آتم ڪٿا / آٽوبايوگرافي

سپاھيءَ کان وفاقي سيڪريٽري تائين

محمد جمن ڄامڙي جي آتم ڪٿا خودنوشت سوانح حيات آهي، جيڪا سندس ذات جي تعميرات واري گرائونڊ زيرو کان فلڪ بوس عمارت تائين پهچڻ جي اڻ ڳاڻيٽن ڏاڪن جي اڏاوت ۽ ڊيڪوريشن  جي تجربن جو نچوڙ آهي. ڪتاب ”سپاهيءَ کان وفاقي سيڪريٽري تائين“ هڪ اهڙي ماڻھوءَ جي جفا ڪشي جو سربستو سچو داستان آهي، جنھن سنڌ جي ٺپ ٻھراڙي واري ڳوٺ ۾ جنم ورتو، گورنمينٽ جي ڦڪن اسڪولن ۾ پڙهيو، فوج ۾ سپاھ گيري ڪيائين، قائداعظم يونيورسٽي مان اعليٰ تعليم بہ حاصل ڪيائين تہ ننڍڙيون نوڪريون بہ ڪيائين ۽ انت ۾ پاڪستان جي ڪريم ڪلاس ۾ انٽري هڻڻ لاءِ ’سي ايس ايس‘ ڪيائين، ۽ سترهين گريڊ کان شروع ٿي 22 هين گريڊ يعني مائونٽ ايوريسٽ تي پهچي رٽائر ٿيو.

