شخصيتون ۽ خاڪا

ميگهه ونس مالها (ڀاڱو پهريون)

ھي ڪتاب ٿر سان وابستہ خاص ڪري ميگهواڙ جاتي جي شخصيتن تي لکيل خاڪن تي ٻڌل آهي، جنھن بابت ليکڪ جو چوڻ آهي تہ سنڌي ۾ خاڪن جا ڪتاب تہ کوڙ آيا پر انھن ۾ ٿر خاص ڪري ميگهواڙ جاتيءَ جون شخصيتون رهجي ويون آھن تنھنڪري پاڻ اهو ضروري سمجهندي هي ڪتاب لکيو آهي.

Title Cover of book ميگهه ونس مالها (ڀاڱو پهريون)

گهمون مل گنڍير

(1925-08-04 کان 2002-03-13) اڄ پـڻ اکـڙيـن، سـڄــڻ پـنـهـنجـا ســاريـا، ڳلن تان ڳوڙهن جون، بـوندون بـس نه ڪـن، سَـنـدي سِـڪ پـريـن، لــوڪ ڏٺـــي نــه لـهـي. (شاهه) ماڻهن جو ماپو، مُلهه هر سماج ۽ شعبي ۾ مختلف هوندو آهي. اهڙي ريت ڪٿ لڳائڻ کان پهرين ماڻهوءَ جي محنت مزدوري مريادا کي ڳڻيو وڃي ٿو. زنده ۽ ساڃاهه وند قومون، پنهنجي غير معمولي ڪردارن کي اندر جي انتهائي پويتر احساسن سان ڀيٽا پيش ڪنديون آهن. هر دؤر جي سامراج لاءِ رُڪ جي ديوار بڻيل، منظرن ۽ رنگن سان سرشار ٿر علائقو، عظيم ڪردارن سان مالا مال رهيو آهي. اهڙن عظيم ۽ تعليم جي ساگر ۾ موتيءَ جھڙو ماڻهو، سائين گهمون مل گنڍير آهي، جنهن تاريخ 1925-08-04 تي هڪ غريب گهراڻي جي شخص، شري عالم چند گنڍير، ڳوٺ ڪانڪيو تعلقه ڇاڇرو ۾ جنم ورتو. سندس ماتا جو نالو کيتو هو، ذات ڪڏيچه، ڳوٺ رُڙگڙ تعلقه ڇاڇرو جي هُئي. پاڻ شادي شريمتي سرنگاري، ڌي گنگو مل، ذات کيهاڙو ڳوٺ چارنور تعلقه ڇاڇرو مان ڪيائين، جنهن مان کيس اولاد ٻه نياڻيون 1. راڌا ٻائي (سرڳواسي) ۽ ٻي چندرا ٻائي جا حيات آهي. ۽ ٻه پُٽ هڪ گنيش، جو پراونشل هاءِ وي کاتي ۾ نوڪري ڪري رهيو آهي، ۽ ٻيو رامچند، جو 18 گريڊ جو ARD ايگريڪلچر ريسرچ آفيسر آهي. گهمون مل گنڍير پرائمري تعليم پنهنجي ڳوٺ جي اسڪول مان ورتي، ۽ فائينل جو امتحان به پاس ڪيائون. فائينل پاس ڪرڻ کانپوءِ تُرت ئي پاڻ، تاريخ 1943-12-10 تي پرائمري ماستر طور، گورنمينٽ پرائمري اسڪول قادر بخش، برانچ ويسرو ۾ مقرر ڪيو ويو. انهي وقت سندس پگهار ماهوار 20 روپيه هئي. پاڻ پنهنجي مهان پيغمبريءَ پيشي جو سفر 1945-12-10 کان 1980-12-17 تائين 37 سال، ڪيترن ئي اسڪولن ۾ جاري رکيو، ۽ تعليم جي روشني سان غريب ٻارن کي منّور ڪيائين. جنهن ۾ مکڻ سمون ڊگهڙي، ڪيتار تعلقه ڇاڇرو، اوطاق مير الله داد تعلقه ڏيپلو، پارنو تعلقه ڇاڇرو، جيڪب پور تعلقه جيمس آباد. ننگرپارڪر شهر، بنگل رند تعلقه ڇاڇرو، محمد بچل رند ڇاڇرو، کُڏي ڇاڇرو، ڪانڪيه تعلقه ڇاڇرو ۾ هيڊ ماستر، ۽ پڻ نبي سر تعلقه عمرڪوٽ ۾ نوڪري ڪيائون. پاڻ تاريخ 1980-12-17 ۾ نوڪريءَ مان رٽائر ٿيا. انهيءَ وقت کيس ماهوار پينشن 480 رپيا مقرر ٿي. سائين گهمون مل علم جا ساگر هُئا. ڏسڻ ۾ سادا سودا پر علم ۾ ڪارونجهر جبل هُئا. هو هڪ مخلص ۽ کلمک، ملڻا جُلڻا انسان هُئا. سندس دل ۾ انسان ذات لاءِ درد ساگر سمان سمايل هو، ۽ هميشه ٻين استادن کي چوندو هو ته بهترين ۽ سٺو اُستاد اُهو آهي، جيڪو اڳواٽ سهڻي نموني سبق جي تياري ڪري اچي. ڪلاس ۾ ڪرسيءَ تي ويهي پڙهائڻ بدران، بيهي پڙهائي. بورڊ تمام گهڻو استعمال ڪري ۽ ٻارن تي به نظر رکي. غافل ۽ ڌيان نه ڏيندڙ شاگردن کان سوال پڇي ۽ تاڪيد ڪري وري سمجهائي، ليڪن آسان زبان ۾ واضح ۽ چٽو هجي، جيئن ٻار آسانيءَ سان سمجهي سگهن. هو صاحب هڪ رهبر هو. پنهنجي رهبريءَ سان شاگردن ۽ استادن کي نوازيندو رهندو هو، ۽ کين مٿئين پد تائين پهچايو. سندس پڙهايل شاگرد اڄ ڪيترن ئي وڏن عهدن تي نوڪري ڪري رهيا آهن. سندس علم جو وڄايل گهنڊ اڄ به ٿر جي ڀٽن ۽ پيچرن ۾ پڙاڏو بنجي گونجي رهيو آهي، ۽ ڏنل علم جي روشني هر ڪکائين جهوپڙيءَ کي منّور ڪري رهي آهي. موت ته هڪ ڏينهن ضرور اچڻو آهي. کيس تاريخ 2002-02-13 ۾ دل جو دورو پيو، ۽ وڃي پنهنجي حقيقي مالڪ سان مليو. سائين گهمون مل جسماني طور اسان کان جدا ٿي ويو آهي پر سندس علم جي پوکيل پوک هميشه تعليم جا نوان نوان گُل پيدا ڪندي رهي ٿي، ۽ انهن گلن جي مهڪار پوري ٿر جي ڀوميءَ کي علم جي سُرهاڻ سان مهڪائيندي رهي ٿي.