ڪرن ٿاپر
ڀارتي صحافي ڪرن ٿاپر جو تازو ڪتاب “ Devil’s Advocate-The Untold Story” پڙهي پورو ڪيو. ڪتاب جي شروع ۾ ليکڪ پنهنجي خاندان، زال ۽ پڙهائي متعلق ٻڌايو آهي. سندس پي ڀارت جي فوج جو چيف آف اسٽاف هو. ڀارت جي ناميارن تعليمي ادارن ۾ تعليم حاصل ڪرڻ کانپوء هن ڪيمبرج ۾ داخلا ورتي. انوقت بينظير ڀٽو جيتوڻيڪ آڪسفورڊ ۾ هئي پر ٻيئي جيئن ته پنهنجن ادارن جي سوسائٽين جا عهديدار هئا ان ڪري سندن هڪٻئي سان واسطو رهندو هو جيڪو هڪ گهري دوستي جي صورت ۾ بدلجي ويو ۽ هن ڪراچي ۾ بينظير جي شادي ۾ پڻ هڪ خاص مهمان جي طور شرڪت ڪئي هئي. هو اندرا گانڌي جي خاندان ۽ خاص طور تي سنجي گانڌي سان گھڻو ويجھو رهيو جيڪو اڪثر وقت سندن گھر ۾ گذاريندو هو ۽ جنهن جو ذڪر هن پڻ ڏاڍي پيار ۽ ٻاٻوه مان ڪيو آهي. هڪ صحافي جي طور هو ٽائمز لندن، بي بي سي ۽ هندوستان ٽائمز وغيره سان لاڳاپيل رهيو. سندس پهرين اسائنمنٽ ٽائمز لندن جي نمائندي طور نائيجيريا ۾ تعيناتي هئي جتان هڪ رات اتان جي فارن آفيس کي باه لڳڻ جي هڪ خبر ڏيڻ تي کيس ناپسنديده شخصيت قرار ڏيئي نيڪالي ڏني ويئي. هن پنهنجي زال جي اوچتي گذاري وڃڻ کانپوء پنهنجو گھڻو وقت ڀارت ۾ گذاريو. هي ڪولمبو ۾ جنهن هوٽل ۾ رهيل هو ان تي تامل گوريلن جي ڪيل هڪ وڏي بم جي ڌماڪي ۾ پڻ شديد ڦٽجي پيو هو.
ڪتاب مختلف شعبن سان تعلق رکندڙ گھڻين شخصيتن جو ذڪر ڪري ٿو. ان جي خاص ڳالهہ اها آهي ته ان ۾ انهن شخصيتن جا انٽرويو شامل ناهن پر انهن انٽروين جو پس منظر ۽ ان دوران جيڪي ڪجھ پيش آيو ان جو ذڪر ڪيو ويو آهي جيڪو پڙهندڙن لاء گھڻي دلچسپي جو باعث آهي. پاڪستان ۾ هن جنرل مشرف جو انٽرويو ڪيو هو. مشرف پاران ته کيس گھڻي ڏکيائي کي منهن ڏيڻو نه پيو پر انٽرويو کان اڳ ۽ ان جي نشر ٿيڻ واري وقت ڀارت جي حڪومت، ڪامورن ۽ وزيرن جي پيدا ڪيل مسئلن کي منهن ڏيڻو پيو هو.
صحافين کي اتي ڏکيائي پيش ايندي آهي جتي سياستدان رڳو اهو چاهيندا آهن ته کانئن رڳو سندن پسند جا سوال ڪيا وڃن ۽ سندن ساراه ڪئي وڃي. گھڻا سياستدان اڻ وڻندڙ صورتحال کي منهن ڏيئي ويندا آهن ۽ گھڻا ان کي پنهنجي انا جو مسئلو ٺاهي پنهنجي لاء ئي مسئلو پيدا ڪندا آهن.
ليکڪ کي گھڻي ڏکيائي بارڪ اوباما، جي لليتا ۽ بي جي پي جي اڳواڻن رام جيٺملاڻي، ايل ڪي آڏواڻي ۽ نريندر مودي جي سلسلي ۾ پيش آئي. اوباما لاء سندس رايو آهي ته جيتوڻيڪ هو تحرير ۽ تقرير جي آزادي جو دعويدار آهي پر هن هڪ ته انٽرويو کان اڳ سوال گھريا، ٻي ڳالهہ ته ڪي سوال ان مان ڪاٽي ڇڏيا ۽ پوء به جڏهين ساڳيا سوال کانئس ٻئي مختلف نموني سان ڪيا ويا ته هن جواب ڏيڻ کان انڪار ڪري ڇڏيو يا لنوائي ويو. ساڳي ريت بي جي پي جي اڳواڻن جو ساڻس تعلق اوستائين خوشگوار ۽ سٺو رهيو جيستائين سندن پڇ تي لت نه آئي ۽ کانئن سندن سياست ۽ پارٽي جي حوالي سان ڪي حساس سوال نه ڪيا ويا. ايل ڪي آڏواڻي جو ساڻس نهايت ويجھو تعلق هو جيڪو هڪ انٽرويو جي نتيجي ۾ پارٽي ۾ موجود اختلافن متعلق سوال ڪرڻ تي ڄڻ بلڪل ختم ئي ويو. گجرات جو قتل عام ڄڻ مودي لاء هميشه هڪ ڊيڄاريندڙ خواب جيان هونڌو. ٿاپر 2007 ۾ کانئس پنهنجي انٽرويو جي شروعات ان موضوع تي پڇيل سوال کان ئي ڪئي هئي ۽ ان تي ئي اهو انٽرويو ختم ٿي ويو هو. اهو انٽرويو رڳو ٽي منٽ هلي سگھيو ۽ پوء ڪلاڪ کن مودي سندس تواضع ڪندي ساڻس ائين ئي گپ شپ ڪندو رهيو. ليکڪ جو چوڻ آهي ته مودي جي وزيراعظم ٿيڻ کانپوء 2016 کان بي جي پي جو ڪو اڳواڻ سندس پروگرام ۾ اچڻ ۽ انٽرويو ڏيڻ لاء تيار ناهي. گھڻي ڪوشش کانپوء اها خبر پيئي ته مودي پاران کين منع ڪئي ويئي آهي. جڏهين هن ان سلسلي ۾ مختلف ذريعن وسيلي مودي سان ملڻ جي ڪوشش ڪئي ته هن ساڻس ملڻ کان انڪار ڪندي اهو چورائي موڪليو ته سندس رويو ڏانهس متعصباڻہ آهي.
هڪ دلچسپ ۽ پڙهڻ جوڳو ڪتاب آهي. خاص طور انهن لاء جيڪي صحافت جي ميدان ۾ آهن.