ڪٽاس راج مندر ماضيءَ جو عظيم شاهڪار
ڪٽاس راج مندر، هندو مذهب ۾ وڏي اهميت جي نگاه سان ڏسندا آهن. هندو مذهب ۾ اهو مذهبي لحاظ کان ٻئي نمبر تي مڃيو ويندو آهي. ڪٽاس راج مندر جو خاص ڪري پاڻي هندو مذهب وارا مقدس سمجھندا آهن. پاڻي جو تلاءُ ڪو ايترو وڏو ناهي، پر منھنجي حساب سان اٽڪل اڌ جريب يا ٿورو انکان وڌيڪ هوندو. پاڻيءَ ۾ هيٺ لھي وڃڻ لاءِ پٿر جون ڏاڪڻيون ٺھيل آهن. مان جنھن وقت ڏٺو ته ان وقت پاڻي ڪافي هيٺ هيو. اهو هڪ قدرتي چشمو آهي. اهو پاڻي هندو مذهب سان واسطو رکندڙن لاءِ آب زم زم کان گھٽ ناهي.
هندستان جي اڳوڻي وزيراعظم من موهن سنگھه جو ڳوٺ به انھيءَ مندر جي آس پاس هيو. 2005ع ۾ ايل ڪي اڏواڻي ڪٽاس راج مندر تي زيارت لاءِ آيو هيو، جنھن کان پوءِ هن مندر جي سار سنڀال لھڻ لاءِ ڪجھه ديان ويو. ڪٽاس راج مندر هڪ تمام قديمي مندر آهي، ڪن جي چوڻ مطابق اهو حضرت عيسيٰ عليه السلام کان ٽي سؤ سال اڳ جو آهي، پر انھيءَ لاءِ ڪا حتمي تاريخ ڪنھن وٽ محفوظ ڪانه هئي. ٿي سگھي ٿو ته ڪنھن تاريخدان وٽ ان سلسلي ۾ رڪارڊ موجود هجي، پر جن کان مون پڇيو اهي سڀ مختلف دور جون ڳالھيون پيا ڪن. بھرحال عمارت مان لڳو پئي ته ڪافي پراڻي اڏاوت ٿيل آهي. پاڻي جي تلاءُ کان اوڀر ڏکڻ طرف روڊ جي کٻي پاسي هڪ ريسٽ هائوس ٺھيل آهي، جتي ڪو ٻاهريون مھمان ايندو آهي ته اتي اچي رهندو آهي. جڏهن ايل ڪي اڏواڻي هتي مندر تي آيو هيو ته چوڌري پرويز الاهي ان دوري ۾ گڏ هيو، اڏواڻي صاحب سان. اڏواڻي صاحب پاڻ يا پرويز الاهي انھيءَ مندر جي پوري علائقي جي تعمير لاءِ ڏهه ڪروڙ ڏيڻ جو اعلان ڪيو. مون کي چڱي طرح ياد ناهي پر منھنجو قوي گمان آهي ته اڏواڻي صاحب هندستان سرڪار جي طرفان رقم ڏيڻ جو واعدو ڪيو هيو. جڏهن پئسه هندستان سرڪار ڏنا ته پنجاب گورنمينٽ اهي فنڊ پاڻ وٽ رکيا ۽ چيو ته اي ٽي پي بي وٽ فني مھارت ناهي تنھنڪري پنجاب سرڪار انھن پئسن کي ڪٽاس راج مندر کي اصل حالت ۾ آڻڻ لاءِ ڪتب آڻيندي. ڪٽاس راج مندر هوندو اي ٽي پي بي وٽ پر اهي پئسه پنجاب سرڪار جي معرفت خرچ ٿيندا. انھيءَ ڪري پنجاب جو سيڪريٽري ورڪس انجنيئر سميت اچي اتي پھتو هيو. تقريباً ست اٺ سال گذرڻ کان پوءِ به هڪ به سر ڪانه لڳي هئي. جڏهن