پبلشر نوٽ
اسان پنهنجي پوري شعور ۽ ادراڪ سان هي ڳالهه محسوس ڪئي ته، هن قوم جي نوجوانن کي قرآن جي اصل معرفت کان يا ته پري رکيو ويو آهي يا ٽاهيو ويو آهي ۽ جيستائين هيءَ قوم قرآن جي ويجهو نه ايندي تيستائين پنهنجي تشخص ۽ زندگيءَ جي باري ۾ منجهس تڙپ ۽ اُمنگ پيدا نه ٿيندي. اهو مقصد سامهون رکندي اسان شاهه عبداللطيف ڀٽائي، شاهه ولي الله رحمته الله، مولانا عبيدالله سنڌي، ابوالڪلام آزاد، مولانا تاج محمود امروٽي ۽ علامه علي خان ابڙي جي قرآني فڪر کي قرآن مجيد جي ترجمن ۽ مختلف ڪتابن جي صورت ۾ ڌڙاڌڙ ڇاپڻ شروع ڪيوسين. ان سان مسخ ٿيل اسلام جي تقابل ۾ سنڌ جي نوجوانن آڏو حقيقي اسلام جي صورت چٽي ٿيندي وئي. سنڌيڪا جي ڪتابن کي سنڌ جي عالمن، شاگردن، اديبن، وڪيلن، صحافين، استادن ۽ سماج جي ٻين طبقن اکين تي رکيو ۽ ڪتابن جا هڪ ٻئي پٺيان ايڊيشن ڇپبا رهيا. ايستائين جو 1996ع کان وٺي 2002ع تائين ستن سالن جي عرصي ۾ سنڌيڪا کي ٻاويهه هزار قرآن مجيد ترجمي سان ڇپائي سنڌ جي ماڻهن تائين رسائڻ جي سعادت نصيب ٿي. اهو خاص الله تعاليٰ جو فضل هو ۽ مشيت ايزديءَ جي تقاضا هئي ته سنڌيڪا جي انهن اشاعتي ڪوششن ۽ اهڙن ڪجهه ٻين ادارن جي سرگرمين سان سنڌ ۾ ديني ڪتابن کي ڇپڻ ۽ پڙهڻ جي هڪ نئين بهار موٽي آئي آهي. تان جو سنڌ ۾ فيشن ايبل ماده پرستي پنهنجي موت پاڻ مرڻ لڳي آهي ۽ سوچ ۽ فڪر جون ڌارائون بدلجڻ لڳيون. هينئر اهو سنڌ جي عالمن، ڏاهن، اديبن ۽ ٻين سڄاڻ ماڻهن جو فرض آهي ته سنڌ جي عام ماڻهوءَ کي قرآن جي فڪر ۽ تعليمات سان سلهاڙڻ جو سرگرميءَ سان ڪوششون وٺن ته جيئن هتي عوامي سطح تي ديني بيداري جا مقصد حاصل ڪري سگهجن. انهيءَ ۾ ڪو شڪ ناهي ته سنڌ جي عالمن، ديني ادارن ۽ تبليغ جي ذريعي عوام کي ديني سوچ سان سلهاڙي رکڻ جون اڻ ميون خدمتون سرانجام ڏينون آهن. ليڪن جديد دور جي تقاضائن جي مطابق حڪمت عمليون اختيار نه ڪرڻ جي ڪري ۽ قرآن فهميءَ جي اصولي ڪوشش نه ٿيڻ ڪري هينئر به جهالت ۽ ويڳاڻپ جو عوام تي غلبو دين سان وابستگيءَ جي مقابلي ۾ تمام گهڻو آهي. ان ڪري ايندڙ دور ۾ جيڪڏهن قرآن فهميءَ کي بڻياد بڻائي ديني فڪر جي ترويج جون ڪوششون ورتيون ويون ته عوام ۾ بيداريءَ جي نسبتاً بهتر نتيجا سامهون ايندا.
اسان سنڌيڪا اڪيڊميءَ جي پاران هيستائين قرآن مجيد جا ٽي ترجما ۽ ٽي تفسير اشاعت هيٺ آڻي چڪا آهيون ۽ ٽي ترجما ۽ ٽي تفسير اشاعت هيٺ آهن. سنڌي ٻوليءَ ۾ قرآن مجيد جو پهريون مقبول عام ترجمو مولانا سيد تاج محمود امروٽيءَ رحه جو هو جيڪو 1934ع ۾ پهريون ڀيرو بنا عربي متن جي شايع ٿيو هو. ان جو مقصد هو ته سنڌ جا مسلمان هن ڪتاب سان پنهنجي انسيت هرحال ۾ قائم رکن ۽ سفر ۾ توڙي ڪم ڪار وارن هنڌن تي به ان کي گڏ رکن ۽ ان مان فيض حاصل ڪندا رهن. گڏوگڏ سنڌ ۾ رهندڙ غيرمسلم به قرآن جي هدًي للناس واري هدايت مان بهره ور ٿين. بعد ۾ اهو ترجمو لاهور جي انجمن خدام الدين جي پاران مولانا احمد علي لاهوري رحمته الله عليه ان کي متن سان گڏ ڇپرايو ۽ ان کان پوءِ تاج ڪمپني ان کي مسلسل ڇاپيندي پئي اچي.
قرآن مجيد جو ”تفسير المنير“ جي نالي سان سمجهاڻي وارو ترجمو ۽ تفسير علامه علي خان ابڙي 1953ع ڌاري مڪمل ڪيو هو جنهن کي 1996ع ۾ سنڌيڪا ڇپي منظرعام تي آندو ۽ ان کي بيحد مقبوليت نصيب ٿي. سنڌيڪا اڪيڊمي 1998ع ۾ رڳو سمجهاڻي وارو ترجمو الڳ ڪري به ڇپايو ۽ تفسير المنير به پنهنجي جاءِ تي ڇپجندو رهيو. انهن اشاعتن جا هيستائين هڪ ٻئي پٺيان ڪيترا ڇاپا ڇپجي سنڌي ٻوليءَ جي پڙهندڙ وٽ مقبوليت ماڻي چڪا آهن. هينئر اسان علامه علي خان ابڙي جي قرآن مجيد جي آيتن بابت سمجهاڻي ”ائين چيو آلله“ جي نالي سان ڇپائي هڪ اهڙي ايڊيشن جو اضافو ڪري رهيا آهيون جيڪا سنڌ جي ماڻهن لاءِ سفر ۽ ڪم ڪار ۾ پاڻ سان گڏ رکڻ ۽ ان مان استفادو حاصل ڪرڻ لاءِ مددگار ٿئي. اسان کي اميد آهي ته اسان جي هي ڪوشش به سنڌيڪا جي طرفان قرآن فهميءَ جي گهڻ رخي اشاعتي ڪوششن ۾ هڪ اهم اضافو ثابت ٿيندي ۽ سنڌي ٻوليءَ جا پڙهندڙ سڀني طبقن جا ماڻهو هن مان استفادو حاصل ڪري سگهندا.
[b]نوراحمدميمڻ
[/b]چيئرمين
سنڌيڪا اڪيڊمي