تصوف

روح الا عظم

ھي ڪتاب فقير عطا فولادي پاران فقير شمس الحق عطا فولادي جي نگراني ۾ سھيڙيو آھي.
حضرت فولاد علي فقير جو ڪتاب ”روح الا عظم“سنڌي ادب ۽ تصوف تي بي مثال ڪتاب آهي. هي ڪتاب تصوف جي راهه ۾ هڪ روشن مينار مثل آهي. هن ڪتاب ۾ فقير صاحب نھايت خوش اسلوبيءِ سان فقر، فقيري کانسواءِ علم الشريعت علم الطريقت ۽ علم الحقيقت ۽ علم المعرفت جي ڀليءَ ڀت تشريح ڪئي آهي. طلب طالب ۽ مطلوب جي منازل جون قرآن حديث نبوي ﷺ ۽ دلائل مثنوي مولانا جلال الدين روميءَ صاحب سان شرحون بيان ڪرڻ ۽ قدم بہ قدم هر هڪ ڏاڪي تي هلڻ قدم رکڻ ۽ جان نفس نادان جي گرفٽ کان بچائڻ عروج جي منزل تائين پهچڻ لاءِ واضح دليل شامل حال آهن.
Title Cover of book روح الا عظم

ملان ۽ ميت جي ڳالهه

هڪ سال نوشهري ۾ وبا جي بيماري پيئي بيماريءَ جي ڀوَ کان گهڻا ماڻهو بيمار مٽ ڇڏي هليا ويا. هن بيماريءَ جو اهڙو خوف آهي جو ماڻهو بيمار گهر جي ڀاتين کي ڇڏي هليا ويا. جيڪي پويان مري ويا. ان ڪري شهر جي صوفي شاهه نصير ڳڻ ڪئي ته مسلمان جي لاشن کي ڪفن ڏياري دفن ڪجي. هڪ ملان کي گهرائي هر هڪ جي لاش کي غسل ڪفن دفن ڪرائڻ جي مزدوري 5 روپيه مقرر ڪيائين ملان کي همراهي لاءِ پنهنجا ٻه ٽي فقير به گڏي ڏنائين. ڪنهن لاشي جي چيلهه سان پئسه ٻڌل پيا لڀن ته ڪن جي کيسن مان پئسه پيا لڀن.
هڪ ميت هو جيڪو ڀت کي ٽيڪ ڏيون ڪن تي هٿ رکيون ويٺو هو.اتي ئي ساهه نڪري ويو هوس ۽ سڪي ويو هو ملان ميت کي غسل ڏياري ڪن تان هٿ لاهي ڇڪي پٽيءَ سا چيلهه سان ٻڌائينس جيئن قبر ۾ لاٿائون ته ملان ميت جو منهن ڪعبه ڏي ڪري چيلهه واري پٽي ڇوڙي ملان جا پٽي نوڙي پي ڇوڙي ته ميت جي ٻانهن ڏوڙي هئي ساڇڙڻ سان ملان جي ڳراٽيءَ ۾ پئجي ويس. ملان وٺي دانهون ڪيون قبر ۾ ڌوڙيو ٿي ويو. ڪانڌي فقير به ڀوَ کان ڀڄي ويا. ۽ وڃي شاهه نصير کي اطلاع ڏنائون ته سائين ملان ۽ ميت وڙهي پيا آهن شاهه نصير اچي ڏسي ته ملان ڀوڪي ڪبر ڀري ڇڏي آهي، ملان کي هڪ وبا جو خوف هو ويتر جو ملان کي ميت جو ڪنڌ ۾ ٻک پئجي ويوان ڪري ملان ته مري ويو شاهه نصير چيو ته ملان کي به ان ميت سان گڏ دٻالٽ ڪيو وڃي. ائين ڪيو ويو. ملان کي نه تڙ نه ڪفن نه جنازي نماز ٿيس. ڀلا تڙ ۽ جنازي وارو ملان پاڻ هو اهي ڪم ٻيو ڪير ڪري ملان کي ميتن وارا پيئسه به ور ۾ پيل هئس. انهن سميت دٻالٽ ٿي ويو.
حاصل مطلب ته جيڪو آدمي سڄي عمر لالچ ۽ ڪمائي ۽ حرص ۾ رهندو ۽ خدا کان غافل رهندو ته اوچتو نفس ٻک هڻي کڻي کڏ ۾ ڪيريندس ۽ سر وڃائي ڇڏيندس. جيڪڏهن ڪنهن کي پاڻ بچائڻو آهي ته خدا جي ياد کان غافل نه رهي.
بيت

نفس سر کش بي رياضت رهنما کئي شود ازدهان فرعون رادرکن عصا کئي ميشود
ظالم نفس رياضت کانسواءِ رهنما ڪيئن ٿيندو.ازدهان بلا فرعون لاءِ هٿ ۽ عصا ڪيئن ٿيندو.
بلاست نفس عنان زدست عقل گرفت عصا چون از کف موسيٰ افتاد ثعبان شود
نفس بلا آهي ان کي عقل سان وٺ. لٺ جڏهن موسيٰ جي هٿ مان ڪري ته نانگ آهي.
عنان نفس زکف دادن بصيرت نيست، سگ دردنده اسير قلا وملي بايد
نفس جي واڳ هٿان ڇڏڻ دانائي نه آهي. پٽڻو ڪتو زنجيز ۾ ٻڌڻ گهرجي.
عنان نفس سرکش گريگري که درد روز جزا شرمنده نه باشي.
ظالم نفس جي واڳ وٺندين ته قيامت جي ڏينهن شرمندو نه ٿيندين.