شخصيتون ۽ خاڪا

ميگهه ونس مالها (ڀاڱو پهريون)

ھي ڪتاب ٿر سان وابستہ خاص ڪري ميگهواڙ جاتي جي شخصيتن تي لکيل خاڪن تي ٻڌل آهي، جنھن بابت ليکڪ جو چوڻ آهي تہ سنڌي ۾ خاڪن جا ڪتاب تہ کوڙ آيا پر انھن ۾ ٿر خاص ڪري ميگهواڙ جاتيءَ جون شخصيتون رهجي ويون آھن تنھنڪري پاڻ اهو ضروري سمجهندي هي ڪتاب لکيو آهي.

Title Cover of book ميگهه ونس مالها (ڀاڱو پهريون)

ننگارام بي. آسناڻي

(1923ع کان 2000ع) گهـوڙن ۽ گهـوٽـن، جيـئــڻ ٿـورا ڏيـنـهـڙا، ڪڏهين منجهه ڪوٽن، ڪڏهين راهي رِڻ جا. ٿر جي ميگهه ونس، مشهور استاد ننگارام جن جو جنم سال، 1923ع ڌاري ڳوٺ جوگي مڙهي، تعلقه مٺي ضلع ٿرپارڪر ۾ ڀارو مل ڪاگيه جي گهر ٿيو. سندس ماتا جو نالو شريمتي راجُو ٻائي، ڌي ڏيبو پنهون، جيڪا ڳوٺ ڪڙڪاسر، تعلقي ڏيپلي جي هئي. هُن ٻه شاديون ڪيون هيون. پهرين شادي سال 1942ع ۾ ڳوٺ غالب جو تـڙ، تعلقه مٺيءَ مان سُرجڻ پنئار جي ڌي، شريمتي ڪيسر ٻائيءَ سان ڪئي، جنهن مان کيس ٻه پُٽ ٿيا پهريون پُٽ پنجن مهينن جي عمر ۾ گذاري ويو، ۽ ٻيو پُٽ 1945ع ۾ ڄائو جنهن جو نالو هريش چندر هو، جو پنجون درجو پڙهندو هو ته اوچتو بيمار ٿي پيو، علاج لاءِ L.M.C حيدرآباد داخل ڪرايو ويو، جتي آپريشن ٿيو، پر بچي نه سگهيو ۽ سال 54-1953ع ڌاري فوت ٿي ويو. اولاد نه هئڻ ڪري ننگارام سال 1977ع ۾ ڳوٺ ويڙهار، تعلقه ڏيپلو مان امرو مل ذات ڳورڙيو جي ڌي شريمتي سُکان سان ٻي شادي ڪئي، جنهن مان کيس ڌي مُئل ڄائي، تنهن کانپوءِ اولاد ڪونه ٿيو. هن پرائمري تعليم پنهنجي ڳوٺ مان حاصل ڪئي، ۽ فائينل سال 1940ع ۾ چٽاڀيٽيءَ ۾ استاد جي چوڻ موجب ڏنائين، جنهن ۾ هُن پهريون نمبر کنيو ۽ مقابلي ۾ ارباب نُور محمد راهمون، جنهن ٽيون نمبر کنيو. اهو امتحان تعلقه مٺيءَ جو نمبر کڻڻ لاءِ زوري تياري ڪرائي ويئي. مئٽرڪ هاءِ اسڪول مٺيءَ مان، سال 1941ع ۾ بمبئي يونيورسٽي مان پهرين نمبر سان پاس ڪئي. سندس نالو اڄ به هاءِ اسڪول مٺيءَ جي بورڊ تي درج ٿيل آهي. اهو پهريون ميگهواڙ هو، جنهن جو نالو هاءِ اسڪول جي بورڊ تي لکيو ويو. جيئن ته ننگارام کي ڪافي سارن گهرو مسئلن منهن ڏيڻو پيو ۽ ڪجهه وقت بيمار رهڻ ڪري به پروموشن دير سان ٿيس. سال 1967ع ڌاري H.S.T ٿيو ۽ سال 1979ع ۾ رٽائرمينٽ ڪيائين. ڳوٺ ۾ اسڪول سندس پتا ڀارو مل آسناڻي، سال 1927ع ۾ کولرايو، پر وري بند ٿيو ۽ ٻيهر 1931ع ۾ وري کولايو. ان وقت چوڻ ۾ اچي ٿو ته ڳوٺ ۾ ٻار ٿورا هئا، ۽ اسڪول جي پهرين بينچ جو ننگارام شاگرد هو. شاگرد ٿورا هئڻ ڪري سندس پتا ڀارو مل ٻين ڳوٺن مان، جيئن ڳوٺ ڪانڪيو مان ساهو مل، موٽو مل، ڳوٺ ٻساويو مان گهمون مل ۽ ڪي مسلمان شاگرد، علو ڪوٽڙيو جا وٺي اچي داخل ڪرائي، اسڪول جو ڪورم پورو ڪيو. ننگارام ڪافي وقت ڪينسر جهڙي موذي مرض سان جهيڙو ڪندي، آخر پنهنجي اباڻي ڳوٺ جوڳي مڙهيءَ ۾، تاريخ 6 نومبر 2000ع ۾ دم ڌڻيءَ حوالي ڪيو. سندس پويان سڳو ڀائيٽو ماستر پنجو مل پٽ موٽو مل، جيڪو رٽائر ماستر آهي حيات آهي. ننگارام سماجي سرگرمين جي لحاظ کان هريجن سماجي جماعت جو جنرل سيڪريٽري ٿي رهيو. هو 1987ع ۾ لوڪل بورڊ جو ميمبر ٿيو. جوڳي مڙهي ڳوٺ پنهنجو پڊ 1960ع ۾ منظور ڪرايو ۽ جدا پاڙو ٺاهي، اُتي کوهه تعمير ڪرايو. ڳوٺ جوڳي مڙهيءَ جو پهريون ميگهواڙ مئٽرڪ پاس ماڻهو هو. انهيءَ کانپوءِ مئٽرڪ پاس روپچند، جيڪو ننگارام جو سئوٽاڙي ڀائيٽو آهي، سو تپيدار جي نوڪريءَ تان رٽائر ٿي ناظم يونين ڪائونسل سونل ٻهه جو رهي چُڪو آهي. ڳوٺ جو نالو مڙهيءَ تان رکيل آهي، ۽ اٽڪل 200 سال آباديءَ کي ٿيا آهن. ننگارام هڪ هوشيار ماستر هو، جنهن جي سرپرستيءَ ۾ ڪيترن ئي ميگهواڙ شاگردن تعليم حاصل ڪئي، ۽ اڄ وڏن وڏن عهدن فائز آهن.