آتم ڪٿا / آٽوبايوگرافي

سپاھيءَ کان وفاقي سيڪريٽري تائين

محمد جمن ڄامڙي جي آتم ڪٿا خودنوشت سوانح حيات آهي، جيڪا سندس ذات جي تعميرات واري گرائونڊ زيرو کان فلڪ بوس عمارت تائين پهچڻ جي اڻ ڳاڻيٽن ڏاڪن جي اڏاوت ۽ ڊيڪوريشن  جي تجربن جو نچوڙ آهي. ڪتاب ”سپاهيءَ کان وفاقي سيڪريٽري تائين“ هڪ اهڙي ماڻھوءَ جي جفا ڪشي جو سربستو سچو داستان آهي، جنھن سنڌ جي ٺپ ٻھراڙي واري ڳوٺ ۾ جنم ورتو، گورنمينٽ جي ڦڪن اسڪولن ۾ پڙهيو، فوج ۾ سپاھ گيري ڪيائين، قائداعظم يونيورسٽي مان اعليٰ تعليم بہ حاصل ڪيائين تہ ننڍڙيون نوڪريون بہ ڪيائين ۽ انت ۾ پاڪستان جي ڪريم ڪلاس ۾ انٽري هڻڻ لاءِ ’سي ايس ايس‘ ڪيائين، ۽ سترهين گريڊ کان شروع ٿي 22 هين گريڊ يعني مائونٽ ايوريسٽ تي پهچي رٽائر ٿيو.

