شخصيتون ۽ خاڪا

ميگهه ونس مالها (ڀاڱو پهريون)

ھي ڪتاب ٿر سان وابستہ خاص ڪري ميگهواڙ جاتي جي شخصيتن تي لکيل خاڪن تي ٻڌل آهي، جنھن بابت ليکڪ جو چوڻ آهي تہ سنڌي ۾ خاڪن جا ڪتاب تہ کوڙ آيا پر انھن ۾ ٿر خاص ڪري ميگهواڙ جاتيءَ جون شخصيتون رهجي ويون آھن تنھنڪري پاڻ اهو ضروري سمجهندي هي ڪتاب لکيو آهي.

Title Cover of book ميگهه ونس مالها (ڀاڱو پهريون)

سونو مل گهلڙو

صورت سي ڪيرت بڙي جو بنان پانک اُڙ جائي، صورت تو جاتي رهي، پر ڪرت ڪبوئي نه جائي. هن سنسار ۾ ڪي ماڻهو تاريخ هوندا آهن. اُهي شخصيتون ڪنهن تعارف جون محتاج ناهن هونديون. جلسن، جلوسن، شادين مرادين، ڪچهرين مطلب ته هر قسم جي ميڙاڪن ۾ اهڙن ماڻهن جي شخصيت خود به خود تعارف ڪرائي ڇڏيندي آهي. اهڙا انسان بيثمار خوبين سان مالا مال هوندي به پنهنجو پاڻ تي ناز نه ڪندا آهن. اُهي انسان هميشه ٻين جي سماجي ڀلائيءَ جي ڪمن ڪارين ۽ غريبن جي خدمت ڪرڻ لاءِ پنهنجي زندگي ارپڻ ڪري ڇڏيندا آهن، ۽ غريبن جي خوشين سان پنهنجي دل کي سڪون بخشيندا آهن. هر انسان پنهنجي ڪردار ۽ ڪرم سان سڃاتو ويندو آهي. اهڙو هڪ ڪردار ٿر جي ڀٽن ۾ ويڙهيل ڳوٺ ارباب کيتلاري، تعلقه ڏيپلو ۾ نالي سونو مل، هڪ نفيس ڪردار سرگيه ٽمون مل گهلڙو جي گهر ۾ سال 1934ع ۾ جنم ورتو، سندس ماتا جو نالو سُکان ٻوچيه، جيڪا ڳوٺ ٻپراڙيو تعلقه ڏيپلو جي هئي. ابتدائي تعليم اباڻي ڳوٺ کيتلاري جي گورنمينٽ پرائمري اسڪول مان حاصل ڪئي. هو هڪ تمام غريب گهراڻي سان تعلق رکندو هو. پر تعليم پرائڻ لاءِ اسڪول ۾ داخل ڪرايو ويو. سونو مل گهلڙو پنهنجي ذهانت، قابليت ۽ اهليت سان اُن وقت جا ست درجا فائينل پاس ڪيائين. سهوليتن جي اڻهوند باوجود به هن ڪڏهن به همت نه هاري. هن جو بچپن پنهنجي هم عمر ٻارن سان پنهنجي ڳوٺ جي گهٽين، گلين ۽ راند روند ڪندي گذريو. ”همت مردان مدد خدا“ واري چوڻيءَ جي پيروي ڪندي، پنهنجي منزل ۽ مقصد تي گامزن رهيو. سونو مل گهلڙو ٿر جي مشهور تعليمي ماهر، مهان انسان سرڳواسي پروفيسر هوتچند گهلڙو جو وڏو ڀاءُ آهي. سندس شادي مٺي شهر ۾ ڀڳت ڌيرو مل سيجو، جيڪو مٺي شهر جو وڏو ڪاريگر ۽ رازو هو. جنهن جو ڪردار به ڪنهن کان لڪيل نه آهي. اُن جي سپتري ليلان ٻائيءَ سان ٿي. اُها شادي اسان جي ميگهواڙ جاتيءَ جي پهرين شادي هئي جو مائٽن پنهنجي نياڻي ڌرمائو پرڻائي مطلب ته گهوٽيتن جو هڪ روپيه به خرچ نه آيو، سڀ خرچ نياڻيءَ جي مائٽن ڪيو. جنهن مان کيس ٻه نياڻيون ۽ ٽي پٽ آهن هڪ پهلاج، جو پرائمري ماستر آهي، ٻيو لونگ ذاتي ڪاروبار ٿو ڪري، ۽ ٽيون شنڪر به پرائيويٽ نوڪري ڪري ٿو. سونو مل پنهنجي پڙهائي مُڪمل ڪرڻ بعد پنهنجي والد صاحب سان مختلف ڪمن ڪارين ۾ هٿ ونڊائيندو هو. هو هڪ سٺو رازو هو. هو ڪچهرين جو ڪوڏيو، هنس مُک، هميشه مختلف محفلن، شادين مرادين ۽ ڪچهرين جي زينت بڻيل هوندو آهي. اڪثر محفلون سونو مل جي موجودگيءَ سان حقيقي محفل کي رنگ ملندو هو. سندس غير حاضري مختلف ڪچهرين ۽ محفلن کي اڪثر ڪري ويران ۽ سُنسان ڪري ڇڏيندي آهي. هي نه صرف ميگهواڙ برادري بلڪ ٻين برادرين لاءِ به ڪافي ڪم ڪيو. مختلف مسئلن کي سلجهائڻ ۾ اهم ڪردار ادا ڪيو آهي. اهي خدمتون ۽ ڪاوشون ساراهڻ جوڳيون آهن. جنهن جو شاهد ٿر جي پوري عوام آهي. ضلع ٿرپارڪر جو 80 سيڪڙو عوام هن کي سڃاڻي ٿي. مختلف ڪمن ڪارين مسئلن ۽ فيصلن، ميٽنگن ۾ شرڪت ڪرڻ جي لاءِ تمام پري پري کان کوڙ سارا ماڻهو هن کي وٺي وڃڻ لاءِ ايندا رهندا آهن. روبرو يا فون رستي هن جي صلاح ۽ مشورن مان فيضياب ٿيندا رهندا آهن. هي ميگهواڙ برادريءَ جو سپوت ۽ امين ۽ چڱو مڙس سال 1981ع کان 1986ع تائين ۽ 1986ع کان سال 1991ع تائين لوڪل بورڊ جو ميمبر ٿي رهيو هو. ان وقت ٿرپارڪر ضلع ڪونه هو، پر ميرپورخاص ضلع هوندو هو. سونو مل گهلڙو ٿرپارڪر جي تاريخ ۾ ميگهه ونس جاتيءَ جو نرالو ۽ نفيس ڪردار رهيو آهي. ٿر جا ماڻهو هميشه هن کي عزت ۽ احترام جي نگاهه سان ڏسندا آهن. تاريخ ريگستان برزبان ياد رکندڙ هي ڪردار 76 سالن جي ڄمار ۾ اڄ به صحتمند، چاڪ چوبند آهي، اڄ به ڏسڻ ۾ جوان محسوس ٿيندو آهي. ايڏي وڏي عمر هوندي به گهر جا ڪم ڪار سڀ پاڻ ڪندو رهندو آهي. اهڙي زنده دل انسان ۽ مهان هستين جي حوصلا افزائي ڪرڻ اسان سڀني جو اخلاقي فرض آهي. اهڙي مهان ڪردار کي تاريخ جي ورقن ۾ محفوظ رکڻ لازمي آهي. مر بهي جائون تو ڪهان لوگ ڀُلا هي دين گي، لفظ ميري زنده هوني ڪي گواهي دين گي.