آتم ڪٿا / آٽوبايوگرافي

سپاھيءَ کان وفاقي سيڪريٽري تائين

محمد جمن ڄامڙي جي آتم ڪٿا خودنوشت سوانح حيات آهي، جيڪا سندس ذات جي تعميرات واري گرائونڊ زيرو کان فلڪ بوس عمارت تائين پهچڻ جي اڻ ڳاڻيٽن ڏاڪن جي اڏاوت ۽ ڊيڪوريشن  جي تجربن جو نچوڙ آهي. ڪتاب ”سپاهيءَ کان وفاقي سيڪريٽري تائين“ هڪ اهڙي ماڻھوءَ جي جفا ڪشي جو سربستو سچو داستان آهي، جنھن سنڌ جي ٺپ ٻھراڙي واري ڳوٺ ۾ جنم ورتو، گورنمينٽ جي ڦڪن اسڪولن ۾ پڙهيو، فوج ۾ سپاھ گيري ڪيائين، قائداعظم يونيورسٽي مان اعليٰ تعليم بہ حاصل ڪيائين تہ ننڍڙيون نوڪريون بہ ڪيائين ۽ انت ۾ پاڪستان جي ڪريم ڪلاس ۾ انٽري هڻڻ لاءِ ’سي ايس ايس‘ ڪيائين، ۽ سترهين گريڊ کان شروع ٿي 22 هين گريڊ يعني مائونٽ ايوريسٽ تي پهچي رٽائر ٿيو.

