شخصيتون ۽ خاڪا

ميگهه ونس مالها (ڀاڱو پهريون)

ھي ڪتاب ٿر سان وابستہ خاص ڪري ميگهواڙ جاتي جي شخصيتن تي لکيل خاڪن تي ٻڌل آهي، جنھن بابت ليکڪ جو چوڻ آهي تہ سنڌي ۾ خاڪن جا ڪتاب تہ کوڙ آيا پر انھن ۾ ٿر خاص ڪري ميگهواڙ جاتيءَ جون شخصيتون رهجي ويون آھن تنھنڪري پاڻ اهو ضروري سمجهندي هي ڪتاب لکيو آهي.

Title Cover of book ميگهه ونس مالها (ڀاڱو پهريون)

استاد سارنگرام

(1931ع کان 06.01.2013) سارنگ لي سارنگ نان، چاليا سامهون سارنگ ٿائي، سڏ ڌيان سارنگ نان، مُک رو سارنگ جائي. اسان جي ميگهواڙ جاتيءَ ۾ به اهڙا ڀلا ڪردار موجود رهيا آهن. جن پنهنجي زندگي پنهنجي قوم جي ٻچن کي تعليم سان روشناس ڪرڻ لاءِ وقف ڪري ڇڏي. اهڙوئي هڪ آدرشي استاد سرڳواسي سارنگرام ڳوٺ لوڻهيار تعلقو مٺيءَ ۾ پهرين اپريل 1931ع ۾ شري هرو مل ۽ شريمتي سهجان ڳنڍير جي گهر ۾ جنم ورتو. منهن تي مُرڪ سانڍي جيئندڙ هي انسان پرائمري تعليم پنهنجي ڳوٺ مان، ۽ انگريزي تعليم مٺيءَ مان حاصل ڪئي. ترت ئي 24 اپريل 1952ع تي پرائمري استاد طور ڀرتي ٿيو. هن استادي پيشي جو آغاز جيمس آباد جي محمد خان شر اسڪول کان ڪيو، جتان پهرين ڊسمبر 1962ع ۾ نارٿ ڪالوني اسڪول مٺي 1968ع ۾ گوگاويري، ۽ 1969ع ۾ جعفر آباد عمرڪوٽ ۾ پنهنجا فرض سرانجام ڏنا، ۽ نوڪري جي آخري ڏينهن،1980- 06- 25 تي پرائمري اسڪول جوڙووَ ۾ پڙهائيندي رٽائرمينٽ جو ليٽر وصول ڪيو، رٽائرمينٽ جي دؤر ۾، ماروي گرامر اسڪول مٺيءَ ۾ تعليمي ميدان ۾ خدمتون سرانجام ڏنيون. پنهنجي خرچ تي غريب ٻارڙن کي پڙهائيندڙ، مال چاريندڙ ٻارن کي زبردستي اسڪول ۾ داخل ڪرائيندڙ، هن عظيم استاد هزارين پڙهيا لکيا نوجوان پيدا ڪيا، جن ۾ ڪيئي ڊاڪٽر، انجنيئر ۽ استاد پيشي سان لاڳاپيل آهن. سرڳواسي پاڻ اسڪول ۾ ٻارڙن کي شيءِ به وٺي ڏيندا هئا، جيئن وڌ ۾ وڌ ٻار اسڪول اچن، ۽ پڙهن. سارنگرام ڪافي ڪتاب پڙهيا ۽ شاعري پڻ ڪئي. 1967ع ۾ پاڻ مارئيءَ جي ميلي تي سنبريا ته اوچتو سندس چاچي ٻيجل جي وفات ٿي وئي، جنهن ڪري وڃي نه سگهيا، پر مارئيءَ جي محبت دل ۾ ايتري ته وسيع هئي، جو ان وقت هيٺ ڏنل لفظن ۾ ڀيٽا ڏنائين: اول ساراهيان سچو ڌڻي، جوڙيو جنهن جهان، قادر پنهنجي قدرت سان ڪيو اشرف المخلوق انسان، هڪڙا مرد، ٻيون ناريون، جن وڌايو ملڪي مان، ”سارنگ“ شاهي شان، جي قلبون قربان ٿيا. سـڻـو ســڻــو سـڀ سـڄـڻـو سـاري سـڻـايـان سـچ، جنهن ۾ ذري جيترو ڪوڙ نه سمجهو ڪچ، ڄائي مارئي ملـيـر ۾، جنهن کي ڏينهن ٿيا ڳچ، ٻـريـو مـلـوڪـت مـچ، ڀـونءِ سـنـدي ڀـالــوا ۾. هُن شاهه ڀٽائي صاحب جي رسالي جي ڏکين لفظن جي معنيٰ تي ٻڌل ڊڪشنري پڻ لکي، جنهن کي سندس اولاد ڪتابي شڪل ڏيئي ڇپرائڻ چاهي ٿو، جنهن جو ڪم به سندس پٽ جواهر لال پنهنجي سر تي کنيو آهي. سائين سارنگ رام 6 جنوري 2013ع تي مٺي شهر جي ڌرماڻي ڪالونيءَ ۾ واقع سندس گهر ۾، دم ڌڻي حوالي ڪري ڇڏيو، جنهن جي يادگار بُڪ ۾ ڳوٺ جي نيڪ مرد محمد صديق نهڙيو لکيو آهي ته، هڪ اهڙو آدرشي استاد، جيڪو رٽائر ٿيڻ باوجود اسڪول ۾ ٻارڙن کي پڙهائيندي نظر آيو، ان بابت استاد ميوارام جوڙوو واسيءَ جا خيال آهن: ڪڻو منجهه ڪڻين، پوکيندي پوڻو نه ٿئي، ڏنــو ڪـنـو نـه ٿــئــي، ويــتــر ٿــئــي گهــڻــو، سمـائجـي سـنـگ ٿـيـو، پـوکـيـل هـڪ ڪــڻـو، سنت، سخي، سار ۽ چڻو، جئين ڀيلائين تئين ڀلو ٿئي.