آتم ڪٿا / آٽوبايوگرافي

سپاھيءَ کان وفاقي سيڪريٽري تائين

محمد جمن ڄامڙي جي آتم ڪٿا خودنوشت سوانح حيات آهي، جيڪا سندس ذات جي تعميرات واري گرائونڊ زيرو کان فلڪ بوس عمارت تائين پهچڻ جي اڻ ڳاڻيٽن ڏاڪن جي اڏاوت ۽ ڊيڪوريشن  جي تجربن جو نچوڙ آهي. ڪتاب ”سپاهيءَ کان وفاقي سيڪريٽري تائين“ هڪ اهڙي ماڻھوءَ جي جفا ڪشي جو سربستو سچو داستان آهي، جنھن سنڌ جي ٺپ ٻھراڙي واري ڳوٺ ۾ جنم ورتو، گورنمينٽ جي ڦڪن اسڪولن ۾ پڙهيو، فوج ۾ سپاھ گيري ڪيائين، قائداعظم يونيورسٽي مان اعليٰ تعليم بہ حاصل ڪيائين تہ ننڍڙيون نوڪريون بہ ڪيائين ۽ انت ۾ پاڪستان جي ڪريم ڪلاس ۾ انٽري هڻڻ لاءِ ’سي ايس ايس‘ ڪيائين، ۽ سترهين گريڊ کان شروع ٿي 22 هين گريڊ يعني مائونٽ ايوريسٽ تي پهچي رٽائر ٿيو.

