وسنداس اميداڻي

(1905-05-06 کان 1997-02-15) هي شرير ته آهي ناسونت، هڪ ڏينهن ناس ٿيڻو آهي، پر آتما آهي اجر، امر، اُن کي ڪڏهن به نه مرڻو آهي. اسان جي ميگهواڙ جاتي ڪيترائي مهان ساڌو، سنت جوڳيسر تپشوي، ڪوي، ڪلاڪار، استاد ۽ مڻيادار، ماڻڪ موتي پيدا ڪيا آهن. جن ڌارمڪ، سماجي ۽ اخلاقي سکيا، پريم ڀاوي ۽ ايڪتا بابت قوم جي رهنمائي ڪئي. ست سنگ ۽ شيوا وسيلي سناتن ڌرم جي پرچار ڪئي. اهڙي ئي هڪ مهان پُرش سرڳيه وسنداس اُميداڻي جئپال تاريخ 6 مئي 1905ع ۾ ڳوٺ ڄارڪي تعلقه ٽنڊو الهيار ۾ جنم ورتو ۽ سندس پتا جو نالو اُميدو ساڌ آهي. سندس ماتا جو نالو ڀامي ٻائي ذات درڙا ڳوٺ ڄارڪي تعلقه ٽنڊو الهيار آهي. پاڻ شادي شريمتي ريکي ٻائي پنئار سان ڪئي، جيڪا ڳوٺ باغ واهه لڳ حيدرآباد ۽ پاڪستان ٺهڻ کانپوءِ سندس مائٽ لڏي اچي مسڻ وڏي، تعلقي ٽنڊوالهيار ۾ رهائش پزير ٿيا. جنهن مان کيس اولاد هڪ نياڻي ۽ 4 پٽ آهن. 1. تيرٿ داس اميداڻي، جو پرنسپال هاير سيڪنڊري اسڪول چمبڙ جو رٽايرڊ پرنسيپال آهي. 2. گوپالداس اميداڻي، جيڪو رٽايرڊ ڊزائين انجنيئر BS-18 اريگيشن ڊپارٽمينٽ جو 2013-11-27 تي ديهانت ڪري ويو. 3. پرسومل اميداڻي، HST (BPS-17) گورنمينٽ هاير سيڪنڊري اسڪول چمبڙ جو رٽايرڊ اُستاد آهي. 4. پروفيسر ڊاڪٽر لؤُنگ اميداڻي، ميڊيڪل آفيسر آغا خان ميڊيڪل يونيورسٽي ڪراچي، هاڻي سعودي عرب رياض ۾ نوڪري ڪري رهيو آهي. سائين وسنداس اميداڻيءَ جا مائٽ ڏهن پيڙهين کان بالاچ خان لغاري، تعلقي ٽنڊو الهيار ۾ رهندڙ هُئا، جتان ورهاڱي وقت لڏي ڳوٺ نصير خان لغاريءَ ۾ اچي رهيا. اُن بعد سال 1956ع ۾ اچي چمبڙ شهر وسايائون ۽ اڄ تائين رهائش پذير آهن. پاڻ پرائمري تعليم گورنمينٽ پرائمري اسڪول بالچ خان لغاريءَ مان حاصل ڪئي. 1926ع ۾ سنڌي فائينل پاس ڪيائين ۽ ميگهواڙ جاتيءَ جو ٻيو پرائمري استاد، تاريخ 4 مئي 1926ع ۾ پرائمري اسڪول بالچ خان لغاري تعلقي ٽنڊو الهيار ۾ مقرر ٿيو. ان وقت سڀ تر جا ماڻهو حيران ٿيا ۽ چيائون، ته هلو ته هلي ڏسي اچون ته هڪ ميگهواڙ ماستر ٿيو آهي. سائين وسنداس اميداڻي صاحب، سال 1934ع ۽ 1948ع ۾ سنڌي ٽيچرس ٽريننگ ڪورس ٽريننگ ڪاليج حيدرآباد ۾ ڪيو ۽ ڊاڪٽر محمد عمر دائودپوٽي طرفان کيس اعليٰ اخلاق جو ايوارڊ مليو. سائين وسنداس اميداڻي صاحب، ۽ اُستاد محب علي ٽالپر شهدادپور نواسي، صوفياڻي طريقي ۽ عارفاڻي ڪلام ڏي مائل ٿيا. جنهن کانپوءِ جواني اوستا ۾ ئي روحاني رهبري ۽ ذڪر، فڪر لاءِ سوامي رگهناٿ صاحب جي سنگ ۾ آيا، جنهن جي ڪرپا سان