تصوف

روح الا عظم

ھي ڪتاب فقير عطا فولادي پاران فقير شمس الحق عطا فولادي جي نگراني ۾ سھيڙيو آھي.
حضرت فولاد علي فقير جو ڪتاب ”روح الا عظم“سنڌي ادب ۽ تصوف تي بي مثال ڪتاب آهي. هي ڪتاب تصوف جي راهه ۾ هڪ روشن مينار مثل آهي. هن ڪتاب ۾ فقير صاحب نھايت خوش اسلوبيءِ سان فقر، فقيري کانسواءِ علم الشريعت علم الطريقت ۽ علم الحقيقت ۽ علم المعرفت جي ڀليءَ ڀت تشريح ڪئي آهي. طلب طالب ۽ مطلوب جي منازل جون قرآن حديث نبوي ﷺ ۽ دلائل مثنوي مولانا جلال الدين روميءَ صاحب سان شرحون بيان ڪرڻ ۽ قدم بہ قدم هر هڪ ڏاڪي تي هلڻ قدم رکڻ ۽ جان نفس نادان جي گرفٽ کان بچائڻ عروج جي منزل تائين پهچڻ لاءِ واضح دليل شامل حال آهن.
Title Cover of book روح الا عظم

نشئيءَ جي واڙي پوکڻ

هڪ نشئي ماڻهوءَ گدرن جي واڙي پوکي، هي نشو به ڪندو هو ۽ ڪنجوس به ڏاڍو هو. الله جي نالي تي ڪجهه به نه ڏيندو هو سندس واڙيءَ ۾ اچي گدڙ هريا. هن کي نشي جي پنڪي اچي ته گدڙ ڳاڙها گدرا کايون وڃنس. هي رڳو نشي ۾ پنڪيون پيو کائي. ان طرح پاڻ کي هڪ گدرو به نصيرب نه ٿيس. ٻج جا پئسا به ڪونه ڏنا هئاسين. ان به کڻي ڪيس ڪيس ۽ وري ڍل وارن وٺي وڃي جيل ۾ هنيس. پوءِ دته نشا به لهي ويس ۽ دانهون پيو ڪري.
مطلب ته هي آدمي اهونشي آهي. نشو هن کي به ان جو آهي واڙي الله جو ذڪر اٿس. ٻج ڏيڻ وارو الله ۽ رسولﷺ۽ مرشد اٿس. اهو نشو آهي. جو جنهن ذڪر وساري ڇڏيو اٿس. ٻوڙپلاءَ کايون صبح تائين ننڊ ۾ گوگهرا پيو هڻي جاڳ ئي ڪانه ٿئيس گدرا هن جا دم آهن گدڙ خبيث خيال اٿس. جيڪي گدرا کائي ٿا وڃنس جنهن مرشد ذڪر ڏسيو هيس سو به ڦهڪا ڪڍرائيندس. رسول خدا به دوزخ جي باهه وجهرائيندس ڍل جو صوبيدار غزرائيل هٿ ڪڙي هڻي ڪاري ڪوٽ ۾ وجهرائيندس پوءِ اتي قالو يا ويلنا جون دانهون پيو ڪندو.
بيت

اي زخوردن نان شدي گمراهه است غيرذ کرش کافروبت پرست
اي ميان ماني کائڻ سان گمراهه ٿيو آهين ان جي ذڪر کانسواءِ بت پرست ڪافر آهين،
جله عمر تو تباه از خواب شد خواڀ تواز حق همه حجاب شد
تنهنجي سڄي ڳمر ننڊ ۾ تباهه ٿي ويئي تنهنجي ننڊ حق کان اوٽ ٿي ويئي
واءِ بوتوزين خيال گمراهي همچون کو ران بيخبر اندر چهي
تنهنجي گمراهي واري خيال تي افسوس آهي انڌن وانگر بيخبر ٿي کوهه ۾ وڃي ڪرئين.
تراک افيون نان بگير اي هوشيار کن غذائي نور حق ليل ونهار
آفيم ۽ ماني کائڻ ڇڏي هوشيار ٿيءُ رات ڏينهن ذڪر جي نور جي غذا ڪر،
کم کم ازنان دست برداري کنيد، نفس دون رابرسردار کنيد،
ماني کان هوريان هوريان هٿ ڍور ڪريو. ڪميني نفس جو سر ڦاهي چاڙهيو.
گر خوري يک روزانو نور خدا نان حيواني کني يکدم رها
جيڪڏهن هڪ ڏينهن حق جي نور مان کائين ته هڪدم جانورن وارو کاڌو ڇڏين ڏئين،
از ازل چون قت توذکر حق است، از غذائي نفس گشتي زير دست
ازل کان تنهنجو کاڌو ذڪر حق جو آهي. مگر نفس جي غذا توکي زير دست ڪيو ڳيو آهي.
گرچه شوق نان نه بود شوق خدا، اندرين معنيٰ همي يابي بقا
جيڪڏهن ماني جوشوق نه هوندءِ ته خدا جو شق ٿيندءِ پوءِ هن معنيٰ ۾ بقا حاصل ڪندين
شُو چو طفل شير خوارو پاک جان، تاروي يکدم سوئي آسمان
کير پياڪ ٻار وانگر پاڪ جان ٿيءُ ته هڪدم آسمان ڏانهن پرواز ڪرين.
آسمان چه عرش زير پاءِ تو. ازمکان تالا مکان پس جاءِ تو.
آسمان ڇا عرش ته تنهنجي پيرن هيٺيان هوندو. مڪان کان لامڪان تائين تنهنجي جاءِ هوندي
اين شغال دزدرا گردن بزن، تيغ ذاکر الله دم اور ابزن
هن چورگدڙ جو ڪنڌ ڀڃ هن کي الله جي ذڪر جي دم جي ترار هڻيس