ڊاڪٽر جئمل ڌناڻي

چترڪي ايڪ گهڙي، مورک ڪا ڄمارا، چندن ڪا ايڪ ٽڪڙا، ڪاٺ ڪا پارا. ٿرپارڪر جهڙي ڏورانهين علائقي ۽ انتهائي هيڻي طبقي سان واسطو رکندڙ، ميگهواڙ ڊاڪٽر جئمل ڌناڻي پهريون فرد آهي، جيڪو ڪنهن يونيورسٽيءَ جي وائيس چانسلر جي عهدي تي پهتو آهي. سندس جنم تعلقي ڇاڇري جي ڏورانهين ڳوٺ، مٺڙيو چارڻ ۾ پاڪستان جي آزاد ٿيڻ کان اڳين سال، محترم موٽو مل ڪاڳيه جي گهر ٿيو. سندس والد پرائمري استاد طور مختلف هنڌن تي خدمتون سرانجام ڏنيون سندس ماتا جو نالو اومان، ذات ڪڏيچه ڳوٺ ڪوڀناري تعلقه ننگرپارڪر جي هئي. پاڻ شادي مشهور تعليم جي ماهر محترم ساجنداس چنداڻي کوکر، مٺي شهر جي نياڻي اندرا سان ڪئي. جنهن مان کيس اولاد ٻه پٽ آهن. نيلمبر عرف لالو، جيڪو انجنيئر آهي، ۽ ٻيو پٽ ڊاڪٽر پريت، جيڪو محمد ميڊيڪل ڪاليج ميرپور خاص ۾ چيسٽ اسپيشلسٽ طورڪم ڪري رهيو آهي. ننڍڙي جئمل ابتدائي تعليم پنهنجي ڳوٺ کان هڪ ڪلو ميٽر پنڌ تي موجود اسڪول مٺڙيو سوٽهڙ مان حاصل ڪئي. ثانوي تعليم هاءِ اسڪول ڊگهڙيءَ ۾ داخل ٿيو جتان 1962ع ۾ مئٽرڪ جو امتحان فرسٽ ڪلاس ۾ پاس ڪري، وڌيڪ پڙهڻ لاءِ پاڪستان جي ثقافتي مرڪز واري شهر لاهور ۾، ڪاليج آف اينيمل اينڊ هسبنڊري ۾ 1963ع کان 1968ع تائين زير تعليم رهيو ۽ پنجاب يونيورسٽيءَ مان بئچلر آف وٽرنري سائنس، ۽ بئچلر آف اينيمل هسبنڊريءَ جون ڊگريون حاصل ڪيائين، ۽ 1968ع ۾ هو سنڌ حڪومت ۾ وٽرنري آفيسر طورر داخل ٿيو. انهي عهدي تي رهندي هن پريالوءِ ۽ لس ٻيلي بلوچستان ۾ خدمتون سرانجام ڏنيون. ڊاڪٽر جئمل کي وٽرنريءَ جي شعبي ۽ چوپائي مال جي اوسر ۽ ترقيءَ جو تمام گهڻو اونو ۽ شوق هوندو هو، تنهنڪري هو 1971ع ۾ سنڌ زرعي يونيورسٽيءَ جي باني ميمبر طور داخل ٿيو، ۽ 1989ع تائين انهيءَ شعبي ۾ خدمتون سرانجام ڏيندي پروفيسر طور رضاڪاراڻا رٽائرمينٽ ورتائين. وٽرنري فيڪلٽيءَ ۾ مقري کانپوءِ هو اتي ئي بيهي نه رهيو. سندس علم جو شوق کيس زرعي يونيورسٽي فيصل آباد وٺي ويو، جتي هن 1971ع کان 1974ع تائين تعليم حاصل ڪري، فرسٽ ڪلاس ۾ ماسٽرس جي ڊگري، وٽرنري سائنس ۾ حاصل ڪئي. علم جي اها تلاش کيس اڃا به اڳتي وٺي ويئي، ۽ هو اعليٰ تعليم حاصل ڪرڻ لاءِ آسٽريا ويو، جتي هن پنهنجي محنت سان پاڻ مڃايو، ۽ 1990ع ۾ ويانا جي وٽرنري يونيورسٽي کيس ڊاڪٽر آف وٽرنري ميڊيسن جي سند عطا ڪئي. سندس علم جي اوک ڊوک اڃا به