تصوف

روح الا عظم

ھي ڪتاب فقير عطا فولادي پاران فقير شمس الحق عطا فولادي جي نگراني ۾ سھيڙيو آھي.
حضرت فولاد علي فقير جو ڪتاب ”روح الا عظم“سنڌي ادب ۽ تصوف تي بي مثال ڪتاب آهي. هي ڪتاب تصوف جي راهه ۾ هڪ روشن مينار مثل آهي. هن ڪتاب ۾ فقير صاحب نھايت خوش اسلوبيءِ سان فقر، فقيري کانسواءِ علم الشريعت علم الطريقت ۽ علم الحقيقت ۽ علم المعرفت جي ڀليءَ ڀت تشريح ڪئي آهي. طلب طالب ۽ مطلوب جي منازل جون قرآن حديث نبوي ﷺ ۽ دلائل مثنوي مولانا جلال الدين روميءَ صاحب سان شرحون بيان ڪرڻ ۽ قدم بہ قدم هر هڪ ڏاڪي تي هلڻ قدم رکڻ ۽ جان نفس نادان جي گرفٽ کان بچائڻ عروج جي منزل تائين پهچڻ لاءِ واضح دليل شامل حال آهن.
Title Cover of book روح الا عظم

هڪ بادشاهه جو ڪتي سان شوق

هڪ بادشاهه کي ڪتي سان شوق هو. کيس ڳانيون. ۽ مڻڪا پاريا هئائين. هڪ دفعي پاڻ ڪتي کي ڪاهي شڪار تي نڪتو. ٿورو اڳتي هليا ته ڪتي ڍونڍ ڏٺو هنن مان ڇڏائي وڃي ڍونڍ کي چنبڙيو نڪرن کي به ڏاڙهي پيو. ۽ آخر بادشاهه ويس ته ان کي به ڏاڙهڻ لڳو ڍونڍ تي اچي بيرائو.
حاصل مطلب ته ڪتو هي نفس آهي جيڪو وڏي بادشاهه جو ڌاريل آهي مگر ان کي وساري الله کان منهن موڙي دنيا جي ڍونڍ تي ريجهي پيو آهي. هن جو شڪار آهي. خوديءَ کي کائڻ پاڻ کان بيخود ٿيڻ اهو شڪار ڪونه ڪيائين گمراهي اختيار ڪرڻ ۽ مالڪ کي نه سڃاتائين پٽڻ برابر آهي.
بيت

اين سگ بريجيفهءِ دنيا ودون مکيند برجيفئه سرخود رانگون
هي ڪتو هن دنيا جي ڍونڍ جي لالچ تي پنهنجو سر ٿو وڃي کوڙي
ازبراءِ جيفه دندان تيز کرد او گريزن دهن خود خونريز کرد
ڍونڍ لاءِ ڏند تکا ٿو ڪري ان جي ڪرٽڻ سان پنهنجو وات رت ۾ ٿو ڀري.
ناشنا سد خويش بيگانه کدام شه فراموش کرد خدمتها تمام
بي شناس پنهنجي پرائي کي ڪونه ٿو سڃاڻي بادشاهه جي ڪيل خدمت وساري ڇڏي اٿس
اين بهر جيفئه دنيا بطال آدمي گم کرد روئي ذُوالجلال
هن ڪوڙي دنيا جي لالچ لاءِ آدمين ذات ذوالجلال کان منهن مٽائي ڇڏيو آهي.
حال وصال ووجدراگم کرده است روئي اندر جيفئه آورده است
حال وصال ۽ وجد کي گم ڪيو اٿس منهن اچي ڍونڍ ۾ هنيون اٿس
شاهه اعظم جمله خدمتهائي او. کرد نسيان جيفئه شده وائي او،
وڏي بادشاهه جون سڀئي خدمتون وساري ڍونڍ تي ڪريو آهي ان لاءِ افسوس ۽ واءِ واٰءِ آهي.