مختلف موضوع

ڳالھيون ڪتابن سنديون

رئوف نظاماڻي جو ڪتاب ”ڳالھيون ڪتابن سنديون“، سنڌيءَ ۾ پنھنجي نوعيت جو منفرد ڪتاب آھي، جيڪو سندس مطالعي ھيٺ آيل ڪتابن تي تبصرن تي مشتمل آھي. ڪتاب ۾ ڪل 92 مضمون آھن، جن ۾ 80 کن ڪتابن تي تبصرا آھن. جن ليکڪن جي ڪتابن تي تبصرا ڪيا ويا آھن سي بہ ادب، صحافت ۽ سياست سميت مختلف ميدانن جا تمام وڏا نالا آھن. انھن ۾ جارج آرويل، آرٿر ڪوئسلر، سولزي نٽسن، ارونڌتي راءِ، نجيب محفوظ، طحهٰ حسين، ايلف شفق، ازبل آلندي، رابرٽ فسڪ، ايم ايڇ پنھور، محمد حنيف ۽ طاھر بن جلون شامل آھن. انھيءَ کانسواءِ ھن ڪتاب ۾ اردو ۽ سنڌيءَ جي ڪافي ڪتابن تي تبصرو آھي، جن جي ليکڪن ۾ نور ظھير، فھميدہ رياض، انتظار حسين، جميلہ ھاشمي، جمال نقوي، خالد طور، رسول بخش پليجي، شاھ محمد پيرزادي، انور ابڙي، چندر ڪيسواڻي، رسول ميمڻ، قاسم ميرجت، شبير شر ۽ منور سراج سوڌو ٻيا ليکڪ شامل آھن.

Title Cover of book ڳالھيون ڪتابن سنديون

زيد پيرزادو جا نثري نظم

زيد پيرزادو اٽڪل سال سوا اڳ پنهنجي نثري نظمن جو ڪتاب خيال مون کي ڏنو هو. ڪتاب جيتوڻيڪ مون ان وقت ئي پڙهي ڇڏيو هو ۽ ان تي ڪجھ لکڻ جو به سوچيو هو پر اهو ٻين ڪمن جي ڪري اڌ ۾ رهجي ويو. تازو زيد مون کي ياد ڏياريو ته مون ڪتاب کي وري ڏسڻ شروع ڪيو.
هن مجموعي ۾ ستر نثري نظم شامل آهن. نثري نظم کي هڪ ڊگھي عرصي تائين ته شاعري جي هڪ صنف طور قبوليت ئي حاصل نه هئي. فيض جهڙو شاعر به چوندو هو ته ڀائي هي نثري نظم ڇا آهي. هي يا ته نظم آهي يا نثر آهي.
نثري نظم لاء اهو سمجھيو ويندو آهي ته ان ۾ شاعر کي پنهنجن خيالن جي اظهار جي وڌيڪ آزادي هوندي آهي ۽ کيس شاعري جي پابندين تي گھڻو ڌيان نه ڏيڻو پوندو آهي. ان جي باوجود ان ڳالھہ تي سڀ شاعر متفق آهن ته سٺو نثري نظم ان وقت ئي لکي سگھجي ٿو جڏهين شاعر کي رديف قافئي ۽ شاعري جي ٻين گھرجن جي ڄاڻ به هجي ۽ انهن کي استعمال ڪرڻ جو ڏانء به هجي. ساڳي وقت اها جيئن ته شاعري جي ئي هڪ صنف آهي ان ڪري ان ۾ ردم ۽ شاعري جو مزو هئڻ به ضروري آهي نه ته ٻي صورت ۾ بهتر آهي ته بجائي شاعري ڪرڻ جي نثر لکجي.
هن ڪتاب ۾ گھڻن موضوعن کي کنيو ويو آهي. اهو رايو ڏيئي سگھجي ٿو ته هڪ ته ليکڪ سنڌي جي گھڻن شاعرن وانگر داخليت پسند ناهي ۽ پنهنجي اندر ۾ پاڻ سان ڪچهري نه ٿو ڪري ۽ نه ئي پنهنجي رومانوي جذبن جو اظهار ڪري ٿو. هو هڪ ايڪسٽروورٽ شاعر آهي جيڪو مختلف سماجي ۽ سياسي مسئلن تي پنهنجو اظهار ڪري ٿو. منهنجي خيال ۾ شاعر لاء جيڪڏهين رومانس ڪرڻ نه ته به پنهنجي شاعري ۾ رومانس جو اظهار ڪرڻ ضروري آهي. ان کانسواء شاعري ۾ اهو چس ۽ مزو نه ٿو رهي.
سماجي ۽ سياسي لحاظ کان شاعر جو نڪته نظر ترقي پسندانا آهي جيڪا هڪ مثبت ڳالھه آهي.