ٻوڏ جي تباهيءَ کان پوءِ جنم وٺندڙ دردناڪ قصا…سهيل ميمڻ
شهدادڪوٽ جي منهنجي ماءُ کان به وڏي سنت مگسي، منهنجا ۽ منهنجي پرڏيهي ميڊيا ٽيم جي عملدارن جا پير پڪڙي ۽ چنبڙي پئي. هن بکايل ۽ اڃايل هوندي نه ماني گهري، نه پاڻي، هوءَ صرف اسان کان اهو گهري رهي هئي ته وٽس نه ڪرايو آهي. نه سگهه جو اڳ م ئي ميل پنڌ ڪري آئي هئي. ان ڪري کيس ۽ سندس ٻارن کي کڻي ڪنهن محفوظ هنڌ پڄايون . هن جون منٿون ۽ زاريون دل ڏارڻ لاءِ ڪافي هيون. هوءَ جنهن زميندار جي هارياڻي هئي. سڄي عمر جنهن جي زمين ڪاهي کيس ڪمائي ڏنو هئائين، اهو زميندار کيس ۽ سندس ٻچن کي پنج ميل پري، محفوظ هنڌ تي پڄائڻ جي تڪليف به نه ڪري سگهيو.
سکر جي هڪ ڪئمپ ۾ ٻن جاڙين ڌيئرن کي جنم ڏيندڙ هزارو شيديءَ جي زال ڪريما پنهنجي ٻن ڌيئرن کي سيني سان سانڍي روئيندي ٿي رهي ته، هنن نياڻين جا نصيب ڏسو، گهر هوندي ڪئمپن ۾ ڄايون آهن، نالن جي معنيٰ جي خبر نه هوندي به ردا ۽ ندا جا نالا نياڻين کي ڏيندڙ ماءُ کي اهو خوف به آهي ته اهي معصوم گل ڪٿي ڪئمپن ۾ تيزي سان ڦهلجدڙ ڪالرا، گيسٽرو، فلو، يا ٻين بيمارين جي ور نه چڙهي وڃن. ننڍڙين معصوم نياڻين کي اجرڪ سان ٺهيل ڪپڙا ڪرتا پڻ ڪئمپ واري اسڪول جي ماسترياڻي ٺهرائي ڏنا آهن. غوث بخش چاچڙ اسان جي سي اين اين جي ٽيم کي لنڊي شاخ ڪرمپور وٽ پنهنجي گهر واريءَ سان گڏ مليو. ٻنهي جي مٿي تي ٻه ڀريون هيون جنهن ۾ ٻارن لاءِ پاپا، ۽ ڪجهه اڌ ڦاٽل ڪپڙا هئا. انهن ٻنهي زال مڙس جو بس اهو ئي ڪجهه بچيو هو، غوث چاچڙ سکر واري ڪئمپ کان تڪليفون ڪٽي، ٻار پويان ڇڏي، ڳوٺ پئي ويو ته ڏسان ته ڇا بچيو آهي. ڪرمپور سيلاب کان هٽ ٿيل شهر آهي. سندس چوڌاري اڃان ته پاڻي آهي. ان ڪري لنڊي شاخ کان پوءِ ٽريڪٽر ئي واحد سواري هو، جنهن تي اچي وڃي پئي سگهيو. زال نصيبن سان گڏ پيرين پنڌ چيلهه جيڏي پاڻي ۾ ڪرمپور ڏانهن هليو ويو. جڏهن اسان ٽريڪٽر اچڻ بعد اڌ پنڌ تي پهتاسين ته غوث ۽ سندس زال کي اڌ مئي حالت م ٿڪل ٽٽل هڪ مٿانهين تي ساهه پٽيندي ڏسي کين پاڻ سان کڻي، پراڻي بيگاري وٽ لاٿوسين، سندس ڳوٺ سامهون هو، پر وڏي پاڻي ۾ ٻيڙي ڪرائي غوث ۽ سندس زال کي کڻي اسان سندس ڳوٺ حاجي شاهنواز بنگلاڻي پهتاسين ته ڳوٺ ۾ سواءِ ٻيڙي هلڻ جي ٻيو ڪو رستو بچيل نه هو، غوث چاچڙ جو گهر جهري چڪو هو، سندس زال چيلهه کان وڏي پاڻي ۾ پنهنجو ٻن ڪمرن واري گهر مان تمام ٿورو بچيل سچيل پر برباد ٿيل سامان ٻاهر ڪڍندي پئي رهي ۽ روئيندي به پئي رهي گهر ويا، سامان ويا، ان ويا، لٽا ڪپڙا ويا، روزگار ويا، ٻچا ٻار رلي ويا ۽ مستقبل جي خبر ناهي ته ڪيڏانهن وينداسين ۽ ڇا ٿيندو.؟
ٽريڪٽر ذريعي ئي، پر ڏاڍي خطرناڪ سفر بعد ڪرمپور پهتاسين. اجڙيل هر هنڌ، سائو، بدبودار پاڻي بيٺل، گند ڪچرو ۽ سرڪاري ڪارڪردگي سواليه نشان بڻيل شهر جي ٻن پاسن کان زبردست سيلابي ريلا گذري رهيا هئا ۽ شهر جي ڪيترن رستن تي مئل ڍور مستقبل ۾ وچڙندڙ بيمارين جي اڳڪٿي ڪرڻ لاءِ ڪافي هئا. ڪرمپور جي ڪجهه مٿانهن علائقن ۾ ماڻهو پنهنجا بچيل سچيل سامان ۽ ڌنڌا ڌاڙي ٻيهر استعمال جي لائق بڻائڻ جي ڪوششن ۾ رڌل هئا. ڪرمپور ۾ اسان جي رهنمائي ڪندڙ اڪبر نصيراڻي ٻڌايو ته، تباهي تصور کان وڌيڪ آهي ۽ ڪرم پور ۾ به ماڻهو راتيون جاڳي گذارين ٿا.