سندس من جو انڌارو دور ٿيو ۽ جوت جو مشاهدو ڪيائون. سوامي صاحب کاڻ شهر (ويجهو ميرپورخاص) جا رهواسي هئا ۽ سندس گرو هُئا ۽ ناٿن جي درٻار (مڙهي) کاڻ شريف جا گادي نشين هُئا. سائين وسنداس سنڌي، انگريزي، ڍاٽڪي، اردو، سنسڪرت ۽ هندي ٻوليون ڳالهائي ۽ لکي پڙهي سگهندو هو. سائين وسنداس هڪ مهاتما ۽ شاعر به هُئا، سندس ڪلامن جو مجموعو ”ورلاپ وسند“ شايع ٿيل آهي ۽ ڀجنن جو ڪتاب، ”ڀڄنا امرت“ جلدي شايع ٿيڻ وارو آهي. پاڻ کي پنهنجي ميگهواڙ جاتيءَ ۾ تعليم عام ڪرڻ جو بيحد گهڻو فڪر رهندو هو ۽ هو هميشه شادين مرادين، ست سنگن جي موقعي تي سڀني آيل مهمانن ۽ عزيزن کي پرزور وينتي ڪندو هو، ته اُهي پنهنجن ٻارڙن کي تعليم ضرور ڏيارين، ۽ سندس ٻول هميشه هي هوندا هُئا ته علم کانسواءِ سڀ اونداهه آهي. علم قومي سُڌاري جو ذريعو آهي. پاڻ ستسنگ جو بيحد ڪوڏيو هو ۽ گڏوگڏ مهان راڳي پڻ هو، ۽ ساري رات جاڳي ڪري ستسنگ ڪندو هو ۽ ٻڌندو هو. سنتن ۽ ڀڳتن جو خاص شيوا ڌاري هو، ۽ هميشه چوندو هو ته سنتن جي شيوا ڪرڻ ۾ مون کي دلي سڪون ملي ٿو، ۽ منهنجي زندگي ٻين جي شيوا ڪرڻ ۾ سمايل آهي. پاڻ نوڪريءَ جا 43 سال پورا ڪري، تاريخ 25 سيپٽمبر 1969ع تي نوڪريءَ مان رٽائرمينٽ ڪئي. پاڻ هڪ مهان سماج سڌارڪ هو، سدائين قومي ۽ سماجي ڪمن ۾ بهرو وٺندو هو ته جيئن ميگهواڙ جاتيءَ ۾ ايڪتا ۽ سٺائي اچي. ان سلسلي ۾ سندس ڪاوشن جو ذڪر هن ريت آهي: جنرل سيڪريٽري پير پٿورو ٽرسٽ (1971ع کان 1996ع)، ميمبر مينارٽي ڪاميٽي حيدرآباد (1976ع کان 1980ع)، صدر سنڌ ميگهه رک ايسوسيئيشن (1972ع کان 1976ع)، ميمبر امن ڪاميٽي چمبڙ (1978ع کان 1979ع) تائين رهيا. سندس ذاتي ڪوشش سان 20 جولاءِ 1963ع ۾ چمبڙ شهر ۾ ميگهواڙ جاتيءَ جي سُڌاري، شادين ۽ ٻارس وغيره ۾ خرچ ۽ ويلا گهٽائڻ، جاتيءَ ۾ ايڪتا ۽ اتحاد لاءِ ميگهه رِک ڪائونسل جو قيام عمل ۾ آندائون اُن ۾ پڻ کين پنهنجي جاتيءَ ۾ سٺي موٽ ملي ۽ سماج ۾ سڌارا عمل ۾ آيا ۽ ميگهواڙ جاتيءَ کي مانُ ۽ مريادا پراپت ٿي. تنهن کانسواءِ سٽيزن ڪاميٽي چمبڙ ۾ به پاڻ ميمبر ٿي پنهنجون خدمتون سرانجام ڏيندا رهيا. سماج شيوا دوران سائين حاجي محمد يوسف ميمڻ، ۽ حاجي احمد ميمڻ (چمبڙ وارو) جن جو تمام گهڻو سهڪار رهيو. دنيا آخر فاني آهي، پاڻ 15 فيبروري 1997ع ۾ چمبڙ شهر ۾ پرلوڪ پڌاريو، ۽ سندس امر آتما وڃي پنهنجي پرماتما سان ملي. شال نَه وسرين مون، لوڪ سڀوئي وسري، مطلب اهوئي مون، جو پاڻئون پري نه ڪري. (شاهه)

شخصيتون ۽ خاڪا

ميگهه ونس مالها (ڀاڱو پهريون)