تصوف

روح الا عظم

ھي ڪتاب فقير عطا فولادي پاران فقير شمس الحق عطا فولادي جي نگراني ۾ سھيڙيو آھي.
حضرت فولاد علي فقير جو ڪتاب ”روح الا عظم“سنڌي ادب ۽ تصوف تي بي مثال ڪتاب آهي. هي ڪتاب تصوف جي راهه ۾ هڪ روشن مينار مثل آهي. هن ڪتاب ۾ فقير صاحب نھايت خوش اسلوبيءِ سان فقر، فقيري کانسواءِ علم الشريعت علم الطريقت ۽ علم الحقيقت ۽ علم المعرفت جي ڀليءَ ڀت تشريح ڪئي آهي. طلب طالب ۽ مطلوب جي منازل جون قرآن حديث نبوي ﷺ ۽ دلائل مثنوي مولانا جلال الدين روميءَ صاحب سان شرحون بيان ڪرڻ ۽ قدم بہ قدم هر هڪ ڏاڪي تي هلڻ قدم رکڻ ۽ جان نفس نادان جي گرفٽ کان بچائڻ عروج جي منزل تائين پهچڻ لاءِ واضح دليل شامل حال آهن.
Title Cover of book روح الا عظم

سلطان ادهم بن ابراهيم بلخي رحه

سلطان اد هم بن ابراهيم بادشاهي ترڪ ڪري درياءِ جي ڪپ تي جهوپڙي ٺاهي. اتي رهندو هو. هڪ دفعي اتي ويٺي پنهنجي گودڙي ٿي سيبيائين ته سندس اڳين وزيرن مان هڪ وزير اچي لنگهيو جنهن کيس چيو ته ڏسو ته بادشاهي ڦٽو ڪئي اٿس ته ڪيڏو نه تڪليف ۾ ٿو گذاري ائين چئي وري چوڻ لڳس ته هل هلي پنهنجي بادشاهي سنڀار خواه مخواه تنگ دستيءَ ۾ ويٺو آهين. اهو ٻڌي سلطان سئي کڻي درياه ۾ اڇلي وزير کي چيائين ته سئي ڪڍي ڏي وزير چيس ته هل ته هلي هزارين سيون وٺي ڏيانوَ سلطان چيس ته مونکي ساڳي سئي کپي. وزير معذرت ڪئي ۽ چيائينس: درياه مان ساڳي سئي ڪيئن لڀندي آخر ادهم سلطان مڇين کي حڪم ڪيو ته ساڳي سئي ڪڍي ڏيو. جنهن تي درياه جي ڪپ سان ڪيتريون ئي مڇيون سونيون سيون کڻي اچي اڳيان بيٺس.بادشاهه پنهنجي سئي سڃاڻي هڪ مڇيءَ جي وات مان ڪڍي ورتي.وزير کي چيائين ته ڏس ته هيءَ بادشاهي وڌيڪ آهي. جو پاڻِيءَ جا جانور به حڪم ٿا مڃين يا هوءَ بادشاهي وڌيڪ آهي. جنهن تي وزير شرمسار ٿيو.
بيت مثنوي

آنکه اوحق منظور جان مرغ تابع امرش بدان
جنهن کي جان حق تعاليٰ منظور ڪئي پوءِ پکي خواه مڇيون ان جي حڪم ۾ هونديون.
چونکه اوز دغوط اندر بحر نور. هر دو عالم زير فرمانش عرش وحور
جڏهن ان نور جي درياهه ۾ ٽٻي هنئين ته پوءِ ٻيئي جهان عرش ۽ حورون ان جي حڪم ۾ آهن.
کوهه قاف باغ بستان سراءِ زير حکمش چونکه شد درحق فنا
کوهه قافه جبل باغ باغيچا ۽ جهان جڏهن حق ۾ فنا ٿيو ته سڀ حڪم ۾ هوندس
چون فنا شد ماند آن باقي خدا. جسم وجان گشته فنا اندر بقا
هي فنا ٿيو ته باقي خدا رهيو. سندس جسم ۽ جان بقا ۾ فنا ٿيو.
قطره چون دربحر گشته ناپديد عين دريا گشت دربحر رسيد
ڦڙو سمنڊ ۾ گم ٿيو ته ساڳيو درياهه ٿي ويو. درياهه ۾ پهچڻ سان