Title Cover of book سپاھيءَ کان وفاقي سيڪريٽري تائين

اربابن ۽ ٺَاڪُرن جي مائٽي

ڏڪار جي وقت عمومن ٿر جا ماڻھو پنھنجو مال مويشي بئراج واري علائقي ۾ ڪاهي ويندا آهن. انھيءَ کان علاوه هر سال خاص ڪري ڪڻڪ جي لابارن جي موسم ۾ بئراج وارن علائقن ۾ لابارو ڪرڻ ويندا آهن، جنھن مان هو ايندڙ وقت لاءِ ڪڻڪ کڻي واپس ويندا آهن. مان ويرا واهه کان تقريباً 20-25 ڪلوميٽر ڏکڻ طرف ويم. اتي منھنجو هڪ ٺاڪر سان ملاقات ٿي، ٺاڪر پيرسن هيو پر سندس مڇن جي تاءُ ۾ تازگي هئي.گانگٽ جھڙي مڇ کي وٽ اهڙي نموني ڏنل هو جو ڪوئي بي سرو وار نظر ڪونه پئي آيو. مونکي چيائين ته سائين اسين ٺاڪر ڪيترو به ڏڪار اچي پنھنجو ڳوٺ ڇڏي ٻئي علائقي ۾ ڪونه ويندا آهيون. چيائين ته اسان ٺاڪرن لاءِ عيب آهي جو ڏکئي وقت ۾ اباڻا ڪک ڇڏي ٻاهر وڃون. مونکي ٺاڪر جي زمين سان محبت وارو انداز ڏاڍو وڻيو.
مونکي ٿرپارڪر ۾ چئن گادين جا پوئلڳ جام نظر آيا.
1. سروري جماعت،
2. حرجماعت،
3. غوثي جماعت ملتان،
4. ڀٽو صاحب ڳڙهي خدا بخش جماعت.
2002ع ۾ ضلعي جو نائب ناظم گھڻو ڪري رامسنگھه سوڍو ٺاڪر هيو. منھنجي هڪ ڏينھن ان سان ضلعي جي متعلق ڳالھه ٻولھه پئي هلي ته هن مونکي ٻڌايو ته هي ارباب اسانجا ڀاڻيجا آهن. مون چيو ته اهو وري ڪيئن. هن ٻڌايو اڄ کان ٽيهه پنجٽيهه سال اڳ تائين ارباب هميشه اسان ٺاڪرن مان شادي ڪندا هيا. مون پڇيو ته توهان اربابن کي پنھنجي نياڻي ڏيڻ ڪيئن پسند ڪندا هيا؟ چيائين ته ٻه ٽي سؤ سال اڳ ڪنھن درويش جي هنن سيوا ڪئي ۽ انھي هنن کي دعا ڪئي ۽ چيو ته توهان پاڻ ۾ عزيز سؤٽ ماسات هڪٻئي کي ڇوڪري جو سڱ نه ڏيندا ۽ صرف ٺاڪرن مان شادي ڪندا. انھي ڏينھن کان وٺي اسين ٺاڪر اربابن کي پنھنجي ڇوڪريءَ ڏيندا رهياسين جيستائين اربابن پاڻ ۾ سڱاونديون نه ڪيون. مون پڇيو ته انجو مطلب ته توهان ڇوڪري مسلمان ڪري اربابن سان پرڻائيندا هوندا؟ چيائين ته نه اسين پنھنجي مذهبي طور طريقي سان شادي ڪرائي ڏيندا هياسين. باقي اتي پنھنجي ڳوٺ پھچڻ کان پوءِ ٿي سگھي ٿو ته مسلمانن وانگر نڪاح وغيره ڪندا هجن.
وڌيڪ حيران ڪندڙ انڪشاف ڪيائين ته ٽيهه پنجٽيهه سال اڳ تائين اربابن جي گھر ۾ ڇوڪري ڪانه ٿيندي هئي ۽ هينئر ڇوڪريون ٿين ٿيون ۽ هو پاڻ ۾ رشتيداريون ڪن ٿا، تنھن ڪري اسان پنھنجيون نياڻيون ڏيڻ ختم ڪري ڇڏيون آهن. مون پڇيو ته اها ته وڏي حيران ڪندڙ ڳالھه آهي، جو اربابن جي گھر ۾ ڪنھن کي نياڻي پيدا ڪانه ٿئي. چيائين ته پيدا ٿينديون هيون، پر پوءِ هو انھن کي ختم ڪري ڇڏيندا هيا. هيءُ مٿي بيان ڪيل ڳالھه جي مونکي ڪا تصديق ڪانھي، پر جڏهن به مان اهو ڪنھن کان پڇيو ته ڳالھه هڪ ڪانه هئي، ڪو ڪيئن پيو چوي ته ڪير ڪيئن. تنھن ڪري مان انھي ڳالھه تي اڃان تائين مڪمل ڪليئر ناهيان، تنھنڪري منھنجو عرض آهي ته جيڪڏهن ڪنھن ٿر جي ماڻھو کي انھيءَ متعلق خبر آهي ته ضرور ڳالھه کي شيئر ڪري.
ارباب اصل ۾ ذات جا نھڙيا آهن، ارباب سندن لقب آهي. 2002ع ۾ ٿر جي سياست تي ارباب ڇانيل هيا، جڏهن اليڪشن ٿئي پئي ته ٻه ڏينھن اڳ ۾ هڪ ماڻھو ٻئي کي پيو چوي ته ارباب سي ايم ٿي اچي ٿو، بس اليڪشن ٿي بيھي. ٻئي پڇيس ته اليڪشن ۾ اڃان ٻه ڏينھن رهن ٿا ۽ تون اڳي ايئن ڪيئن ٿو چوين؟ چيائين ته تون ته ڪو عقل جو انڌو آهين، مان جيڪو توکي چوان ٿواهو پٿر تي لڪير. وڌيڪ چيائينس ته ٻه ڏينھن اڳ مون پاڻ جنرل يوسف قائمخاني کان ٻڌو ته هو، چوي پيو ته مون جنرل مشرف سان ڳالھائي ڇڏيو آهي، ارباب رحيم کي سي ايم سنڌ ڪرڻو آهي. مان انھن ٻنھي کي ڪونه پيو سڃاڻان، جو مان اتي بلڪل نئون هيس ۽ مون کي به گھڻا ڪونه پيا سڃاڻن. اهو مونکي اندازو ناهي ته آيا اهي مونکي سڃاڻن پيا يا ڪونه پيا سڃاڻن. ٻيو ته مان شھر جو اڪيلي پاڻ چڪر پئي هنيو ۽ گاڏيءَ ڪنھن ٻئي هنڌ بيٺل هئي.