Title Cover of book سپاھيءَ کان وفاقي سيڪريٽري تائين

مجيد جو کوکو

جيئن ته اسين سڀ شاگرد هميشه شام جو هاسٽل کان نڪري مجيد جي کوکي تي چانھه پيئڻ ويندا هياسين. هڪ دفعي منھنجي سينيئر ڇوڪري ٿوري ويچاري ٽنگ کي لمڪائي هلندي هئي پنھنجي منھن چپ چوريندي اهو گانو ڳائيندي پئي هلي ته چودھویں کا چاند ہو یا آفتاب ہو. مان پٺيان پي آيم ۽ هن مونکي ڪونه ڏٺو هيو ۽ ٻيو ڪو هيو به ڪونه، ته مون وراڻيو ته نه مان جمن آهيان. پٺتي نھاري چيائين تم بڑے بے شرم ہو اور بڑی خاموشی سے آ رہے ہو، تم کدھر جا رہے ہو؟ خير مون چيو ته چانھه پيئڻ مجيد جي کوکي تي. چيائين ته اڪيلو نه ويندو ڪر. مون چيو ته ڇو ته مذاق ۾ چيائين ڪوئي توکي اغوا ڪري وڃي ته پوءِ؟ مان به مذاق ۾ چيو ته مونکي ڪوئي اغوا نٿو ڪري سگھي سواءِ تنھنجي. چيائين ته سنڌي ماڻھو بدمعاش ٿي ويو آهين. اها ڇوڪري منھنجي پڙهائي جي معاملي ۾ ڏاڍي مدد ڪندي هئي. مذاق ۽ سھپ به ڏاڍي هوندي هيس.
مارشلا کي لڳي اڃان ڇهه ست مھينا مس گذريا هيا ته ڊپارٽمينٽ جي طرفان تربيلا ڊيم وزٽ جو پروگرام ٿيو. يونيورسٽي جي بس ۾ صبح جو سوير تيار ٿي تربيلا ڊيم ڏسڻ لاءِ روانا ٿياسين، حسب معمول اجرڪ ڪلھن تي ۽ ٽوپي پاتل هئي. يونيورسٽي جي بس پنڊي کان ٿيندي ٽيڪسيلا، واهه ڪينٽ، حسن ابدال کان ٿيندي لارينسپور کان ٿورو اڳتي هلي جي ٽي روڊ ڇڏي اوڀر طرف غازي ۽ انکان پوءِ تربيلا جي حد ۾ پھتاسين. واپڊا جي جنرل مينيجر صاحب اسان سڀني جو آڌرڀاءُ ڪيو. ڊيم جي ٽاپ تي پھچڻ بعد بس کي اتي بيھاريو ويو ۽ اسين سڀ پيادل ڊيم جي ٽاپ تي اڳتي اتر طرف هلڻ شروع ڪيو. تربيلا جي ٽنل نمبر فور وٽ پھچڻ کان پوءِ اسان سڀني کي ڦڪي رنگ جا ٽوپلا پائڻ لاءِ ڏناويا. انھيءَ کان پوءِ اسان ڏاڪڻين جي رستي هيٽ لھڻ شروع ڪيو ۽ اسان سڀني کي پاور جنريشن جي پروسيس کان آڳاهي ڏنائون ته ڪيئن ٽنيل مان پاڻي هيٺ اچي پکن کي زور سان هلائي ٿو ۽ انھي عمل سان بجلي پيدا ٿئي وغيره وغيره. اسان کي حقيقتن ڪجھه سمجھه ۾ ڪين آيو، باقي ها ۾ ها اسين به سڀني سان گڏ ملائيندا رهياسين.
انهيءَ ٽنيل نمبر فور جو افتتاح ڀٽي صاحب ڪيو هيو. صحيح ياد ناهي پر غالب امڪان اهو آهي ته شايد ڇهه يا ست سو ميگا واٽ بجلي پيدا ڪرڻ جي صلاحيت رکندي هئي. باقي ٽن ٽنيلس جي متعلق چيائون سڀني جو بجلي پيدا ڪرڻ جو پروسيس ۽ پيداوار هڪ ئي آهي. اهي اسان کي پري کان اشارن سان ٻڌايائون.
واپس ورڻ مھل ڪرنل صاحب اسان سڀني لاءِ واپڊا ريسٽ هائوس تي چانھه پاڻي جو انتظام ڪيو هيو. ڪرنل صاحب جي بيگم، ڀيڻ ۽ ٽئي ڌيئر منھنجي محبوبه سميت اتي آيا ۽ اسان سڀني کي زبردست مڪمل کاڌي پر چانھه جي روپ ۾ ارينج ڪيو. ان وقت اسانجي ڊپارٽمينٽ ۾ ٽي ڪيپٽن آرمي ايجوڪيشن ڪور جا اسان سان گڏ يونيورسٽي ۾ پڙهندا هيا. اتفاق سان جڏهن هٿ ملايوسي پئي ته هرڪو پنھنجو تعارف ڪرائيندو پيو وڃي، ٽئي ڪيپٽن به هڪٻئي جي پٺيان مليا ۽ تعارف ڪرايائون ته ڪيپٽن فلاڻو فلاڻو. ڪرنل صاحب هڪدم چيئرمين چيمه صاحب کي چيو ته چيمه صاحب لڳي ٿو ته تنھنجي ڊپارٽمينٽ تي فوج جو ڪنٽرول وڌي ويو آهي. هي به آرمي جو ۽ جمن به آرمي جو. چيئرمين حيران ٿي ويو هنن جي ته مونکي خبر آهي، پر جمن جي خبر مونکي هينئر ٿي پوي ته هي به آرمي جو ماڻھو آهي.
چيئرمين وراڻيو ته ڪرنل صاحب انجو مطلب ته تنھنجي اسان جي ڊپارٽمينٽ تي تمام گھري نظر آهي، جو جنھن جي اسان کي خبرناهي ۽ توهان کي انجي خبر آهي. اتي سڀني کي محسوس ٿيو ته جمن جي ڪري اسان سڀني کي هي آڌرڀاء مليو آهي. منھنجي محبوبه جون ڀينر، پڦي ۽ ماءُ سڀ کان وڌيڪ منھنجو خيال پيا رکن. غازي ڳوٺ آهي ڪرنل صاحب جو. اهو مان واضع ڪيان ته هي سڀ ڪجھه منھنجي پنھنجي محبوبه کي شادي جي انڪار ڪرڻ کان پوءِ جو واقعو آهي.
منھنجي محبوبه جي شادي سول سروس اڪيڊمي جي دوران اسانجي بيچ ميٽ سان ٿي هئي، جنھن جو تعلق پنجاب جي اعواڻ برادري سان هيو. ان شخص مونکان پڇيو هيو ته مان شادي ڪرڻ چاهيان ٿو ۽ مونکي دوستن ٻڌايو آهي اها توهان جي ڪلاس فيلو ۽ پياري آهي. مون هن کي جواب ۾ چيو ته جيڪڏهن مونکي شادي ڪرڻي هجي ها ته اڄ تون انکي اڪيڊميءَ ۾ ڪونه ڏسين ها. باقي جيستائين پياري هجڻ جو تعلق آهي ته هوءَ مون کي صرف پياري ناهي پر منھنجي محبوبه آهي. جيڪڏهن تون شادي ڪرڻ چاهين ٿو ته مان صرف اهو چوندم دل جي صاف ۽ معصوم آهي .جڏهن اسانجي دوست منھنجا چيل لفظ انکي ٻڌايا ته اڳيان جواب مليس ته جمن سچ ٿو چوي. پوءِ وري مون ڏي آيو ۽ چيائين ته معاف ڪجائين، مونکي ڪجھه دوستن وهم وڌو هيو، جيڪو هينئر صاف ٿي ويو. ٿوري عرصي کان پوءِ ٽريننگ جي دوران شادي ٿي وين.
منھنجي محبوبه مرڻ گھڙيءَ تائين منھنجي لائف پارٽنر ۽ منھنجي اولاد جو وڌيڪ خيال رکندي هئي. مان پنھنجي لائف پارٽنر ۽ ٻچڙن کي ٻڌائي ڇڏيو هيم ته هيءُ منھنجي محبوبه آهي. منھنجي ذاتي فيملي جا سڀ ميمبر منھنجي محبوبه سان پيار ۽ محبت وارو رشتو رکيو. منھنجي محبوبه ڪڊني فيليوئر جي ڪري پنھنجي اصل ماڳ تي پھچي وئي. الله سائين کيس جنت ۾ اعلي مقام عطا ڪريس.
ڪجھه دوستن چيو ته تنھنجي محبوبه جو آخر ڇا ٿيو؟ تنھن ڪري مون ٿورو انھي متعلق بيان ڪيم. مان صرف اهو چوڻ چاهيان ٿو ته پيار ۽ محبت جيڪڏهن ڪنھن لالچ ۽ مقصد حاصل ڪرڻ کان بغير آهي ته اها محبت ۽ عزت لازوال آهي. زندگيءَ جي هر موڙ تي صرف سچائي ۽ بي لوث محبت ڪاميابي سان همڪنار ڪندي آهي. محبت انسان جي لاءِ تمام ضرور آهي، انھي کان بغير زندگي اڌوري پر غلط مقصد واري محبت نه هجي، جيڪا انسان کي حيوان بنائي ڇڏي.
سول سروس اڪيڊميءَ ۾ شادي جا ڪيترا ئي معاملا اتي اچي طئه ٿيندا آهن ڪجھه پنھنجي بيچ ميٽ سان ته ڪجھه لاهور جا شڪاري به ميس ۽ گيسٽ نائيٽس جي موقعن تي شڪار ڪندا آھن.