تصوف

روح الا عظم

ھي ڪتاب فقير عطا فولادي پاران فقير شمس الحق عطا فولادي جي نگراني ۾ سھيڙيو آھي.
حضرت فولاد علي فقير جو ڪتاب ”روح الا عظم“سنڌي ادب ۽ تصوف تي بي مثال ڪتاب آهي. هي ڪتاب تصوف جي راهه ۾ هڪ روشن مينار مثل آهي. هن ڪتاب ۾ فقير صاحب نھايت خوش اسلوبيءِ سان فقر، فقيري کانسواءِ علم الشريعت علم الطريقت ۽ علم الحقيقت ۽ علم المعرفت جي ڀليءَ ڀت تشريح ڪئي آهي. طلب طالب ۽ مطلوب جي منازل جون قرآن حديث نبوي ﷺ ۽ دلائل مثنوي مولانا جلال الدين روميءَ صاحب سان شرحون بيان ڪرڻ ۽ قدم بہ قدم هر هڪ ڏاڪي تي هلڻ قدم رکڻ ۽ جان نفس نادان جي گرفٽ کان بچائڻ عروج جي منزل تائين پهچڻ لاءِ واضح دليل شامل حال آهن.
Title Cover of book روح الا عظم

هڪ مست لا اُبال ۽ سڪندر بادشاهه

هڪ دفعي سڪندر بادشاهه ڪنهن مست کان اچي دعا گهري، سندس مطلب پورو ٿيو تنهن تي بادشاهه فقير کي چيو: جيڪي گهرڻو اٿئي سو گهر فقير چيس تون روءِ زمين جو بادشاهه آهي مهرباني ڪري مکين کي منع ڪر ته مون تي نه ويهن: اهو ٻڌي بادشاهه چيس ته فقير مکيون منهنجي حڪم ۾ نه آهن. فقير چيس ته تون ته مکين کان به هيڻو ۽ ضعيف آهين. پوءِ ٻيو توکي ڇا گهران.
مگر جيڪي باطن جا بادشاهه آهن انهن عارفن جي حڪم ۾ ڪوليءَ کان وٺي هاٿي ۽ شينهن جهڙا سڀ جانور سندن فرمان ۾ آهن.
بيت

اين حکومت چيست که آن باشد، ازمگس کمزور، باشند آن نحيف
اها ڪهڙي حڪومت جيڪا مک کان به هيڻي هجي ۽ مک کان به ڪمزور ۽ ڏٻري هجي
بين حکومت عارفان وعاشقان، درد مندان رادوا شد خاک شان
عارفن ۽ عاشق جي حڪومت ڏسو. جو انهن جي خاڪ به مرض لاءِ شفا آهي.
چشم بکشابين به طرف اوليا، خاک ايشان درد مندان رادوا
اکيون کولي اوليائن ڏانهن ڏسو جو انهن جي خاڪ به دوا آهي
وصل او مرزندگي تا ابد قرب معنيٰ ذات الله الصمد
انهن جو وصل ابدي زندگي آهي. الله بي نياز جي ذات معنيٰ جو قرب آهي.
وصل او خوشترازين هردو جهان. وصل اوشد بادشاهي دو جهان جاو دان.
ان جو وصل ٻنهي جهانن کان ڀلو آهي. ان جو وصل دائمي بادشاهي آهي.
وصل حضرت حق بود آب حيات وصل دنيا چيست آن زهر ممات
حضرت حق جو وصل آب حيات آهي. دنيا جو وصل موت جو زهر آهي.
هرکه واصل نيست او کافر بود، گرچه کارش نيات وخوش بافر بود
جيڪو واصل نه آهي سو ڪافر آهي. جيتوڻيڪ نيڪو ڪار هجي.
تاج وتخت وبادشاهه جهان، همچون کفش واصلان نه بود نيشان
دنيا جي بادشاهي يا تخت واصل جي جتي وانگر آهي جو جنهنجو نشان به نه هوندو آهي.
واصلان چون محواند درحق تعال. چشم ايشان بر غير نئي اولا ابال
واصلي حق تعاليٰ ۾ غرق هوندا آهن. انهن جي غير تي اک ئي نه هوندي آهي بي پرواه آهن.