شخصيتون ۽ خاڪا

ميگهه ونس مالها (ڀاڱو پهريون)

ھي ڪتاب ٿر سان وابستہ خاص ڪري ميگهواڙ جاتي جي شخصيتن تي لکيل خاڪن تي ٻڌل آهي، جنھن بابت ليکڪ جو چوڻ آهي تہ سنڌي ۾ خاڪن جا ڪتاب تہ کوڙ آيا پر انھن ۾ ٿر خاص ڪري ميگهواڙ جاتيءَ جون شخصيتون رهجي ويون آھن تنھنڪري پاڻ اهو ضروري سمجهندي هي ڪتاب لکيو آهي.

Title Cover of book ميگهه ونس مالها (ڀاڱو پهريون)

وڪيل ارجنداس پونئار

پريتم ايسي پريت ڪرو، جيسي ورک ڪرين، آپ جلاون سِر ڌوپ، اوران ڇانوَ ڪرين. سونهاري سنڌ، درويشن ۽ اوليائن جي شاداب ڌرتي، ڪيترن ئي مها پُرشن کي جنم ڏنو آهي. اهڙو ئي هڪ مهان انسان ميگهواڙ ارجنداس، جنهن تاريخ 01–01–1942ع تي امر وير لڌارام پنوار پنوعاقل ضلع سکر سنڌ جي گهر جنم ورتو. سندس ماتا جو نالو مولي ٻائي هو، بعد ۾ شناختي ڪارڊ ۾ جسوڏان لکرايو ويو، جيڪا اڻ پڙهيل هئي ۽ جا سرڳواسي ٿيل آهي. کيس ٻه ڀيڻون آهن. 1. وڏي لڇمي ٻائي ۽ ننڍي صاحبي ٻائي، ٻئي حيات آهن ــ ۽ آل اولاد سان خوش آهن. ارجنداس شادي تاريخ 22–12–1961ع ريتي تعلقه اوٻاڙو ضلع ان وقت سکر هاڻ گهوٽڪيءَ مان مُکي لکمون جي ڪوريڪو سولنڪي جي ٽيون نمبر نياڻي شريمتي قيتقو بعد ۾ جئه شري سڏي پئي وڃي، جيڪا پڙهيل نه آهي، ان مان کيس اولاد: 1. وڪيل موهن لال BS-18 ڊپٽي ڊسٽرڪٽ پبلڪ پراسيڪيوٽر 2. منهور لال انجنيئر ME (Civl) پرائيويٽ سروس. 3. ڪرشن لال MBBS (SMC) ڊاڪٽر سونولاجسٽ پرائيويٽ سروس. 4. ڪنعيا لال ماستر (M.A. Med) JST آهي. 5. شيام لال ميگهواڙ جاتيءَ جو پهريون ايڊيشنل ڊسٽرڪٽ ۽ سيشن جج آهي. هڪ نياڻي ڀڳواني (بي بي) ٻائي، جنم 1975ع. اولاد سڀ شادي شده ۽ صاحبِ اولاد آهن. ارجن داس مئٽرڪ 1959 انٽر آرٽس 1965ع، بي. اي. 1967ع، 1970 B.Ed 1980 M.Ed ۽ ايل. ايل. بي. 1988ع ۾ پاس ڪئي. کيس تاريخ 1961–8–3 تي تعليم کاتي ۾ ڪلارڪ BPS–5 جي نوڪري ملي، آگسٽ 1975ع ۾ کيس هاءِ اسڪول ۾ ٽيچر BPS–14 ۾ مقرر ڪيو ويو. جتان سال 1988–12–10 تي رٽائرمينٽ ورتي. انهي کانپوءِ ديوان لڇمڻ داس سينيئر وڪيل گهوٽڪي جن جي چيمبر ۾ شامل ٿي، وڪالت شروع ڪئي ۽ ٻن سالن بعد کيس هاءِ ڪورٽ جي سَنَدَ ملي ۽ 1989 کان وٺي اڄ تائين وڪيل آهي. سندس پتا امر وير لڌارام هڪ مهان پرش هو. پنچائتن ۾ فيصلا وغيره ڪندو هو. سياست سان پڻ لاڳاپيل هو. ضلع ڪائونسل سکر جو پهريون ميگهواڙ ميمبر هو. کيس تاريخ 1959–02–22 جو گهوٽڪيءَ کان پنوعاقل اچي رهيو هو، ته وچواري مهيسر نالي ريلوي اسٽيشن تي فقير جي روپ ۾ هڪ ماڻهو، ٽرين جي دريءَ وٽ اچي شوٽ ڪيو، ۽ هو سرڳواسي ٿي ويا. پوءِ ارجن داس پنهنجي ماتا سان گڏ رهندا هئا. ماڻهن ڏانهن ڪافي قرض هو جو نه مليو ۽ ٻين جو قرض، ملڪيت وڪرو ڪري ڀري ڏنو. اهو زمانو جڏهن سندس جيجل جي کيس ياد اچي ٿي ته انهن لمحن ۾ گم ٿي ويندو