سکر جي هڪ ڪئمپ ۾ رحمت الله چاچڙ جا سور ڪيئن سلجن، صرف پندرهن ڏينهن ۾ ڪيمپ ۾ سندس اڳ ۾ ڪجهه مهينن جو پٽ گذاري ويو. اڃان ان جي ڏک ۾ گهر جي ڀاتين جا ڳوڙها ئي نه سڪا هئا ته، سندس چئن سالن جي نياڻي گيسٽرو جي ڌڪ ڳڙڪائي ڇڏي. اهو سور به نه ڇٽو هو ته، سندس ٽيون ٻار ڇهه سالن جي نياڻي پڻ نازڪ حالت ۾ آهي ۽ هو، اسپتالن توڙي رليف ڪئمپن ۾ قائم ميڊيڪل ڪئمپن مان سندس علاج ڪرائي ڪرائي ٿڪجي پيو آهي.
هي قصا نه پر حقيقتون بلڪه قيامتون آهن. جيڪي غوث چاچڙ، رحمت الله ۽ نصيبان شيدڻ جيان هزارين نه، پر لکين ماڻهن تي روزانو گذري رهيون آهن. ننڍڙن گلن جهڙن ٻارن جي جسمن تي چنبڙيل مکيون ۽ سندن ڦٽن مان نڪرندڙ رت ۽ پونءِ هانءُ ڏارڻ لاءِ ڪافي آهي. اسان جي انتظاميه جي عملي وٽ اهڙين تباهين سان منهن ڏيڻ جي تربيت جي کوٽ ۽ رهي سهي قصر ڪرپشن جي ڪڍي ڇڏڻ ڪري حالتون سنگين کان سنگين پيون ٿينديون وڃن.
سکر شهر ۾ بيراج تان پاڻي ڪافي هيٺ لهي ويو آهي. سيلاب آيو ۽ گذري ويو. پر هاڻي مظلوم ماڻهن جي جيڪا ٻوڏ آئي آهي. اها گهٽ ٿيڻ واري نظر نه پئي اچي. آرمي، نيوي ۽ ايئرفورس کان علاوه سرڪاري توڙي غير سرڪاري تنظيمن پاران نيون قائم ٿيندڙ ڪئمپن جو صاف مطلب ڪڍي سگهجي ٿو ته کين اڃا به متاثر اچڻ جي توقع، بلڪه پڪ آهي. معنيٰ ٽوڙي بند واري تباهي اڃان وڌندي رهندي.
ائين به سنڌو درياهه مٿي ۽ زمين هيٺ هجڻ ڪري درياهه وارو ٻاهر نڪتل پاڻي درياهه ۾ واپس نه ايندو. جيترو پاڻي ڌرتيءَ کي پيئڻو هو. ان پي ڇڏيو. معنيٰ هاڻي صرف هڪ ئي رستو آهي ته اهو پاڻي خشڪ ٿئي. اندازو لڳائي سگهجي ٿو ته اهو پاڻي خشڪ ٿيڻ ۾ ڪيترو وڏو ٽائيم لڳائيندو. معنيٰ متاثرين گهٽ ۾ گهٽ 6 مهينا ته پنهنجي گهرن ڏانهن شايد ئي وڃي سگهن.