Title Cover of book سپاھيءَ کان وفاقي سيڪريٽري تائين

جنرل ضياءَ جو ريفرنڊم ۽ ٻاھرين ووٽن جي داخلا

لائبريري جو ڪم شروع ٿيو ته ٿوري عرصي کان پوءِ 19 ڊسمبر 1984ع تي جنرل ضياءَ جي ريفرنڊم جي ڪم جون تياريون شروع ٿي ويون. اسان کان رپورٽون ورتيون ويون ته جنرل ضياءَ جي ريفرنڊم لاءِ ماڻھو ووٽ ڏيندا يا نه؟ مان پنھنجي علائقي جي لاءِ چيو ته منھنجي علائقي يعني تعلقه شھدادڪوٽ ۽ ميروخان مان ووٽ جي ڪابه اميد نه سمجھي وڃي. بھرحال ڪجھه ڏينھن کان پوءِ حڪم آيو ته جيڪو ماڻھو اتان جو رهاڪو ناهي، پر اتي ڪنھن ڪم سانگي يا ڊيوٽي تي هوندو ته اهو پنھنجو ووٽ ان علائقي ۾ داخل ڪرائي سگھندو ۽ پنھنجو ووٽ اتي ڏيڻ جو اهل هوندو.
اليڪشن ڪميشن جي ان اعلان کان پوءِ ٿورن ڏينھن کان پوءِ پنجاب ريجمينٽ جي ست اٺ سؤ جوانن ۽ آفيسرن جي لسٽ ملي ته انھن جا ووٽ داخل ڪيا وڃن. اسان اهي ووٽ داخل ڪيا، ڇو ته مرڪزي حڪومت اهڙي قسم جو نوٽيفڪيشن جاري ڪيو هو. تنھنڪري اسسٽنٽ ڪمشنر بحثيت رجسٽريشن آفيسر فار اليڪشن ڪميشن اسين انجا پاپند هياسين ته ووٽ داخل ڪيون.
سرڪاري ملازمن کي چيو ويو ته پنھنجو ووٽ ڏين جتي به هجن.
هڪ دفعي سي ايم او ميونسپالٽي ٻڌايو ته هن پنھنجي ڀنگين جي اسٽاف کي گھرائي پڇيو ته ڇا توهان جنرل ضياءَ کي ووٽ ڏيندا. انھن سڀني چيو ته صاحب اسين غريب آهيون پر اسان مان ڪنھن طرح اها ووٽ جي اميد نه رکجو. ٿورن ڏينھن کان پوءِ سي ايم او ٻڌايو ته لوڪل گورنمينٽ جي طرفان ميونسپالٽي جي ملازمن کي حڪم مليو آهي ته ريفرنڊم ۾ ووٽ ڏين. سي ايم او جي مطابق اسان ڀنگين ۽ ٻين سڀني کي گھرائي چيو ته جنرل ضياءَ کي ووٽ ڏيڻو آهي. ڀنگي جيڪي آيا، انھن سڀني انڪار ڪيو ته سوال ئي پيدا ڪونه ٿو ٿئي جو اسين ووٽ ڏيون ضياءَ کي. سينيٽري اسٽاف جي انچارج کي چيم ته هنن کي راضي ڪر جو مٿان جو حڪم آهي. ڀنگين جي انچارج سڀني ڀنگين کي چيو ته صاحبن مٿان زور آهي ته ووٽ ڏيون. سي ايم او ٻڌايو ته ڀنگين جي اسٽاف مان هڪ جھوني پنھنجي اسٽاف کي چيو ته جنرل ضياءَ کي اڇليو کڏ ۾، صاحبن جي عزت جو خيال ڪيو.
ريفرنڊم لاءِ پولنگ اسٽيشن ۽ پولنگ اسٽاف جو حسب معمول بندوبست ڪيوسين. پولنگ اسٽاف جي ٽريننگ وغيره ٿي وئي. ٽريننگ کان پوءِ ڪرنل صاحب چيو مان پولنگ اسٽاف سان ملندم ۽ ڪجھه چوندس. شھدادڪوٽ ۾ ايترو وڏو هال ڪونه هيو، تنھنڪري هڪ سئنما ۾ سڀ پولنگ اسٽاف کي گڏ ڪيوسين. انھي گڏجاڻي ۾ ڪرنل صاحب صرف انھن کي اهيو چيو ته پولنگ جي ڏينھن اسان توهانجي سيڪيورٽي لاءِ سڀ اپاءَ ورتا آهن تنھنڪري توهان کي ڪنھن کان خوف ڪرڻ جي ڪابه ضرورت ناهي. جيڪڏهن ڪوئي شخص ڪنھن به قسم جي بدتميزي يا توهانجي ڊيوٽي ۾ اثرانداز ٿيڻ جي ڪوشش ڪري ته هڪدم انجو اطلاع اسان کي اتي ڊيوٽي تي آيل اسٽاف ميمبر کي ڏيندا.
مون اتي آيل پولنگ اسٽاف کي صرف ايترو چيو ته توهان کي ڪنھن جي طرف ناهي ڏسڻو. توهان کي صرف مٿي ڏسڻو آهي ۽ انھي سان گڏوگڏ زمين ۾ ست فوٽ هيٺ وڃڻ جو ڌيان رکڻو آهي. توهان اهو ڪجو جتي توهان جو ضمير مطمئن ٿئي. انهي کان پوءِ ٻئي ڏينھن اسٽاف پولنگ اسٽيشن ڏانھن روانو ٿي ويو. گھربل رقم اسان تائين پھچائي وئي ۽ اها سموري پولنگ اسٽاف کي حسب دستور ڏئي ۽ انجو مڪمل حساب ڪتاب خرچ سميت پورو ڏئي، حڪم جي تعميل ڪئي وئي.
عام اليڪشن ۽ ريفرنڊم ۾ فرق صرف اهو هيو ته اسان کي خرچ ڪرڻ لاءِ ڪڙڪ نوان سؤ سؤ جا نوٽ بغير ڪنھن انتظار جي مليا ۽ جنھن جيترا پئسه گھريا، انھن فيلڊ آفيسرن کي پھچائي ڏنا ويا. ٽرانسپورٽ جن کان ورتي وئي هئي انھن کي به رقم جي ادائگي بغير ڪنھن انتظار جي ڪئي وئي.
بھرحال منھنجي سب ڊويزن شھدادڪوٽ مان آرمي، ڀنگين يعني غير مسلم آبادي جنرل ضياءَ کي اسلام جي خدمت لاءِ ووٽ ڏئي ريفرنڊم ۾ ڪامياب ڪرايو.