وينجهراج گوماڻي ”تنها“

تون سپڙ آءٌ سيڪڙو، تون ڏاتار آئون ڏهه، تون پارس آئون لوهه، جي سَڃِين ته سونَ ٿيان. وينجهراج گوماڻيءَ کي عام طور ”وينجهراج تنها“ جي نالي سان سڃاتو وڃي ٿو. سندس پيدائش تاريخ 1960-02-02 جو ڳوٺ ڀوڄاسر تعلقي مٺي، ضلع ٿرپارڪر ۾ مهر لال ذات ٻڙهيو جي گهر ۾ ٿي. ماتا جو نالو ٻٻري ڌي سومار ذات پرڳڙو، ڳوٺ مصري ميمڻ لڳ اسلام ڪوٽ جي هئي. سندس وڏا اصل مٺي شهر جا رهاڪو هئا، جيڪي ٻه پيڙهيون اڳ ۾ شهر ڇڏي سک سانگي ڳوٺ ڀوڄاسر وڃي رهيا. سندس ابن ڏاڏن جو ذريعو معاش مال متاع ۽ ٻني ٻارو ڪرڻ هو. انهي جي ڪٽنب ۾ سندس پتا جو مامون زاد ڀاءُ لڌارام نالي اُن وقت ٻيلي کاتي ۾ بيلدار هو، جڏهن ڀوڄاسر ۾ ٻيو ڪوبه ڇوڪرو مئٽرڪ پاس ڪونه هو. لڌارام جي بيلداريءَ واري حيثيت ڳوٺ ۾ ايتري ته اهم هُئي، جو سڄي ڪٽنب جا ڀاتي ڀڳوان جي بدران لڌارام جو قسم کائيندا هئا. انهي شيءِ وينجهراج کي ترغيب ڏني، ته عزت پرائڻ لاءِ مال چارڻ کي ڇڏي پڙهڻ کپي. حالانڪ تقريباً ڏهه سال عمر ۾ پير پاتو هئائين پر علم جي پرائڻ جي شوق ۾ مائٽن کان موڪلائي، پنهنجي ناناڻن (ڳوٺ مصري ميمڻ) ۾ اچي رهيو، ۽ اسلام ڪوٽ ۾ 1969ع ۾ هريجن ڪالوني اسڪول ۾ داخل ٿيو، ۽ پنهنجي لگن سان تعليم جاري رکي، ۽ اسلام ڪوٽ شهر مصري ميمڻ ڳوٺ 8 ڪلوميٽر روزانه پيادل پنڌ ڪري اسڪول ويندو هو، ۽ شام جو واپس ايندو هو. جڏهن ٽئين درجي ۾ پهتو ته 1971ع جي پاڪ ڀارت جنگ لڳي، ۽ انهن جو ڳوٺ ڀارتي فوجن جي قبضي هيٺ اچي ويو. انهي ڪري هُن جا 2 سال ضايع ٿيا. پر هُن جي علم سان لگن ۾ فرق نه آيو ۽ جڏهن اندرا ڀٽو ٺاهه ٿيو ۽ فوجون واپس هٽيون، ته هن وري ٽئين ڪلاس کان پنهنجي ڇڏيل پڙهائي شروع ڪئي. سن 1975ع ۾ پنجون درجو پاس ڪيائين. ان سال ڏُڪار جي صورتحال هئي. انهي ڪري هو پنهنجي پتا سان گڏ مزوري ڪندو هو. پنهنجي پتا جي ناراضگيءَ جي باوجود هُن ڇهين ڪلاس ۾ اسلام ڪوٽ ۾ داخلا ورتي، ۽ هر سال موڪلن جي ڏينهن ۾ مزدوري ڪندو هو ۽ پڙهائيءَ جي ڏينهن اسڪول اٽينڊ ڪندو هو. جڏهن اٺين ڪلاس ۾ پهتو ته اسلام ڪوٽ ڇڏي هاءِ اسڪول مٺيءَ، سن 1978ع ۾ هاءِ اسڪول ۾ مٺيءَ ۾ داخلا ورتائين. جلدئي ٻن ٽن مهينن اندر کيس ڪلاس جو مانيٽر بنايو ويو، جيڪو مئٽرڪ پاس ڪرڻ تائين رهيو. سن 1978ع ۾ مڊل اسٽينڊرڊ جو، بورڊ جو امتحان ڏنائين، 71 سيڪڙو مارڪون کڻي سڄي ضلع ۾ پهريون نمبر آيو، پر عمر وڏي هجڻ ڪري اسڪالرشپ نه ملي سگهي. سن 1980ع ۾ ميٽرڪ پاس ڪيائين. ميٽرڪ ۾ ٿرپارڪر جي چارئي هاءِ اسڪولن ۾ پهرين پوزيشن حاصل ڪيائين، 73 سيڪڙو مارڪن سان سندس نالو اڄ به مٺي هاءِ اسڪول جي بورڊ آف آنرس تي لکيل آهي. پوءِ گورنمينٽ ڪاليج مٺيءَ مان انٽر ميڊئيٽ ڪرڻ کانپوءِ، زرعي يونيورسٽي ٽنڊو ڄام ۾ سن 1984ع ۾ داخلا ورتائين. ان وچ ۾ سن 1982ع کان مارچ 1984ع تائين ڳوٺ ٽاڀو ميگهواڙ ۾ پرائمري ماستر به رهيو. سن 1990ع ۾ ٽنڊو ڄام مان ايم. ايس. سي (آنرز) ڪيائين، ٻه ٽي سال بي روزگار ڪاٽڻ کانپوءِ 1994ع ۾ ڪميشن پاس ڪري، ايگريڪلچر آفيسر (BPS-17) طور حيدرآباد ۾ پنهنجي ڪئرئر جي شروعات ڪيائين. تاريخ 1994-3-8 کان 1997-9-1 تائين ان بعد اسسٽنٽ ريسرچ آفيسر (BPS-17) ريسرچ انسٽيٽيوٽ ٽنڊو ڄام، 1997-9-2 کان 2002-2-26 تائين رهيو. تنهن کان پوءِ ايگريڪلچر آفيسر سنڌ زراعت کاتو مٺي 2002-2-23 کان 2005-4-30 تائين نوڪري سرانجام ڏيڻ کانپوءِ، 2011-2-26 کانپوءِ پهرين مئي 2005ع کان اسٽيبلشمينٽ ڊويزن اسلام آباد ۾ ڊيپوٽيشن تي وڃي دخلڪار ٿيو، جتي کيس 2008ع ۾ آفيس مئنيجمينٽ گروپ (OMG) ۾ ضم ڪيو ويو. ميگهواڙ برادريءَ جو فيڊرل سيڪريٽريٽ ۾ (OMG) او. ايم. جي. جو پهريون آفيسر هئڻ جو اعزاز به کيس ئي حاصل آهي. سن 2011ع ۾ کيس (BPS-18) ۾ ترقي ملي، ۽ انهي سال جون 2011ع ۾ سنڌ حڪومت ۾ تعليم کاتي ۾ ڊپٽي سيڪريٽري طور مقرر ٿيو. جتان وري 2012 -5-4 کان واپسي ٿي، ۽ اڄ تائين وزارتِ داخلا ۾ سيڪيورٽي معاملات جهڙي اهم ذميواري نڀائي رهيو آهي. وينجهراج ”تنها“ شادي تاريخ 1990-12-31 تي نالي ديوي ڌي تاراچند ذات ڪاڳيه، ڳوٺ داديو هاليپوٽو، تعلقي ڇاڇرو سان ڪئي. جنهن مان کيس اولاد ست نياڻيون ۽ ٻه پٽ آهن. سڀني کان وڏي ڇوڪري بيچلرز ڪامن آرٽس ۾ زير تعليم ۽ وڏو ڇوڪرو انٽر ۾ پڙهي پيو. پاڻ ڍاٽڪي، سنڌي، سرائڪي، پنجابي، اردو ۽ انگريزي ٻوليون ڳالهائي سگهي ٿو. پسنديده مفڪر، گرو رجنيش ۽ ڪارل مارڪس ۽ پسنديده شاعر، لطيف سائين ۽ شيخ اياز، پسنديده ناول نگار ڪرش چندر ۽ قرت العين حيدر ۽ نورالهديٰ شاهه. ميگهواڙ ڪميونٽيءَ ۾ پسنديده شخصيتون، ڊاڪٽر سونو کنگهاراڻي ۽ سرڳواسي تنو مل ڪلاڻي، سندس ٻه ناول لکيل 1. پاپڻ 2. آشا، جيڪي قسطوار عبرت مئگزين ۾ ڇپيا. انهي کانسواءِ مختلف موضوعن تي لکڻيون، آرٽيڪل تجزيه ۽ شاعري مختلف رسالن ۽ مختلف اخبارن ۾ ڇپيا آهن. وينجهراج ”تنها“ تعليم ۾ شروعات کان وٺي مئٽرڪ تائين پوزيشن هولڊر رهيو. ميگهواڙ ڪميونٽيءَ جو پهريون OMG آفيسر، ۽ پهريون فيڊرل سيڪريٽريٽ ۾ آفيسر رهيو. پهريون ميگهواڙ، جيڪو ڊپٽي سيڪريٽري (سنڌ سيڪريٽريٽ) ۽ پهريون ميگهواڙ، پهريون هندو، پهريون ٿر ڄائو وزارت داخلا ۾ آفيسر، سيڪيورٽي مئٽرس کي اُڪلائيندڙ ۽ هندو جتي سنڌي مسلم کي به گهڻي ڇنڊڇاڻ کانپوءِ پوسٽنگ ڏيندا آهن. وينجهراج ”تنها“ اڄ تائين سرڪار طرفان مليل نوڪري ايمانداري ۽ سچائي سان نڀائي رهيو آهي.

شخصيتون ۽ خاڪا

ميگهه ونس مالها (ڀاڱو پهريون)