تعارف: جديد ٽهيءَ جي جديد شاعري
هن حديث مقدس مان ثابت آهي ته ڪن تقريرن ۽ تحريرن ۾ اسلوب بيان جو جادو هوندو آهي. جو لحن و آواز يا واقعي مطابق غم، خوشي يا غصي مطابق لهجو پيدا ڪرڻ ۽ خطاب دوران اعضاء کي لهجي ۽ جذبات بنسبت متحرڪ ڪرڻ سان عوام الناس کي جنوني جذبات ۽ جوس ڏيڻ ۾ ڪامراني حاصل ٿيئي ٿي. انهيءَ راز وَ رموز جي ڪري ڪيئي مذهبي، سياسي، سماجي مقرر ۽ پروفيسر، عالم، اديب ۽ شاعر تاحيات و بعد الممات ماڻهن ۾ مقبول آهن. اهڙي طرح گائڪ ۽ ڪلاڪار پنهنجي بلند آواز کي موسيقيءَ جي ستن سُرن سان هم آهنگ ڪندي دنيا ۾ نالو ڪڍيو آهي.
ان من الشَعر لحکمته (بعض شعر حڪمت آهن)
ان حديث جي هن ٻئي حصي ۾ مسلم آهي ته بعض اشعار حڪمت آهن. انهيءَ تحرير مطابق شاعر حڪيم الامت، قوم وَ ملت جي حيثيت سان، دور دوران قوم کي احساس محرومي ۽ مشڪلاتن جو شڪار ٿيندي ڏسي ٿو ته قوم تباهيءَ ۽ غلاميءَ جي طرف ڌڪجي رهي آهي ته اهڙين حالتن ۾ قوم جي رهبريءَ طور پاڻ پنهنجي عقل و فهم، فڪر و علم، ڏاهپ ۽ حڪمت سان قوم جي بگڙيل حالات، نصيب ۽ قسمت کي نئين سر سنوارڻ ۽ سڌارڻ لاءِ دانائي ۽ حڪمت ڀريا اشعار پنهنجي شاعريءُ ۾ قوم کي سجاڳيءَ لاءِ پيش ڪري ٿو ۽ وقت جي فرعون کي مزاحمتي شاعري سان للڪاري ٿو. اهڙو شاعر زمان ۽ مڪان کان ٻاهر پر پنهنجي پر ۾ زنده ضمير جي ظرف ۾ غيرتمند، مزاحمتي گوريلو، سرويچ سپاهي، انقلابي سوريهه، قوم جو محافظ، ادب جو ضامن ۽ وطن جو فدائي هوندو آهي. انهيءَ پٽاندر جديد ٽهيءَ جي جديد شاعريءَ ۾ سماجي، معاشي، معاشرتي، سياسي، قومي، ادبي ۽ انقلابي مواد ڀرپوريت سان شامل آهي. اهڙا عالم، مفڪر، اديب ۽ شاعر ئي قوم، ڌرتي ۽ تهذيب و ثقافت جا اهڃاڻ هجن ٿا. جيڪي صدين جي تاريخ تي محيط آهن. ثقافت جي زمري ۾ فنون لطيفه جيئن مصوري، سنگتراشي، ڪاشيگري، تعميراتي فن ۽ شاعري و موسيقي پڻ اچي ٿي.
