مختلف موضوع

ڳالھيون ڪتابن سنديون

رئوف نظاماڻي جو ڪتاب ”ڳالھيون ڪتابن سنديون“، سنڌيءَ ۾ پنھنجي نوعيت جو منفرد ڪتاب آھي، جيڪو سندس مطالعي ھيٺ آيل ڪتابن تي تبصرن تي مشتمل آھي. ڪتاب ۾ ڪل 92 مضمون آھن، جن ۾ 80 کن ڪتابن تي تبصرا آھن. جن ليکڪن جي ڪتابن تي تبصرا ڪيا ويا آھن سي بہ ادب، صحافت ۽ سياست سميت مختلف ميدانن جا تمام وڏا نالا آھن. انھن ۾ جارج آرويل، آرٿر ڪوئسلر، سولزي نٽسن، ارونڌتي راءِ، نجيب محفوظ، طحهٰ حسين، ايلف شفق، ازبل آلندي، رابرٽ فسڪ، ايم ايڇ پنھور، محمد حنيف ۽ طاھر بن جلون شامل آھن. انھيءَ کانسواءِ ھن ڪتاب ۾ اردو ۽ سنڌيءَ جي ڪافي ڪتابن تي تبصرو آھي، جن جي ليکڪن ۾ نور ظھير، فھميدہ رياض، انتظار حسين، جميلہ ھاشمي، جمال نقوي، خالد طور، رسول بخش پليجي، شاھ محمد پيرزادي، انور ابڙي، چندر ڪيسواڻي، رسول ميمڻ، قاسم ميرجت، شبير شر ۽ منور سراج سوڌو ٻيا ليکڪ شامل آھن.

Title Cover of book ڳالھيون ڪتابن سنديون

فھميدہ رياض

فهميده رياض گذاري ويئي. ڄڻ هڪ دور جي پڄاڻي ٿي ويئي. هو پاڪستان ۾ جڏهين فيمنزم کي هڪ گار ڪري ورتو ويندو هو ان جي شروعاتي وڪيلن مان هئي. سندس لاء عورت رڳو هڪ جسم ۽ استعمال جي شي نه پر هڪ فرد آهي جيڪا سماج ۾ اهو ساڳيو ڪردار ادا ڪري سگھي ٿي جيڪو مرد ڪن ٿا. فهميده جو رڳو ادبي ميدان ۾ نه پر سياسي حوالي سان به هڪ سرگرم ڪردار هو. نعپ تي پابندي کانپوء نئين پارٽي ٺاهڻ جو جيڪو عمل هلندڙ هو ان ۾ فهميده به شامل هئي. ان دوران ئي سندس ملاقات ظفر اڄڻ، جيڪو انهن ڳالھہين ۾ سنڌي عوامي تحريڪ جو نمائندو هو، سان ٿي ۽ پوء اڳتي هلي ٻنهي شادي ڪئي.
منهنجو ساڻس واسطو ان وقت پيو جڏهين هو ۽ ظفر اڙدو رسالو آواز ڪڍندا هئا. ان رسالي جي آفيس مرينا هوٽل، جتي ڪجھ وقت سنگت ڪراچي جون گڏجاڻيون به ٿينديون هيون ۽ جتي اسٽينڊرڊ بڪ هائوس به هو جتان سوويت يونين جا رسالا ۽ ڪتاب وغيره ملي سگهندا هئا، جي پڇندي تي هئي. هتي رسالي جي تيارين ۽ مواد وغيره جي لحاظ کان منهنجو ڪافي وقت ظفر ۽ فهميده سان گذرندو هو. سندس هڪ برابري جو ورتاء هوندو هو. ساڳي وقت هو ظفر تي ڪک به نه سهندي هئي. مجال آهي جو سندس آڏو ظفر سان ڪو اهڙي تهڙي ڳالھہ ڪري وڃي.
ان کانپوء بينظير جي پهرئين دور ۾ جڏهين فهميده ۽ ظفر ڀارت مان پنهنجي جلاوطني ختم ڪري موٽي آيا هئا ته فهميده کي نيشنل بڪ فائونڊيشن جو اڳواڻ ٺاهيو ويو هو. ان جي آفيس ٿيوسيفيڪل هال بندر روڊ ۾ هئي. چارج سنڀالڻ کانپوء هن پهريون ڪم اهو ڪيو ته ساڻس لاڳاپيل جيڪي ليکڪ وِغيره هئا انهن کي فون ڪري صلاح مشوري لاء گھرايائين. پر جيئن بينظير جي حڪومت گھڻو عرصو نه هلي سگھي تيئن سندس نوڪري به ختم ٿي ويئي. ان کانپوء ڪڏهين ڪڏهين ڪنهن موسي بهاني ظفر ۽ ساڻس سندن پي اي سي ايچ ايس واري گھر تي ملاقات ٿي ويندي هئي يا ڪنهن پروگرام ۾ سلام دعا ٿي ويندي هئي.
هاڻي گھڻي عرصي کان ساڻس ملاقات نه ٿي هئي. تازو هڪ مضمون مان اها خبر پيئي ته هو بيمار آهي ۽ ڪنهن سان ملي نه ٿي. بهرحال هو پنهنجو ڪردار ادا ڪري ويئي.