شريعت طريقت حقيقت ۽ معرفت جي تشريح
سڀئي آدمي ان شهر جا حقدار آهن پر ڇا ڪجي جو شرالوسواس الخناس نفس خلق کي گمراهه ڪري ڇڏيو آهي. ان نفس ۽ روح جون ٻه مختلف فوجان آهن جيئن ٻن بادشاهن جون سرحدن تي فوجون بيٺل هونديون آهن. ائين عام ماڻهن وٽ نفس جي فوج طاقت واري آهي. تنهن ڪري سندن روح ڪمزور آهي. جنهن ڪري سندن روح حق کي نٿو پهچي سگهي. جيڪڏهن ڪو لڪي دمن واري فوج کي زور وٺرائي ته نفس کي شڪست ڏئي وجهندو ۽ پاڻ اها ذات ٿي پوندو عشق جي شهر جو مالڪ پاڻ ٿي پوندو،
جڏهن عارف بيخودي جو نعرو هڻي ان محلات ۽ تخت کي ڇڏي ٻاهر نڪتو ته پريان معرفت جوسج اڀريل آهي. ان جو نالو معرفت آهي. عربيءَ ۾ مقوله آهي ته لَو ظهَرت الحَقَائِق ُبِظلمت الشرايع. يعني حقيقت ظاهر ٿي پيئي ته شريعت لڪي ويندي. شريعت مثال آهي ڏيئي جي جڏهن سج اڀريو ته ڏيئو ختم شرمسار ٿي ويندو بتي جي روشنائي اونداهي ۾ ڪم جي آهي مگر سج اڀرڻ کانپوءِ بتي ڪهڙي ڪم جي. جيستائين آدمي جسم ۽ نفس جو قيدي آهي تيستائين مٿس شريعت لاڳو آهي. جسم جي قيد مان نڪتي کان پوءِ ساڻس شريعت جو ڪوبه واسطو ڪونهي. پوءِ هو عين ذات آهي ذات حق بادشاهه آهي شريعت ڪوٽوار آهي. بادشاهه تي ڪوٽوار جو ڪهڙو حڪم هلندو. ذات نه هندو نه مسلمان
“الله نه سمون سومرو نڪي منجهان سيدن
وحده الشريک له جهڙو ڪونه چون”
جنهن پاڻ ته ان جو آخري نعرو انا الحق آهي جنهن پاڻ سڃاتوڳ ته ان جي آخري منزل هن آيت مطابق ياليتني کُنتُ تُرابا آهي.