شخصيتون ۽ خاڪا

ميگهه ونس مالها (ڀاڱو پهريون)

ھي ڪتاب ٿر سان وابستہ خاص ڪري ميگهواڙ جاتي جي شخصيتن تي لکيل خاڪن تي ٻڌل آهي، جنھن بابت ليکڪ جو چوڻ آهي تہ سنڌي ۾ خاڪن جا ڪتاب تہ کوڙ آيا پر انھن ۾ ٿر خاص ڪري ميگهواڙ جاتيءَ جون شخصيتون رهجي ويون آھن تنھنڪري پاڻ اهو ضروري سمجهندي هي ڪتاب لکيو آهي.

Title Cover of book ميگهه ونس مالها (ڀاڱو پهريون)

پٽيل ماڌو رام هونئر

(1883ع کان 1967ع) ڏڪ نه ڪنهن جي ڏاڍ کان، ڏڪڻ ڏاڍي ڏڍ، اُن مان آس نه ڪڍ، سوڀ سدائين سچ جي. تاريخ ۾ مڙوئي ڪجهه ماڻهو اهڙا هوندا آهن، جيڪي واچوڙن جا رخ موڙڻ جي اهليت رکندا آهن. زندگيءَ جا تجربا کين ايترو ته سيکاري ڇڏيندا آهن، جو کين ايندڙ طوفانن جا رخ موڙيو وڃن ٿا. تاريخ ۾ اسان کي اهڙيون کوڙ ساريون شخصيتون نظر اچن ٿيون. اهڙوئي هڪ ميگهواڙ جاتيءَ جو همدرد انسان سرڳيه پٽيل ماڌو رام سال 1882ع ڌاري ڏيوجي هونئر جي گهر گُجرات جي تعلقه ٿراد جي هڪ ڳوٺ ۾ جنم ورتو. سندس ماتا جو نالو مرگهان هو جو ماڌو رام ننڍو هو ته هو ديهانت ڪري ويئي. پاڻ ڪجهه وڏو ٿيو ته لورواڙ ڳوٺ انڊيا مان پنهنجي مائٽن سان گڏ لڏي اچي سامارو شهر ۾ رهيا، ۽ پوءِ وري آصفيه فارم اچي رهيا جتي زمينداري ڪندا هُئا. پاڻ سنڌي پنج درجا پڙهيل هو پر ذهني طور تمام هوشيار ۽ قابل انسان هو. پاڻ شادي شريمتي مڻي ٻائي ڌي پريمون ذات آشل گول گام وائي انڊيا ضلع پالڻ پور سان ڪئي. جنهن مان کي 2 نياڻيون ۽ ٽي پٽ ٿيا. 1.گڻيسو 2. ڏانو 3. موهن لال، پاڻ گجراتي، هندي، سنڌي، ڍاٽڪي زبانون ڳالهائي سگهندو هو. ڊريس شلوار قميص ۽ پٽڪو پسند ڪندا هئا. پٽيل صاحب جي پوري زندگي انساني همدرديءَ سان ڀريل هئي. ڀڳت ڪاليداس، جيڪو هن وقت 95 سالن جو آهي، اهو ٻڌائي ٿو ته 1950ع ڌاري پٽيل ماڌو رام پنهنجي برادريءَ جي ماڻهن سان گڏ رڻونجها راما پير جي زيارت تي وڃي رهيا هُئا، ته ريل گاڏيءَ ۾ ٻه عورتون ٻاوا ذات جا، جيڪي حيدرآباد کان چڙهيا هئا، پنهنجي وارثن کان ريل گاڏي هلڻ ڪري وڇڙي ويون. پٽيل صاحب سڄي سفر ۾ انهن کي پنهنجي گهر واريءَ سان گڏ رهايو. پنهنجي خرچ سان انهن کي راما پير ميلو رڻونجها مان گهمائي واپس پاڪستان خير خوبيءَ سان وٺي حيدرآباد سندس وارثن جي حوالي ڪيون. ماڌو رام پٽيل ڪيترن ئي لاوارث، بي پهچ نياڻين ۽ ڇوڪرن جون شاديون ڪرايون. ڏکويل ماڻهن کي پناهه ڏيندا هُئا. ڪولهي، ڀيل، ميگهواڙ روزانه ڪيترائي وٽس مهمان هوندا هُئا. سندس اوطاق سدائين مهمانن سان ڀريل هوندي هئي. وڏو مهمان نواز انسان هوندو هو، جنهن ڏينهن ڪو مهمان نه هوندو هو ته اهو ڏينهن نڀاڳو سمجهندو هو. پر اهڙو ڪوبه ڏينهن نه آيو جو اوطاق خالي رهي هجي، پٽيل ماڌو رام هڪ راج نيتيءَ ۾ فيصلو ڪندڙ انسان هو، نيا ۽ فيصلي لاءِ هندو توڙي مسلمان بنا ڪنهن فرق جي پنهنجو اڳواڻ ۽ ڀرجهلو سمجهندا هئا. انگريز پڻ جڏهن دؤري تي ايندا هئا ته پٽيل صاحب جي نيا جي ڪري وڏي عزت ڏيندا هُئا، ۽ ڪافي انعام، جنهن ۾ چانديءَ جون چوڙيون، ٻيو ڪافي سامان ۽ هڪ صدوق انعام طور ڏني اها صندوق اڄ به جيڪا سندس پُٽ موهن لال جي گهر ۾ موجود آهي. پاڻ وري 1999ع ۾ آصفيه فارم مان لڏي اچي سامارو شهر ۾ رهيا، سندس پويان اڄ تائين سامارو ۾ رهائش پذير آهن. موهن لال جو پٽ نولراءِ جيڪو BECS جو ماسٽر ٽرينر آهي سال 2009ع ۾ اسلام آباد ۾ NET طرفان ماسٽر ٽرينر جي ٽريننگ ۾ سنڌ ۽ پنجاب ۾ پهرين پوزيشن حاصل ڪئي، ۽ ميگهواڙ جاتيءَ ۾ پنهنجو نالو روشن ڪيو. نولراءِ سياست ۾ به سنڌ ۽ پاڪستان ليول تي سرگرم آهي. هندو ڪرسچن تحريڪ جو مرڪزي ڊپٽي جنرل سيڪريٽري به رهيو آهي. PS-69 سامارو جي سيٽ تي QAT جي ٽڪيٽ تي اليڪشن 2013ع ۾ حصو ورتو بعد ۾ جادم منڱريو جي منٿ تي سندس حق ۾ هٿ کنيو. پٽيل ماڌورام آخر سال 1967ع ۾ پرلوڪ پڌاريو، ۽ پنهنجون يادون هميشه لاءِ ڇڏي ويو، جيڪي هر ماڻهوءَ جي دلين تي نقش آهن، ۽ ياد ڪندا رهن ٿا.