محترم غلام محمد آرائين
آرائين صاحب اصل ديھه 22 جمڙائو جو رھاڪو. سندس وڏا سن 1890ع ڌاري جلنڌر مان، ٿرپارڪر جو ڪمشنر جيمس لڏائي ھت وٺي آيو ھيو. انگريز جو خيال ھو ته پنجابي لوڪ زراعت جا وڌيڪ محنت ڪندڙ ماڻھو ساڳئي وقت انگريز سرڪار جا وفادار بندا پڻ آھن. اھو ان ڪري جو انهيءَ دور ۾ ھتي انگريز خلاف مکي ٻيلي ۾حر گوريلا تحريڪ ھلندڙ ھئي. انگريز جمڙائو ڪئنال تعمير ڪري رھيو ھيو. جنهن جي پيچ ڊگھڙي تائين پھچڻي ھئي ۽ ھيءُ سمورو علائقو انگريز جي ٽيڪسٽائيل انڊسٽري لاءِ ”ڪاٽن بيلٽ“ وانگر ڪپھه جي پيداوار ڏيڻ وارو ھو. ان ڪري انگريز سنجھوري کان وٺي جيمس آباد، ڊگھڙي تائين پنجابي لوڪ آڻي آباد ڪيا ۽ سن 1901ع ۾ جمڙائو واھه وھي ھليو.
غلام محمد آرائين سائنس گريجوئيٽ، ايم ايڊ پاس سنڌي خوانده بھترين استاد ھو. اڪثر ڪري ھيڊ ماسترن سان سندس ٺاھه نه رھندو ھو. ڇاڪاڻ جو ھو سچ سندن منهن تي وھائي ڪڍندو ھو. آرائين صاحب سان منھنجي دوستي آخر تائين قائم رھي. سندس ٽي فرزند جيڪي سنڌي ميڊيم سان پڙھيا، ٻه ڊاڪٽر ٿيا ۽ ٽيون ڇوڪرو مال جو ڊاڪٽر بنيو. محترم آرائين صاحب دوستن جو دوست نهايت خوش مزاج انسان خاص ڪري مونسان تمام مھربان رھيو. خاص ڪري 1988ع ۾ منھنجي سخت بيماري ۽ ميجر آپريشن دوران، منھنجي ھمت ۽ حوصلو وڌائيندو رھيو. حق مغفرت ڪري عجب آزاد ماڻھو ھو.