تصوف

روح الا عظم

ھي ڪتاب فقير عطا فولادي پاران فقير شمس الحق عطا فولادي جي نگراني ۾ سھيڙيو آھي.
حضرت فولاد علي فقير جو ڪتاب ”روح الا عظم“سنڌي ادب ۽ تصوف تي بي مثال ڪتاب آهي. هي ڪتاب تصوف جي راهه ۾ هڪ روشن مينار مثل آهي. هن ڪتاب ۾ فقير صاحب نھايت خوش اسلوبيءِ سان فقر، فقيري کانسواءِ علم الشريعت علم الطريقت ۽ علم الحقيقت ۽ علم المعرفت جي ڀليءَ ڀت تشريح ڪئي آهي. طلب طالب ۽ مطلوب جي منازل جون قرآن حديث نبوي ﷺ ۽ دلائل مثنوي مولانا جلال الدين روميءَ صاحب سان شرحون بيان ڪرڻ ۽ قدم بہ قدم هر هڪ ڏاڪي تي هلڻ قدم رکڻ ۽ جان نفس نادان جي گرفٽ کان بچائڻ عروج جي منزل تائين پهچڻ لاءِ واضح دليل شامل حال آهن.
Title Cover of book روح الا عظم

بادشاهه جي گهوڙي جي ڳالهه

بادشاهه کي جيڪو گهوڙو پسند ايندو سوسوار کي ڏيندو ته هلت چلت ۽ خصلتون سهڻيون ڪري ٺاهي ڏئي. هن کي پوءِ سوار لُچائي کئون الياڻ ڏيندس. جڏهن گهمائي سوار کان تسلي وٺندو تڏهن بادشاهه گهوڙي جي ڪنن جي مٿان بندوق جوٺڪاءُ ڪڍندو ته جيئن جا چيس ته ڇرڪ ته ڪونه اٿس. جڏهن تسلي ٿيندس. ته پوءِ بادشاهه پاڻ چڙهي ڏسندس جڏهن گهوڙو ڪامياب ٿيندو ته پوءِ سوين سئنس گهوڙي جي خدمت لاءِ رکندو هن کي راتب پيا کارائيندا ۽ ٿان تي پيو لٽيندو ٻڌي پيو چرندو. مٿان جهل پيئي هوندس، ٻيو ڪوبه مٿس سواري نه ڪندو.
مطلب ته هي انسان گهوڙي مثل آهي، دنيا جو جهان بادشاهه جي گهوڙي جي تنبيلي مثل آهي. سوار مرشد مثال آهي. ڪامل مرشد جيڪو ڏها ۽ چاليها ڪڍرائيس ۽ صاف ٿو ڪريس. دم وارو ذڪر ڏسي هن جا سڀ عيب ثواب لاهي ٿو ڇڏي .لا جو لغام ڏيئي صحبت جي سواري هيٺ آڻي هن جا سڀ ڇرڪ ۽ ٿاٻا نابود ٿو ڪري رڳو اسم اعظم جي هڪ رفتار ٿو هلائيس. پوءِ بادشاهه هن تي هڪ ڀيرو سواري ڪئي. پوءِ سڄي عمر ويٺي هنڌ پيو کائي. آرام پيو ڪري پوءِ ٻئي ڪنهن جي سواري يعني نفس ۽ شيطان جي حرڪتن کان به بچي پيو.

بيت مثنوي
همچون اسپ شاهه کلي پاک شو، زير ران شاهه خوش خالاک شو.
بادشاهه جي گهوڙي وانگر سمورو ٿيءُ بادشاهه جي ران هيٺان چالاڪ ٿيءُ
ليکه اول پير راکن پيشوا ، خوبهائي بت کند بهتر دوا
پر اڳ ۾ مرشد کي رهبر ڪر.جيڪو تنهنجي جسم جي خوبين جي لاءِ سٺي دوا ڪري.
تاز خوئي خام وار سته شوي دل پسند شاهه عاليجا هه شوي
جيئن خراب عادتن کان ڇٽي پوين. بادشاهه جو من پسند ۽ وڏي مرتبه وارو ٿئين
يک سواري شاهه به از صد طواف تاکه کعبه هم کني اندر طواف
بادشاهه جي هڪ چڙهي سون طوافن کان بهتر اٿئي تان جو ڪعبه توکي طواف ڪري.
صحبت مرشد کند چندان پسر که گداراشاهه کردند سر بسر
پٽ مرشد جي صحبت ائين سمجهه جو گداگرکي سرسبز بادشاهه بنائي ڇڏي ٿي.