مون سيڪريٽري ورڪس پنجاب کان پڇيو ته چوڻ لڳو ته آرڪيٽيڪٽ انگيج ڪيو آهي ۽ ان اڃان رپورٽ ناهي ڏني، اميد ته جلدي ڪم شروع ڪنداسين. اتي جڏهن مون سيڪريٽري ورڪس پنجاب کان بريفنگ ورتي پئي ته مسٽر سلمان فاروقي پرنسپل سيڪريٽري پريزيڊنٽ جو فون آيو. مون فاروقي صاحب کي پوري حقيقت ٻڌائي ته سرزمين تي ڪو به ڪم ٿيل ناهي. جيڪي تارون چوڌاري لڳايو ويون آهن، مختلف هنڌن تان ٽٽل آهن، تنھنڪري ڳوٺ وارن جو مال متاع اتي آزادي سان گھمي ڦري ٿو. هندستان سرڪار جيڪا رقم موڪلي هئي، سا اڄ تائين پنجاب جي اڪائونٽ ۾ پئي آهي. سيڪريٽري ورڪس پنجاب ٻڌائي ٿو ته ڪم انھيءَ ڪري اڳتي هلي ناهي سگھيو آهي جو آرڪيٽيڪٽ اڃان رپورٽ ناهي ڏني، وغيره وغيره. فاروقي صاحب پڇيو ته تنھنجي رٽائرمينٽ ڪڏهن آهي؟ مون چيو ته الحمدلله ٻئي ڏينھن. مونکي چيائين ته منھنجو هڪڙو چوڻ ڪندين؟ مون چيو ته سائين حڪم ڪيو. چيائين ته تون چوڌري شجاعت کي چئو ته مونکي تنھنجي لاءِ چئي، ته نوڪري جي مدي ۾ واڌارو ڪيون. چوڌري صاحب صرف مونکي چئي باقي مان چوڌري صاحب جي ريفرنس سان زرداري صاحب کان اجازت وٺي ٻه ٽي سال توکي رکڻ منھنجو ڪم. مون عرض ڪيو ته سائين بس هاڻي وڌيڪ نوڪري ڪرڻي ناهي! تنھن ڪري مان چوڌري صاحب کي ڪونه چوندس. مان واپس موٽي آيس. منھنجو منسٽر صاحب ملڪ کان ٻاهر ويل هيو ۽ منسٽر آف اسٽيٽ مسٽر اڪرم گل صاحب منھنجي آفيس آيو، مون چانھه جي صلاح ڪئي، پاڻ ويٺا ۽ مونکي چوڻ لڳو ته جمن تون ايڪسٽينشن لاءِ
ڪنھن کي چيو آهي، يا نه؟ مون چيو ته سائين نه ڪنھن کي چيو اٿم، نڪي ڪنھن کي چوڻ جو ارادو آهي. مون کيس ٻڌايو ته مسٽرفاروقي صاحب هيئن چيو ۽ مون کيس جواب ڏئي ڇڏيو. مونکي چوڻ لڳو ته مان ڪوشش ڪريان؟ مون چيو ته سائين توهانجي مھرباني پر منھنجو ڪوئي ارادو ناهي. منسٽر صاحب چانھه پي هليو ويو، مون کيس ٻاهر وڃي خدا حافظ چئي واپس اچي آفيس جو رهيل ڪم شروع ڪرڻ ۾ لڳي ويس. اڌ ڪلاڪ کن کان پوءِ اڪرم گل جو فون آيو ته ڄامڙو صاحب ڪٿي آهين؟ مون ٻڌايو ته سائين آفيس ۾ ويٺو آهيان، حڪم. چيائين ته مان ايف سيون ۾ چوڌري شجاعت جي بنگلي تي ويٺو آهيان ۽ مون چوڌري صاحب سان ڳالھائي ڇڏيو آهي ۽ چوڌري صاحب توسان ملڻ ٿو چاهي. مان پنھنجي منسٽر جي ڪري اتي ويس. گيٽ تي اڳئي چيل هيو، مان جيئن گاڏي مان لٿس ته مون کي ماڻھو اندر وٺي هليو. مان ويس ته وزير صاحب، چوڌري شجاعت ۽ پرويز الاهي سان تعارف ڪرايو، ڏاڍي عزت سان ٻئي مليا. چوڌري شجاعت جي چيل لفظن کي سمجھڻ لاءِ ڪافي متوجھه ٿيڻو پيو پوي. چوڌري شجاعت پڇيو ته فاروقي توکي ڇا چيو؟ مون ٻڌايومانس ته هي لفظ چيا اٿس. چوڌري شجاعت چيو ته مان فاروقي سان ڳالھايان ٿو پر ڪم ڪونه ڪندا. مون چيو ته سائين توهانجي مھرباني، توهان نه چئوس. مونکي چيائين ته گل صاحب کي مان ناراض ڪونه ڪندس. وڌيڪ چيائين ته جيڪڏهن فاروقي ايئن چوي ها ته مان زرداري صاحب سان ان متعلق ڳالھايان ته پوءِ تنھنجو ڪم ڪري ها. هينئر صرف توکي جيڪو چيو اٿئين ۽ اها سڀ ٽرڪ فاروقي جي آهي. منھنجي سامھون فاروقي صاحب کي فون ڪري چيائين ته جمن ڄامڙو کي ايڪسٽينشن ڏيو، ۽ منھنجي طرفان صدر صاحب کي چوندا. مان موڪلائي واپس آفيس آيس.
ٻئي ڏينھن مان آفيس ۾ ويٺو هيس ته زرداري هائوس تان فون آيو، جنھن ٻڌايو ته مان آغا آهيان، نالو مونکي ياد ناهي پر آغا ذات هيس. مونکي چيائين ته تون سنڌ کان واقف آهين، تنھنڪري ڪجھه اهڙيون اسڪيمون ٺاهي کڻي صبح جو نائين ڏهين ڌاران زرداري هائوس تي اچي وڃ. مان سنڌ ۾ دوستن سان رابطو ڪري اسڪيمن لاءِ ڳالهه ٻولهه ڪئي.
مان چار پنج پنھنجي پر ۾ سٺيون ۽ سنڌ کي جنھن مان فائدو پوندو. ترقياتي اسڪيمون ٺاهي هڪ فائيل تيار ڪيو. جنھن ۾ هڪ روهڙي ڪئنال کي پڪو ڪرڻ ۽ ٻنھي ڪنارن سان روڊ جي تعمير ته جيئن سنڌ جي ماڻھن کي هڪ متبادل رستو هوندو، ٻيو ته جيڪڏهن ٻئي پاسا پڪو روڊ ٺھندو ته روهڙي ڪئنال کي کنڊ ڪونه پوندو، ٻيو واهه جي پڪي ٿيڻ سان پاڻي جو وهڪرو تيز ٿيندو ۽ سم گھٽبي، ٽيون ته روهڙي ڪئنال تي صرف خيرپور ضلعي جي حد ۾ ٻه اهڙيون جايون آهن جتان سنڌ جي کپت جي تقريباً اڌ جيتري بجلي ٺھي سگھي ٿي.
ٽنڊومستي فال، گڏيجي ريگيوليٽر وٽ انھن ٻنھي جاين تي پاڻي جو وهڪرو ڪافي تيز آهي. گھوٽڪي ۽ ڪنڌڪوٽ کي ملائڻ لاءِ درياءَ سنڌ تي پل. ٻه ٽي رستن جون اسڪيمون ٺاهي تيار يون ڪيون.
27 جولاءِ 2012ع تي رمضان المبارڪ جي پھرئين تاريخ هئي. انھيءَ بابرڪت مھيني جي پھرئين تاريخ تي منھنجي رٽائرمينٽ هئي.
