعد به ٿورو مختلف رنگ اختيار ڪري وٺندا آهن. عام طور تي تيز ناسي رنگ (Deep Brown) ۽ اڪثر ڪري ڪجهه واڱڻائي ڏيک ڏيندڙ هر سُڪل (خشڪ ٿيل) انگور جيڪي (منقّه) ڪري سڏجن ٿا. ڏسڻ ۾ تمام وڻندڙ ۽ بيحد صحت بخش ٿين ٿا. خشڪ ٿيل انگورن هڪ چوٿائي ڪوپ يعني ته اڌ ڪپ ۾ (36.25g) منقّه اسان کي هيٺينءَ ترتيب سان ڪئلوريز فراهم ڪري سگهن ٿا.
ٽوٽل ڪئلوريز/هڪ سؤ اٺ ڏهائي پنجهتر ڪئلوريز(Calories 108.75) جي ترتيب چارٽ ذريعي هيٺ ڏجي ٿي.
ڪئلوريز هڪ سو اٺ ڏهائي پنجهتر ملي گرام 108.75 mg Calories
ڪئلشيم سترنهن ڏهائي ڇاهتر ملي گرام 17.76mg Calcium
وٽامن اِي ڏهائي اٺٽيهه انٽرنيشنل يونٽ 0.38 mg Vitamin E
آئرن (لوه) ڏهائي پنجهتر ملي گرام 0.75 mg Iron
زنڪ (جست) ڏهائي ڏهه ملي گرام 0.10 mg Zinc
بورون هڪ ڏهائي اٺهتر ملي گرام 1.78 mg Boron
ٿائمِن ڏهائي ٻڙي ڇهه ملي گرام 0.06mg Thiamin
رائيبوفليون ڏهائي ٻڙي ٽي ملي گرام 0.03 mg Riboflavin
مئگنيشيم يارنهن ڏهائي ڇهانوي ملي گرام 11.96 mg Magnesium
پوٽاشيم ٻه سو ٻاهتر ڏهائي ڇوويهه ملي گرام 272.24 mg Potassium
سيلينيم ڏهائي پنجويهه مائڪرو گرام 0.25mcg Selenium
مٿي ڏنل ڪئلوريز جي چارٽ مان معلوم ٿئي ٿو ته هيءُ انگور جيترو تازو فائديمند آهي، ان کان وڌيڪ خشڪ ٿيل حالت ۾ پڻ نهايت اهم آهي. هن جو ڪيترين ئي عام بيمارين ۾ نه صرف گهريلو ٽوٽڪن جي لحاظ کان پر سائنسي نقطهءِ نظر کان پڻ جديد ۽ اُهم رول آهي. طِبّ نبوي کان وٺي ميڊيڪل سائنس جي ترقيءَ ۽ تحقيق جي روشنيءَ ۾ پڻ ڪيترين ئي بيمارين ۾ شفا بخش دوا طور اِستعمال ڪري سگهجي ٿو. خشڪ ٿيل انگور (منقّه) ((Raisins هڏن جي صحت کي قائم دائم رکڻ لاءِ استعمال ڪيا وڃن ٿا.