Title Cover of book سپاھيءَ کان وفاقي سيڪريٽري تائين

آصف زرداري جي سياست ۾ آمد

ووٽ داخل ٿيڻ کان پوءِ آصف صاحب جڏهن به ڪراچيءَ کان ايندا هيا ته ملاقات ٿيندي رهندي هئي. اڪثر سياسي معاملن تي به پنھنجي راءِ ڏيندو رهندو هيو. ان وقت پ پ جي سخت مخالف هيو، پر هميشه اهو ضرور چوندو هيو ته مان هڪ ڏينهن وڏو ماڻھو ٿيندس.
لوڪل باڊيز اليڪشن ۾ حصو ورتائين ۽ ڊسٽرڪٽ ڪائونسل جي چيئرمين جي سيٽ غالبن ٻن يا ٽن ووٽن جي فرق تي هارائي. بھرحال مقابلو دلچسپ رهيو. جنھن ان وقت سيٽ ڊسٽرڪٽ ڪائونسل جي چيئرمين جي کٽي، اهو شاهه صاحب گذريل چئن پنجن دفعن کان پ پ جي ٽڪيٽ تي نوابشاهه مان ايم اين اي چونڊجي ايندو آهي .
نوابشاهه سنڌ جي جاگرافي جي حساب سان تقريباً وچ ۾ ٿئي ٿو. 12-1911ع ۾ حيدرآباد ضلعي مان ڪٽي ٺاهيو ويو هيو. پاڪستان جي وجود ۾ اچڻ تائين شھدادپور، سنجھورو، سڪرنڊ، مورو، نوشھروفيروز ۽ ڪنڊيارو تي مشتمل هيو. شروع ۾ ٻه سب ڊويزن هيون، هڪ نوشھرو فيروز ۽ ٻيو نوابشاهه .
شھدادپور ۽ سنجھورو تعلقو سانگھڙ کي بعد ۾ ڏنا ويا. 1989ع تائين نوابشاهه، سڪرنڊ، مورو ۽ نوشھروفيروز سب ڊويزن هيون. 1989ع ۾ مورو ۽ نوشھروفيروز سب ڊويزن کي الڳ ڪري نوشھروفيروز ضلعو بڻايو ويو. هن وقت نوابشاهه باقي بچيل ٻن سب ڊويزن تي آهي ۽ ان مان ڪجھه تعلقا نوان ٺاهيا اٿن.
1983ع فيبروري ۾ منھنجي پوسٽنگ اسسٽنٽ ڪمشنر نوابشاهه ٿي. ان کان پھريان مان سيڪريٽري ريجنل ٽرانسپورٽ اٿارٽي سکر ڊويزن هيس. ان وقت سکر ڊويزن جيڪب آباد، شڪارپور، لاڙڪاڻو، خيرپور، نوابشاهه ۽ سکر ضلعن تي مشتمل هئي.
مان مرحوم محمد آدم قاسمي کان چارج ورتي. مرحوم تمام شريف النفس انسان هيو. الله جنت الفردوس عطا ڪريس. عبدالقادر ابڙو ڊي سي ۽ راهو خان بروهي ايس پي هيو. سب مارشلا ايڊمنسٽريٽر غالبن ليفٽيننٽ ڪرنل اجمل خٽڪ هيو. او آءِ سي انسپيڪشن ٽيم جو انچارج ميجر بٽ هيو پورو نالو ياد نٿو اچي.
سڀ کان پھريان مان ڊي سي صاحب سان مليم . ابڙو صاحب هردلعزيز ماڻھو هيو ۽ چيائين ته ڄامڙو صاحب سب ڊويزن ۽ تون، مان ڪابه انٽرفيئرنس ڪونه ڪندس، باقي ڪنھن سان ڄاڻي واڻي زيادتي نه ٿئي باقي مان ويٺو آهيان. انکان پوءِ ايس پي صاحب سان مليم. راهو خان بروهي پنھنجو مَٽُ پاڻ هيو. چيائين جمن تون سمجھه ته ايس ڊي ايم سان گڏ ايس ڊي او پي به پاڻ آهين. باقي ڪنھن سان بي انصافي نه ٿئي. انھيءَ کان پوءِ سب مارشلا ايڊ منسٽريٽر سان مليم چڱي طريقي سان مليو، بعد ۾ اچي آفيس ۾ ويٺم.
نوابشاهه ضلعي ۽ خاص ڪري نوابشاهه شھر چاهي تعلقي ۾ 1932ع کان پوءِ سکر بئراج ٺھڻ ۽ ون يونٽ واري زماني ۾ پنجاب جي آبادگارن کي ڪافي زمينون الاٽ ٿيون ڪجھه وري آرمي جي ماڻھن کي زمينون ڏنيون ويون هيون. تنھن ڪري پنجابي ڳالھائڻ ۽ شھر ۾ اردو ڳالھائڻ وارن جو چڱو خاصو انگ اتي رهي ٿو. تنھنڪري مارشلا جي وقت ۾ اهي تمام گھڻو خوش هوندا آهن. ڇو ته انھن جا هر ڪم انھي دور ۾ آساني سان ٿي ويندا آهن.
جيئن ته سائين قاسمي صاحب شريف ماڻھو هيو، تنھن ڪري او آءِ سي انچارج ميجر بٽ ڏاڍو تنگ ڪيو هيس. عمومن ڪنھن پنجابي ڳالھائڻ واري کان درخواست وٺي قاسمي صاحب کي پاڻ ڏانھن گھرائيندو هيو ۽ هي شريف ٻيا ڪم ڇڏي اوڏانهن هليو ويندو هيو. جيئن مان چارج ورتي قاسمي صاحب ٻڌايو ته يار ميجر بٽ جو خيال ڪجائين ۽ مون کي بيزار ڪري ڇڏيو اٿس. جڏهن مونکي خبر پئي ته ميجر عمومن سول ڪيس جي معاملن ۾ هروڀروو ٽنگ اٽڪائيندو هيو. ٻه ٽي ڏينھن گذريا ته هن جو فون آيو ۽ هن جي فون جي اچڻ کان اڳم ٻه ٽي خط ميجر او آءِ سي جي طرفان آيا جنھن ۾ لکيل هيو ته مونکي درخواست ملي آهي۽ تون هيڏانهن اچ. مونکي اها ڳالھه سٺي ڪونه لڳي، جو اهڙي طرح مونکي لکي. بھرحال هن فون تي ڳالھايو ۽ چيائين ته شايد توهان نوان آيا آهيو. مون جواب ۾ چيو ته شايد نه پر واقعي مان نئون آيو آهيان.
چيائين ته پوءِ توهان مون سان ڇونه مليا آهيو؟ مون جواب ۾ چيو ته مان ڊي سي. ايس پي ۽ ڪرنل سان مليو آهيان بس. چيائين ته مون توڏانهن خط لکي موڪليا آهن ڇا تو نه پڙهيا آهن ؟. مون جواب ۾ چيو ته ها مون پڙهيا آهن. چيائين پوءِ ڇو ڪين آئين؟ مون کيس جواب ۾ چيو ميجر تون پنھنجي خط جي ورڊنگ ڏٺي آهي. مان سول آفيسر آهيان ۽ تون هتي سول ايڊ ۾ آهين، مھرباني ڪري اهڙي قسم جا خط مون ڏانهن نه لکندو ڪر. جيڪڏهن ڪو تو وٽ شڪايت کڻي اچي ته کيس مون ڏانهن موڪل اهو تنھنجو ڪم ناهي.
هيڊ منشي آيو چيائين ته سائين او آءِ سي جا ٻه ٽي خط آيا آهن مون چيو ته خاموش ٿي ويھي رھ.. ٻه ڏينھن گذريا ميجر صاحب پاڻ گاڏي ۾ چڙهي اچي آفيس پھتو. پٽيوالو آچرنالو هيس ڀڄندو اندر آيو ۽ چيائين ته سائين ميجر صاحب آيو آهي . مون چيو ڀلي اچي.
سائين هو گاڏي ۾ ويٺو آهي.
مان ڇا ڪيان اچڻو اٿس ته اچي
ٿوري دير کان پوءِ گاڏي مان لھي سڌو آفيس آيو. مان اٿي کيس هٿ ڏنو ۽ مان پنھنجي ڪرسي تي ويھي هن کي چيم ته ويھو. هي بيٺو رهيو، وري ٻيھر مون هن کي چيو ته ويھو. ويٺو پر بيقراري واري حالت ۾، مون کيس چانھه لاءِ چيو، هن انڪار ڪيو. ٻيھر مون به زور ڪونه ڀريو. ڪنھن به قسم جي هن مون سان ڪابه اهڙي ڳالھه ڪانه ڪئي. صرف چيائين ته بس هتان گذريم پي سو بس خيال ٿيو ته توهان سان ملندو وڃان. مون جواب ۾ چيو ته مھرباني. ٿوري دير ۾ هليو ويو ۽ مون کيس پنھنجي آفيس جي در وٽ خدا حافظ ڪيو ۽ واپس اچي پنھنجي ڪم سان لڳي وياسين.
ميجر جي وڃڻ کان پوءِ اتي خبر پئي ته جڏهن ميجر صاحب ايندو هيو، ايس ڊي ايم صاحب هن کي گاڏي وٽ وڃي آڌرڀاءُ ڪندو هيس ۽ کيس وٺي پنھنجي ڪرسي تي ويھاريندو هيو ۽ پاڻ سائيڊ ۾ ٿي ويھندو هيو. مونکي ان ڳالھه تي تعجب به ٿيو دل ۾ غصو به آيو. اهي ڏينھن اهي شينھن وري ڪڏهن به او آءِ سي ميجر جي طرفان نڪا چٺي آئي نڪو فون.
منھنجي شادي به ايم آر ڊي تحريڪ کان پوءِ ڊسمبر 1983ع ۾ ٿي.