وطن واپسي
اپريل 1980ع ۾ ملائيشيا ۽ آسٽريليا جي Study Visit تان واپس وطن ورڻ ٿيو. امڙ جي قدمن ۾ روبرو ٿيڻ جو شرف مليو. امان جو چوڻ ھو ته ”ابا! مونکي اھو سمورو وقت ننڊ ڪونه ٿي آئي، تنھنجي ولات وڃڻ جي ڪري.“ ملائيشيا کان پوءِ آسٽريليا ملڪ جي اقتصادي ۽ سماجي ترقي ڏسڻ منھنجي لاءِ وڏي حيرت ۽ حقيقت ۾ ’ثقافتي صدمي‘ برابر ھيو. ڇاڪاڻ ته آئون پاڪستان ۽ سنڌ جي روايتي پنڊ پاھڻ سماج ۾ کان پوءِ جديد دنيا جا منظر ڏسي دنگ رھجي ويس. بھرحال پاڪ وطن ۾ پھچڻ کان پوءِ سنڌي چوڻي موجب ”ساڳيا ٽڪر ساڳ سان“ ھتي جي سماج سان وري ھم آھنگ ٿيڻ ۾ ڪا دير ته ڪونه لڳي، البته ملائيشيا ۽ آسٽريليا جتي تقريبن سئو سيڪڙو خواندگي جو انگ اتي جي استادن جي ھوشياري، اسڪولن، ڪاليجن ۽ يونيورسٽين جي ماحول ۽ اتان کان حاصل ڪيل تعليمي تجربن لاءِ ھتي ڪا گھڻي گنجائش ڪونه ھئي. بھرحال ”پاڪستان پرائمري ايجوڪيشن“ پروجيڪٽ تحت سنڌ خواھه ڪوئٽھ / بلوچستان ۾ ٿيندڙ ورڪشاپن ۾ شريڪ ٿيڻ جو موقعو مليو.
انهيءَ زماني ۾ استادن جي تربيتي ادارن جو معيار گھڻي قدر مناسب ھيو ۽ زير تربيت استادن لاءِ به تربيت وٺڻ جو سٺو ماحول ميسر ھو. ائين اھو وقت تعليمي تدريسي سرگرمين ۾ گذرندو رھيو. انهيءَ زماني ۾ آپا شمس عباسيءَ جي ڪوششن سان سنڌ ۾ موجود سڀني ٽيچرس ٽريننگ اسڪولن جو درجو وڌايو ويو ۽ انهن ادارن جو نالو ”اليمينٽري ڪاليج آف ايجوڪيشن“ رکيو ويو. سانگھڙ ۾ نوجوان استادن کي پاڙھيندي سٺو وقت گذريو.