بورون نالي معدنيات (Boron) هڏن جي صحت ۽ سلامتيءَ لا بي انتها مفيد ثابت ٿيا آهن. خاص طور تي خواتين ۾ جڏهن آسٽيوپورو سز ((Osteoporosis يعني ته جڏهن بدن جا هڏا نرم ٿيڻ شروع ٿيندا آهن. جنهن کي Bone Softening)) به سڏجي ٿو. بورون هڪ اهڙو ته معدنيات ((Trace Mineral آهي، جيڪو وٽامن ڊي (D) ۽ اِيسٽروجن (Estrogen) کي متحرڪ ڪري هڏن جي صحت کي برقرار رکڻ ۾ مددگار ثابت ٿئي ٿو. اهڙي صورتحال جنهن ۾ خواتين جي ماهواري بند ٿيڻ کان پوءِ ڪيتريون ئي طبعي تبديليون شروع ٿي وينديون آهن. ۽ اُهي صرف ”عمر“ جي وڌڻ سان واسطو نه رکنديون آهن، پر جسم اندر پڻ ڪجهه ڪيميائي تبديليون رونما ٿينديون آهن. جن ۾ خاص طور تي ڪيميائي رطوبتون (Hormones) جو وڏو عمل دخل هوندو آهي. ڪجهه خاص ڪيميائي رطوبتون گهٽ انداز ۾ پيدا ٿيڻ جي نتيجي ۾ هڏن جي نشوونما پڻ گهٽجي ويندي آهي ۽ ڊگها هڏا خاص طور تي ٽنگن، ٻانهن ۽ گوڏن سميت جيڪي به آهن سي متاثر ٿيڻ شروع ٿي ويندا آهن منجهن اندر موجود گودو (Bone-Morrow) پڻ پنهنجي پيداواري صلاحيت کان محروم ٿيندو ويندو آهي. جنهن جي ڪري نوان رت جزا پڻ متاثر ٿيڻ جو خدشو وڌي ويندو آهي. اهڙي صورتحال کي اسان سائنسي لفظن ۾ هڏن جو نرم ٿيڻ ۽ ڀُرڻ چئي سگهون ٿا. Softening of bone)) تحقيقي تجربن ۽ مشاهدن مان معلوم ٿيو آهي ته اهڙي صورتحال جن ۾ خواتين ماهواري بند ٿيڻ کان پوءِ واري صورتحال يعني (Post-menopausal -situation) کي منهن ڏيئي رهيون هونديون آهن، انهن منجهه معدني بورون Boron Mineral)) اوسِٽوپوروسسز ((Osteoporosis کي دفاعي انداز ۾ سهارو ڏيندا آهن ۽ ايسٽروجن ((Estrogen وارين صلاحيتن کي برقرار رکندي مثبت طريقي سان ڄڻ ته ايسٽروجن ٿراپي (Estrogen Therapy) وانگر خواتين جي اندروني ڪيميائي تبديلين تي ڪنٽرول ڪري وٺندا آهن. بورون معدنيات خواتين لاءِ ڄڻ ته هڪ طِبّي نسخي تي مشتمل ٽانڪ ((Tonic جو ڪم سر انجام ڏيندا آهن. جيڪي قدرتي طور تي الله تعاليٰ پنهنجي ڪرم ۽ فضل سان اسان لاءِ تازي انگور ۽ پوءِ سڪل خشڪ ٿيل مُنقه جي صورت ۾ عطا ڪيا آهن.
[b]اينٽي آڪسيڊنٽ پروٽيڪشن فرام فينولس:
[/b](Antioxidant Protection from Phenols)
هن خاص ميوي ۾ موجود هيءَ ٻي خاصيت آهي. هن خاص قسم جي مرڪب فينول Phenol جي موجودگيءَ سببان، (جسم جي اندر، جيڪڏهن بدقسمتيءَ سان ڪڏهن خلين منجهه آڪسيجن سان ڪو اهڙو معاملو جيڪو ڪنهن ڪيميائي ردِ عمل جي صورت ۾ پيدا ٿي پوي.تنهن جي بچاءُ ۾ خاص دفاع ڪرڻ جي اهليت پيدا ڪرڻ). (انساني گهرڙن) خلين جي ڀڃ ڊاهه کي مؤثر طريقي سان روڪي سگهجي ٿو. الله تعاليٰ ڪيتريون ئي ڀاڄيون ۽ ميوا پيدا ڪيا آهن، جن ۾ قدرتي طور تي فينول ((Phenol ڀرپور انداز ۾ موجود آهي، جيئن مثال طور پريونس ۽ ايپريڪوٽس ((Prunes and Apricots، پر پوءِ منقهّ اُنهن سڀني کان وڌيڪ سرسي حاصل ڪري ورتي آهي. ۽ پهرين نمبر تي آهي. اينٽي آڪيسڊنٽ (Anti Oxidant Activity) کي روڪڻ لاءِ فينول بيحد ضروري هوندا آهن. فينول مرڪب اندر ٻيا مرڪب جهڙوڪ (هائيڊروآڪيسنامڪس (ڪاٽيرڪ ۽ قواٽيرڪ اِئسڊ) پروسائيناڊنس، ۽ فليون ols-3) جسماني جيوگهرڙن (خلين) جي حفاظت ڪن ٿا ۽ ڪنهن به اهڙي صورتحال جنهن ۾ آڪيسجن جي ڪميءَ سان جيوگهرڙن جي نشوونما ۽ ڪم ۾ رخنو پوڻ جو انديشو وڌي وڃي ۽ اينٽي آڪسيڊنٽ جي طور تي ڪنهن مددگار جي ضرورت پوڻ وقت (فينول) ڀرپور انداز سان دفاع ڪن ٿا ۽ دفاعي صلاحيتن جي ڪري جسماني خلين جي ڀڃ ڊاهه جو عمل رڪجي وڃي ٿو. اهڙيءَ طرح هيءُ مرڪب يعني فينول Phenol هڪ اينٽي آڪسيڊنٽ طور تي اُڀري اچي ٿو ۽ ڀرپور انداز ۾ جسماني خلين جي حفاظت ڪري ٿو.