”شاعري لفظ جي اختصار سان موسيقي جو روپ ڌاري حسن جي رنگين تخليقي وجود ۾ جذباتي رقص جو تصور بخشي ٿي.“
شاعري فنون لطيفه جي ماءُ آهي. شاعريءَ جي ٻين اسمن جي ڀيٽ ۾ غزل جي وسعت وڌيڪ آهي. غزل تال، سُر ۽ لفظن سان گڏجي هڪ مخصوص فضا کي جنم ڏئي ٿو. جو جمالياتي طور ذهني خواهه جذباتي سُڪون بخشي ٿو. سنڌي شاعريءَ ۾غزل جي صنف علم عروض جي قوائد و ضوابط پٽاندڙ ٿئي ٿي. تاريخي اطتبار کان هي ايراني صنف آهي. عربي لغت ۾ غزل جي معنيٰ عورت سان ڪلام ڪرڻ آهي. عام اصطلاحي معنيٰ ۾ غزل جي اندر عشق جو راز و نياز مضمر آهي. شاعرن غزل ۾ حسن و جواني، پريمي يا پريميڪا جي سونهن. صورت و سيرت، ڪردار و گفتار، ناز و انداز، وصل و فراق کي نهايت ادب جي اُفق تي رسائڻ لاءِ نون استعارن، تشبيهن ۽ تمثيلن جو سهارو ڏيئي، فصاحت، بلاغت ۽ سلاست سان ڪمال لازوال جو مظاهرو ڪيو آهي. اڄ ڪلهه غزل کي اڃا به وسعت ڏيئي سماجي، اخلاقي، قومي، مذهبي،ادبي، انقلابي، ۽ آفاقي معاملات کي ڀي غزل جي پيراهن ۾ آندو وڃي ٿو. آواز جي پڙاڏي جيان سنڌي غزل به ايراني تتبع جي تابع آهي. ليڪن غزل کي تغزل ۾ لکڻ وارا شاعر تمام ٿورا آهن، جئين جواد جعفري، وشال شيخ،سعيد ميمڻ، سعيد سومرو غزل کي تغزل سان ڀريو آهي. تيئن ”مسافر“ جو هر غزل تغزل کان ٻاهر نه آهي. ويتر غزل کي نازڪ تخيل سان اشعارن، استعارن، ڪناين، تشبيهن، تمثيلن ۽ علامتن جي رنگين صورت ۾ آفاقيت جا ويس وڳا پهرائي تغزل کي باوقار ڪيو اٿس. شاعريءَ ۾ ندرت، سلاست ۽ رواني به غضب جي آهي.
تغزل جي دنيا جو هي نئون شاعر فياض احمد ”مسافر“ ولد نور محمد بروهي 18 جنوري 1968ع ۾ لاڙڪاڻي ۾ پيدا ٿيو. پرائمري تعليم گورنمينٽ پرائمري اسڪول علي گوهر آباد مان 1980ع ۾ پاس ڪيائين. مئٽرڪ جو امتحان گورنمينٽ پائليٽ هاءِ اسڪول لاڙڪاڻي ۾ 1985ع ۾ ڏنائين. انٽر ڪلاس گورنمينٽ سائنس ڪاليج حيدرآباد ۾ 1988ع ۾ پاس ڪيائين. بي ايس سي جي تعليم ڊگري ڪاليج لاڙڪاڻو (شاهه عبداللطيف يونيورسٽي خيرپور ميرس سنڌ) مان حاصل ڪيائين. ملازمت جي لحاظ کان گورنمينٽ ميونسپل هاير سيڪنڊري اسڪول لاڙڪاڻو ۾ 1995 کان استاد آهي. ملازمت دوران بي ايڊ علامه اقبال اوپن يونيورسٽي اسلام آباد مان 1998ع ۾ حاصل ڪيائون. سندس شاعريءَ جي شروعات 90_1989ع کان ٿي. شاعريءَ جي سکيا عنايت الله ”واصف“ وڳڻ ۽ روشن علي ”روشن“ سولنگي جن کان حاصل ڪيائين.
ان کان علاوه 2004ع کان وٺي عوامي آواز اخبار ۽ روزاني ڪوشش اخبار ۾ ڪالم نگاري سر انجام ڏئي رهيو آهي. ان سان گڏو گڏ آڪٽوبر 2006ع کان ريڊيو پاڪستان لاڙڪاڻو تي پروگرام ۽ ڪمپيئرنگ جا فرائض انجام ڏئي رهيو آهي. سندس شاعريءَ جو هي پهريون مجموعو آهي.
جي ايم ”رئيساڻي“ مدئجوي
عيد گاهه محلو مدئجي شڪارپور، سنڌ