ڏاهپ / اخلاقيات

شرح حُجة الله البالغه

سنڌ سلامت ڊجيٽل بوڪ ايڊيشن سلسلي جو نئون ڪتاب شاهه ولي الله رحه جو ”شرح حجة الله البالغه“ اوهان اڳيان حاضر آهي. ڪتاب جو ليکڪ مولانا عبيد الله سنڌي آهي ۽ سنڌيڪار مولانا محمد انس راڄپر صاحب آهي. امام شاهه ولي اللهؓ، اسلامي دنيا جو يگانو عالم هو، جنهن سماجي زندگي ۽ اقتصاديات جي بدلجندڙ انواع کي خدا جو شان قرار ڏنو ۽ ان پسمنظر ۾ شريعت جي حڪمن جا اسرار ۽ حڪمتون نروار ڪيون. سندس جڳ مشهور ڪتاب ”حجة الله البالغه“ کي ان سلسلي ۾ اسلامي دنيا جي علمي حلقن ۾ بيحد مقبوليت حاصل رهي آهي. امام انقلاب مولانا عبيدالله سنڌي، شاهه ولي اللهؓ جي فڪر جو وڏو شارح رهيو آهي، تنهن حجة الله البالغه جي شرح پڻ لکي هئي. هي ڪتاب ان شرح جو سنڌي ترجمو آهي.
Title Cover of book شرح حُجة الله البالغه

الله تعاليٰ جو هڪ حڪمت ڀريو قانون

هيءُ قاعدو به ياد رکي ڇڏڻ گهرجي ته هن عالم ڪائنات ۾ جيڪو به نظام پيدا ٿيو آهي. (يعني مختلف شيون پاڻ ۾ ملي هڪ ٿي هڪ نظام تحت رهڻ شروع ٿيون آهن) ان نظام ۾ جيتري قدر صلاحيت ۽ لياقت آهي، پوءِ اها ان کي اصلي هجي يا بعد ۾ ان حاصل ڪئي هجي، الله تعاليٰ ان نظام جي سندس صلاحيت ۽ لياقت مطابق مدد ڪندو آهي. هيءُ الله جو هڪ ”شان“ آهي. هيءُ ان جو قانون ۽ ان جي عنايت آهي. ان اصول تحت توهان انسان کي ڏسو، انسان به هڪ اهڙي نظام جو نالو آهي. جيڪڏهن هو پاڻ ۾ حيواني ڪيفيتون وڌيڪ ٿو پيدا ڪري، ته ان جي پورائي لاءِ جيڪي شيون گهربل هونديون سي الاهي عنايت سان ان کي ميسر ڪيون وينديون. جيڪڏهن هو پاڻ ۾ ملڪي ڪيفيتون پيدا ٿو ڪري ته کيس ان مطابق گهربل شيون ميسر ڪري ڏنيون وينديون. جيئن قرآن شريف ۾ آهي:
فَاَمَّا مَنۡ اَعْطٰی وَ اتَّقٰی ۙ﴿۵﴾ وَ صَدَّقَ بِالْحُسْنٰی ۙ﴿۶﴾ فَسَنُیَسِّرُہٗ لِلْیُسْرٰی ؕ﴿۷﴾ وَ اَمَّا مَنۡۢ بَخِلَ وَ اسْتَغْنٰی ۙ﴿۸﴾ وَ کَذَّبَ بِالْحُسْنٰی ۙ﴿۹﴾ فَسَنُیَسِّرُہٗ لِلْعُسْرٰی ﴿ؕ۱۰﴾ (الليل آيت 5 کان 10 )
(ان کان پوءِ جيڪو شخص (جان، صلاحيتون، مال ۽ دولت) ڏئي ٿو، انصاف جي قانون جي پابندي ڪري ٿو ۽ صحيح ڳالهه مڃي ٿو وٺي، ان لاءِ اسان آسان رستو مهيا ڪري ڏينداسين پر جيڪو انسان بخل ڪري ٿو ۽ انصاف جي قانون کان بي پرواهي ٿو ڪري ۽ صحيح ڳالهه کي ڪوڙو ٿو مڃي، ان کي ڏکئي رستي تي هلائي ڇڏينداسين.) ٻئي هنڌ الله تعاليٰ قرآن ۾ فرمايو آهي كُلًّا نُّمِدُّ ہٰٓؤُلَآءِ وَ ہٰٓؤُلَآءِ مِنْ عَطَآءِ رَبِّکَ ؕ وَمَا کَانَ عَطَـآءُ رَبِّکَ مَحْظُوۡرًا ﴿۲۰﴾ (اسان ٻنهي قسمن جي جماعتن جي مدد ڪندا آهيون، انهن لاءِ اها مدد الله جي طرفان عطا آهي ۽ الله جي عطا ڪنهن کان روڪي نه ٿي سگهجي.)