مختلف موضوع

ڳالھيون ڪتابن سنديون

رئوف نظاماڻي جو ڪتاب ”ڳالھيون ڪتابن سنديون“، سنڌيءَ ۾ پنھنجي نوعيت جو منفرد ڪتاب آھي، جيڪو سندس مطالعي ھيٺ آيل ڪتابن تي تبصرن تي مشتمل آھي. ڪتاب ۾ ڪل 92 مضمون آھن، جن ۾ 80 کن ڪتابن تي تبصرا آھن. جن ليکڪن جي ڪتابن تي تبصرا ڪيا ويا آھن سي بہ ادب، صحافت ۽ سياست سميت مختلف ميدانن جا تمام وڏا نالا آھن. انھن ۾ جارج آرويل، آرٿر ڪوئسلر، سولزي نٽسن، ارونڌتي راءِ، نجيب محفوظ، طحهٰ حسين، ايلف شفق، ازبل آلندي، رابرٽ فسڪ، ايم ايڇ پنھور، محمد حنيف ۽ طاھر بن جلون شامل آھن. انھيءَ کانسواءِ ھن ڪتاب ۾ اردو ۽ سنڌيءَ جي ڪافي ڪتابن تي تبصرو آھي، جن جي ليکڪن ۾ نور ظھير، فھميدہ رياض، انتظار حسين، جميلہ ھاشمي، جمال نقوي، خالد طور، رسول بخش پليجي، شاھ محمد پيرزادي، انور ابڙي، چندر ڪيسواڻي، رسول ميمڻ، قاسم ميرجت، شبير شر ۽ منور سراج سوڌو ٻيا ليکڪ شامل آھن.

Title Cover of book ڳالھيون ڪتابن سنديون

نيتر سنگھ راوت جو سفر نامون پٿر اور پاني

ماڻهو ٻين ملڪن ۽ علائقن جي ڪيل سفرکي ته اهميت ڏيندو آهي ۽ انهن متعلق لکندو ۽ ماڻهن کي ٻڌائيندو به آهي پر پنهنجي وطن کي گھڻي اهميت نه ڏيندو آهي. شايد سندس ذهن ۾ اهو ئي هوندو آهي ته ان متعلق ڇا ٻڌائجي، سڀني کي ته ان جي خبر آهي. پر هميشه ائين ناهي هوندو. گھڻين شين جي ماڻهو کي ڄاڻ نه هوندي آهي ۽ گھڻيون شيون سندس ڏسندي ڏسندي تبديل ٿي وينديون آهن جنهن جو ان کي اندازو نه ٿي سگھندو آهي. ان کانسواء پنهنجي ڳوٺ، شهر ۽ ملڪ متعلق ٻين ماڻهن کي ٻڌائڻ به هڪ ڪم هوندو آهي. مون کي تازو ان لاء اتساه نيتر سنگھ راوت جي هندي ۾ لکيل سفرنامي جنهن جو اڙدو ۾ ترجمو اجمل ڪمال ۽ عامر انصاري پٿر اور پاني جي عنوان سان ڪيو آهي جي پڙهڻ سان مليو. ليکڪ هماليائي سلسلي جي هڪ ننڍڙي ڳوٺ، جتي هڪ جبل ڀارت کي تبت کان ڌار ڪري ٿو ۽ جيڪو سٺ جي ڏهاڪي ۾ واپار جو هڪ اهم مرڪز هو، ۾ ڄائو، نپنو ۽ وڏو ٿيو. هو پنهنجي تعليم ۽ نوڪري وغيره جي سلسلي ۾ نيني تال، ممبئي ۽ دهلي وغيره ۾ رهيو. هن هڪ ڀيري پنهنجي زال سان گڏ پنڌ پنهنجي جنم ڀومي ۽ لاڳاپيل علائقن کي ڏسڻ جو ارادو ڪيو. هڪ اڙانگو سفر جنهن ۾ هو ڀوري گنگا جي موهيندڙ ڪناري سان گڏ هلندو واٽ جي ڏکيائين کي منهن ڏيندو هلندو ٿو وڃي. ان سفر ۾ خاص طور سندس زال جو ڪردار ساراهڻ جوڳو آهي جيڪا ڪنهن به موقعي تي پٺتي هٽڻ لاء تيار نه ٿي هجي ۽ سندس لاء به هڪ اتساه جو باعث ٿئي ٿي. هو اتي ماڻهن سان ملن ٿا. علائقي جي معيشت تبت جي چين جي قبضي ۾ وڃڻ جي ڪري متاثرٿي هئي. گھڻا ماڻهو لڏي ويا هئا، ڳوٺ ويران ٿي ويا هئا. ڪٿي ڪو سڃاڻ وارو ماڻهو ملي ٿي ويو. ڪي ماڻهو پوک لاء يا پنهنجين ٻنين جي سار سنڀال لاء وقت بوقت پنهنجن گھرن جو چڪر هڻن ٿا نه ته گھڻا گھر سارسنڀال نه هئڻ ڪري ڊهي ويا ھئا. پري پري جا ماڻهو هڪ ٻئي کي سڃاڻن پيا ۽ ليکڪ کي پاڻ پنهنجي سڃاڻپ جي حوالي سان ڪا ڏکيائي نه ٿي ٿئي. پنهنجي سفر جي آخري مرحلي ۾ کين هڪ ڏکيو گليشيئر،جتان ڀوري گنگا نڪري ٿي، ۽ هڪ نئين کي پار ڪرڻو هجي ٿو.
ليکڪ ان سڄي علائقي ۽ ان جي منظرن کي جنهن نموني بيان ڪيو آهي اهو نهايت دلڪش ۽ وڻندڙ آهي ۽ ماڻهو ڄڻ پاڻ اهو سڀڪجھ پنهنجي اکين سان ڏسندو هجي. لڳي ٿو ته اهو سفر واقعي سفر آهي.