These phenols including hydroxyl cinnamons (Cataract and coterie acids), prosyanodynes, and flovan-3-ols, provides antioxidant protaction to the human body cells.
هڪ طرف الله تعاليٰ (سڪل) خشڪ/انگورن کي معدني بورون سان مالا مال ڪيو آ ته ٻي طرف وري فينول مرڪب سان ٽمٽار ڪري ڇڏيو آ، جيڪي انساني صحت لاءِ بي انتها لازمي قرار ڏنا ويا آهن. خشڪ منقهّ جتي انساني جسم جي هڏن ۽ ڀُرڪندڙ هڏن، Bone and Cartilage)) لاءِ بي حد مفيد ثابت ٿيا آهن، ساڳي وقت انساني جسم جي اهم عضوي وات ۽ ان منجهه موجود ڏندن ۽ مهارن لاءِ پڻ مفيد آهن. توڙي جو منقهّ بي حد، مٺا ۽ چمڪندڙ (Sweet and Sticky) هوندا آهن، پر ان جي باوجود اُهي وات ۾ ڪنهن به قسم جي ڏندن جي بيماري نٿا ڦهلائين، پر برعڪس ان جي پاڻ وڌيڪ ڏندن ۽ وات کي صاف رکڻ ۾ مددگار ثابت ٿيا آهن ۽ وات جي ”صحت ۽ صفائي“ (Oral Health and Hygine) ۾ وڌيڪ حصو وٺن ٿا. هنن ۾ موجود لينولڪ ائسڊ Lanolic acid) (وات جي اندر مُهارن ۾ بئڪٽريا کي ماري ناس ڪري ٿي. اهي بئڪٽريا جي مارجي نه وڃن ته هوند اڳتي هلي ڪيترين ئي وات جي بيمارين جو سبب بڻجي سگهن ٿا. هنن بئڪٽريا جي ڪري مهارن جي وچ ۾ خال (Cavities) بڻجڻ شروع ٿي وينديون آهن.
The acid is highly effective in drilling the Bactria that cause, cavities (Straptocaucusmatins and periodontal dental disease) pro phyromouas gingival.
ان سان گڏوگڏ منقهّ ۾ جيڪي کنڊ جا قسم موجود آهن، سي آهن فرڪٽوز (Fructose) ۽ گلوڪوز Glucose)) جيڪي ڪڏهن به خال Cavities)) نٿا پيدا ڪن، جڏهن ته سڪروز Sucrose)) وڏي پيماني تي وات جي اندر ڏندن ۽ مهارن لاءِ بيماري جي علامت ثابت ٿين ٿا. ۽ وات جي صحت ((Oral Health کي نقصان پهچائڻ ۾ مدد ڪن ٿا ۽ ڪيتريون ئي وات جون بيماريون Oral Disease)) ڦهلائڻ ۾ مددگار ٿين ٿا.
* * *