28 جولاءِ تي ٻئي روزي سان پھريون دفعو زرداري هائوس لاءِ اسڪيمون ٺاهي وڃي اتي پھتس. اندر داخل ٿي اڳتي ويم ته آغا صاحب مليو، جنھن مونکي ڊرائنگ روم ۾ ويھاريو. ڏهن پندرنهن منٽن کان پوءِ مونکي آغا وٺڻ آيو ۽ مان سندس پٺيان هلندو ويم، هڪ ڪمري جي در تي بيھي در کي ناڪ ڪيائين، اندران اچڻ جي اجازت ملي مان اندر ويس ته خبر پئي ته ميڊم جو بيڊ روم آهي. ميڊم فريال اڳئي اتي صوفه سيٽ تي ويٺي هئي، مونکي به صوفه سيٽ تي ويھڻ لاءِ چيائين. ڊريسنگ مان لڳي پيو ته ميڊم ننڊ مان اڃان تازي اٿي هئي. آغا واپس ٻاهر هليو ويو. مون کان پڇيائين ته ڪھڙيون اسڪيمون ٺاهي کڻي آيو آهين؟ مون فائيل کولي ٻڌايو ته هيءُ هيءُ اسڪيمون آهن. پڇيائين ته انھن مان سنڌ کي ڪھڙو فائدو پوندو؟ مون ٻڌايو ته هيءُ هيءُ فائدا سنڌ کي پوندا. مونکي چيائين ٻيو سنڌ کي ڪيترو فائدو ٿيندو؟ مان وري ٻڌايو ته انھن اسڪيمن جي ڪري هيءُ هيءُ فائدا ٿيندا. مونکي چيائين جيڪڏهن تون وزيراعظم آفيس ۾ هجين ته پوءِ سنڌ جي لاءِ ڇا ڪندين؟ ۽ ڪيترو فائدو ڏيندين؟ مون چيو ته وزيراعظم جي آفيس ۾ پرنسپل سيڪريٽري يا اسپيشل سيڪريٽري.
اسپيشل سيڪريٽري ته صرف وزيراعظم جي صوابديد فنڊن جي نگراني ڪندو آهي. وزيراعظم جي منظوري کان پوءِ مان اهو ڪري سگھندس ته توهان مٿان فنڊ منظور ڪرايو، باقي فنڊز سنڌ تائين پھچائڻ ۾ تقريباً هفتو لڳي ويندو. تقريباً پندرنهن ويھه منٽ انھن ڳالھين ۾ گذريا ته وري آغا اندر آيو. مان فائيل اتي ڇڏي موڪلائڻ لاءِ چيو ۽ موڪلائي واپس روانو ٿي آيس. ٻن ڏينھن کان پوءِ ۾ سانگھڙ کان دوست جو فون آيو، جنھن ٻڌايو ته توکي خبر آهي ته ڇاجي ڪري زرداري هائوس توکي گھرايو هئائون؟ مون چيو ته مون کي ميسيج مليو ته ڪجھه سنڌ جي لاءِ اسڪيمون ٺاهي کڻي اچ، جيڪي مان کڻي ويو هيس، تنھن ٻڌايو ته توکان جڏهن پڇيائون ته سنڌ کي فائدو ڇا پوندو؟ انھيءَ جو مطلب تو سمجھيو ڪونه يا اڻڄاڻ ٿي وئين؟ سڌي ڳالھه هئي انھن کي خبر پئي ته تون رٽائر ٿي رهيو آهين، ايڪسٽينشن لاءِ چوندين ۽ ڏيڻ جي ڳالھه ٻولھه تي سنڌ کي فائدو پوي ها. مون دوست کي چيو ته ڀاءُ اڄ تائين نه اهڙو ڪم ڪيو آهي، نه ئي ڪرڻ جو شوق اٿم.