تصوف

روح الا عظم

ھي ڪتاب فقير عطا فولادي پاران فقير شمس الحق عطا فولادي جي نگراني ۾ سھيڙيو آھي.
حضرت فولاد علي فقير جو ڪتاب ”روح الا عظم“سنڌي ادب ۽ تصوف تي بي مثال ڪتاب آهي. هي ڪتاب تصوف جي راهه ۾ هڪ روشن مينار مثل آهي. هن ڪتاب ۾ فقير صاحب نھايت خوش اسلوبيءِ سان فقر، فقيري کانسواءِ علم الشريعت علم الطريقت ۽ علم الحقيقت ۽ علم المعرفت جي ڀليءَ ڀت تشريح ڪئي آهي. طلب طالب ۽ مطلوب جي منازل جون قرآن حديث نبوي ﷺ ۽ دلائل مثنوي مولانا جلال الدين روميءَ صاحب سان شرحون بيان ڪرڻ ۽ قدم بہ قدم هر هڪ ڏاڪي تي هلڻ قدم رکڻ ۽ جان نفس نادان جي گرفٽ کان بچائڻ عروج جي منزل تائين پهچڻ لاءِ واضح دليل شامل حال آهن.
Title Cover of book روح الا عظم

فقير صاحب جا هم عصر

حضرت سخي قبول محمد درازي به سندن زماني ۾ موجود هو. هڪ دفعي وٽن ويا ته سخي صاحب ڀاڪر پائي کين پيشانيءَ تي چمي ڏنائون ۽ چيائون ته توهان کي آفرين هجي جو عشق الاهي ۾ ايتريون تڪليفون سٺيون اٿوَ. اوهان هن دور جا منصور آهيو. اوهان جيتريون تڪليفون ڪنهن ٻئي صوفيءَ نه سٺيون آهن. اوهان کي حضرت سرمست جو همراز چئجي ته به وڌاءُ نه ٿيندو .
حضرت سيد مهدي شاهه ته سندن شيدائي هو. سيد صاحب سدائين مستي جي حال ۾ رهندو هو. پاڻ زميندار هوندي به سائو يا گيڙوءَ رنگ جو جامون ۽ ڇير پائيندا هئا. اڪثر ڪري رقص ڪندا هئا. پاڻ جڏهن به فقير فولاد عليءِ وٽ ايندا هئا ته سندن لاءِ تحفه تحائف کنيون ايندا هئا.
پاڻ ڪڏهن ڪنهن دوڪان تان ڪا شيءِ خريد ڪري گاڏيءَ ۾ چڙهي سڌو اچي فقير صاحب جي اڳيان اهو سامان رکندا هئا. سامان جي رقم سندن طالب ڀريندا هئا. ساڻن ڳائڻ وارن جو ٽولو به هوندو هو جنهن کان راڳ شروع ڪرائي پاڻ نچڻ لڳندا هئا. محفل پوري ٿيڻ بعد ادب ۽ احترام سان فقير صاحب فولاد علي سائين کان اجازت وٺي پوءِ ڪرندا هئا.
فقير صاحب سان صحبت لاءِ محمد فقير کٽياڻ فقير در محمد هيسباڻي نصير فقير جالاڻي، علي محمد فقير ثالپر وٽن ايند هئا،

بيت : شيخ عطا صاحب رحمته الله
گوترا عقل است بادانش قرین، باش درویش وبہ درویشان نشین۔
جيڪڏهن توکي عقل ۽ سمجهه آهي ته فقير ٿي رهه ۽ فقيرن سان صحبت ڪر.
ھمنشینی جزبہ دوریشان کن، تانوانی غیبت ایشان مَ کن،
فقيرن کانسواءِ دوستي نه رک، جيترو ٿي سگهيئي ته سندن گلا نه ڪر.
جب دردیشان کلید جنت است، دشمن ایشان سزاء لعنت است۔
فقيرن جي دوستي جنت جي ڪنجي آهي. انهن جو دشمن لعنت جو حقدار آهي
از حضورِ صالحان صالح شوی، ور نشینی بابدان طالح شوی۔
نيڪين جي سنگت مان نيڪ ٿيندين، بڇڙن جي صحبت مان بڇڙو ٿيندين .
ھر کہ اوبا صالحان ھمدم شود، در حریم خاص حق محرم شود۔
جيڪو چڱن سان صحبت ڪندو اهو خدا جي خاص گهر جو واقف ٿيندو.
تاتوانی بابدان صحبت مکن ،غیر درویشان دگررغبت م کن
جيترو ٿي سگهئي ته بڇڙن سان سنگت نه ڪر، فقيرن کانسواءِ ٻين سان (غيبت دلاڙو نه رکج )
وانکہ باعطاری گردد قریب م اوھی بایدبہ بولی خوش نصیب
جيڪو عطار واري سان ويهندو. اهو ضرور خوشبوءِ حاصل ڪندو.