اڳتي وارن آسمانن ڏانهن ڏسي رهي هئي ۽ هو وڌيڪ اعليٰ تعليم لاءِ آسٽريليا ويو، جتان کيس ڪئينسليند برسبين يونيورسٽي پاران 1990ع ۾ ڊاڪٽر آف فلاسافيءَ جي ڊگريءَ سان نوازيو ويو. تحفيق جي ميدان ۾ پاڻ ملهائيندي هن ڪيترائي تحقيقي مقالا ۽ مضمون لکيا. وٽرنريءَ جي شعبي ۾ اهم خدمتون سرانجام ڏيندي، هن علم جي حاصلات جو سفر جاري رکيو، ۽ آمريڪا جي يونيورسٽي آف منيسوٽا مان 1996ع ۾ پوسٽ ڊاڪٽورل سکيا جو ڪورس ڪري، واپس ڏيهه موٽيو ۽ زرعي يونيورسٽيءَ ۾ پروفيسر طور خدمتون سرانجام ڏيڻ لڳو. سندس محنت ۽ اورچائي ڪيترن ئي ٿري نوجوانن لاءِ مثال ثابت ٿي، ۽ اهي وٽرنريءَ جي شعبي ۾ داخل ٿيا جن مان سندس ڪيترائي شاگرد اڳتي هلي پنهنجي پنهنجي شعبن ۾ ناليوارا نان بڻيا. 1998ع ۾ يونيورسٽيءَ مان رٽائر ٿيڻ کانپوءِ، ڊاڪٽر جئمل ڪنهن سمنڊ پار ملڪ وڃڻ جي بجاءِ، واپس پنهنجي ڳوٺ مٺڙيو چارڻ آيو، جتي پنهنجي زمين م هن 50 ايڪڙن تي زرعي فارم قائم ڪيو. هن وقت انهي فارم ۾ 400 کان وڌيڪ وڻ موجود آهن. سندس خدمتن کي نظر ۾ رکندي، 2005ع ۾ ٿرديپ پاران هلندڙ وزيراعظم پاڪستان جي چوپائي مال بابت پروجيڪٽ جو پروجيڪٽ ڪو آرڊينيٽر مقرر ڪيو ويو جتي هن 2008ع تائين خدمتون سرانجام ڏنيون. ڊاڪٽر جئمل ڌناڻي، کوجنا جي ميدان ۾ هٿرادو ٻج رکائڻ واري شعبي ۾ تمام گهڻو ڪم ڪيو آهي. کيس انهن خدمتن جي عيوض، عالمي بئنڪ جي مختلف پروجيڪٽن ۾ ڪم ڪرڻ جي ذميواري پڻ سونپي ويئي. هن وٽرنريءَ جي شعبي کي مضبوط ڪرڻ لاءِ به تمام گهڻو ڪم ڪيو آهي. انهي ڏِس ۾ هن پاڪستان وٽرنري ميڊيڪل ڪائونسل جي اڪريڊيشن لاءِ پاڻ پتوڙيو ۽ اڄ تائين انهيءَ جو ميمبر آهي. چوپائي مال جي شعبي ۾ سندس خدمتون پڻ ڪنهن تعارف جون محتاج نه آهن حڪومت پاڪستان پاران قائم ڪيل ”لائيو اسٽاڪ ۽ ڊيري ڊيولپمينٽ بورڊ“ ۾ چيف ايگزيڪيٽوَ آفيسر طور 2011ع کان 2012ع تائين خدمتون سرانجام ڏيڻ کانپوءِ، کيس 22 آڪٽوبر 2012ع تي شهيد بينظير ڀٽو يونيورسٽي آف وٽرنري اينڊ اينيمل سائنسز ائٽ سڪرنڊ جو پهريون اقليتي، ۽ ميگهواڙ جاتيءَ جو وائيس چانسلر مقرر ڪيو ويو، جتي هو خدمتون سرانجام ڏيئي رهيو آهي. ڊاڪٽر جئمل ڌناڻي اهم ماهه پد ماڻي ميگهواڙ قوم جو ڳاٽ اوچو ڪيوآهي. منزل کی جستجو میں، کیوں بھٹک رہا ہے راہی! خود اتنا عظیم ہو جا، کہ منزلیں تجھے پُکاریں۔

شخصيتون ۽ خاڪا

ميگهه ونس مالها (ڀاڱو پهريون)