آهي. پر سندس پتا جيڪا جوت خدمت جي ٻاري، انهيءَ جي ڪا چڻنگ ان وقت کان سندس اندر ۾ داخل ٿيل آهي. جيڪا اندر ئي اندر ۾ آنڌ مانڌ جو طوفان کڙو ڪري ڇڏيندي آهي، ۽ خدمت واري جنبش کي پنهنجي طرف گھلي وٺندي آهي. اهڙي طرح انهن چڻنگن جي چونچن کان راحت ملندي آهي. 1967ع بابا غريب داس جي درٻار غوثپور ضلع جيڪب آباد کان سندس زبان کي ست مليو، ته بعد گڏجاڻين ۾ ڪجهه ڳالهائڻ جي سگهه ملندي رهي. سماج ۾ بي مقصد، فرسودهه رسمن، وهمن ۽ هم آهنگيءَ کان هٽائڻ وارين روين جي خلاف ڪجهه ڳالهائڻ ته ڪجهه ڪجهه لکڻ جي جرئت کيس ملندي رهي. سندس شروع کان ئي تنظيمي ڪار گذارين ڏانهن لاڙو هيو. انيڪ گڏجاڻيون ڪوٺايون ويون. سنسٿائون جوڙيون ويون. سماجي توڙي اصلاحي ۽ فلاحي ڳالهين ۽ ڪوششن ۾ حوصله شڪني ٿيندي رهي، پوءِ به مُڙڻ مهڻو ٿي لڳو. آخر ۾ درگاهه پير پٿوري جي آستان تي هڪ ميلي جي موقعي تي 15 منٽ جو کين وقت بخش ٿيو. پاڪستان ميگهواڙ ڪائونسل جڙي ويئي هئي. ان موقعي تي ڊاڪٽر لونگ، سنت شيرا رام، ڀيرو لال ٻالاڻي، انجنيئر ڪانجي مل، انجنيئر شڪتي رام راٺوڙ، مالا رام تلهار واسي ۽ ٻين کي فقط هڪ هڪ منٽ جي تقرير ڪرڻ جو موقعو مليو. اهڙي طرح ميگهواڙ برادريءَ کي هڪ تنظيم جي نالي ۾ منظم ٿيڻ جو سونهري موقعو مليو. انهن ڏينهن کان انهي تنظيم، جنهن جو ارجڻ داس وڪيل کي مرڪزي صدر چونڊيو ويو ته مرڪزي پريس سيڪريٽري جهڏو واسي ايف سي راٺوڙ ڪيو ويو، ۽ اها تنظيم بنا ڪنهن چندي دان وٺڻ جي، اين. جي. اوز يا سرڪار جي ڪنهن ذري برابر مدد يا مالي ساهتا جي، پنهنجي ڪم جاري رکيو. هر ضلع اندر گڏجاڻيون ٿيون، ماڻهن پاڻ ضلعي اندر خدمت لاءِ باڊيون چونڊيون، اهي به پنهنجي کيسي جي خرچ سان ڪم ڪنديون رهن ٿيون. ڪٿي ڪو ڪم نه ٿيو هجي ته ڪٿي واقعي ڏسڻ ۽ ويساهه ۾ اچڻ خدمت به ٿي آهي. هن وقت وڪيل ارجن داس جي سربراهيءَ ۾ پاڪستان ميگهواڙ ڪائونسل ضلع، صوبي بين الصوبائي ۽ ملڪ گير گڏجاڻيون ڪري، پاڪستان ۾ رڪارڊ قائم ڪيو آهي. شعور جي بيداري ۽ همت پئدا ڪرڻ لاءِ لاتعداد هنڌن تي ميڙاڪن ۾ هٿ جوڙي سماج جي ڀلي ۾ واڌاري لاءِ گذارشات گوش گذار ڪرڻ جو کيس موقعو مليو آهي. ائين به آهي جو کيس سماج مان موٽ جي رفتار نظر ڪونه آئي. جھڙوڪ هڪ هزار ميڙاڪن ۾ هٿ ٻڌي وڏو دهل وڄائي چيو ته ساوڌان، ڪنيادان، اتم دان، مهادان ساوڌان پوءِ به ماڻهو گهرن مان نياڻين کڄڻ تي منهن ڍرڪائي ماتم پي ڪيو آهي. پر اها ڳالهه ته ڪنيا دان، ساهه ڌان واري ڳالهه مڃڻ لاءِ تيار نه آهن. جڏهن ته اهو ڪم سماج ۽ پنچائت جو به آهي، جيڪي به انهي طرف هوشياري ڏيکاري، پنهنجي وجود بچائڻ جي چنتا کان بي پرواهه آهن. ٻئي طرف بدعت، بيڪار فرسوده اجاين خرچن ۽ ذهن ۾ وهمن جي بيماريءَ سان پري لوڙون لوڙائڻ وارين ڳالهين کان به پاڻ کي ڇڏائڻ لاءِ تيار ڪونه آهن. اهڙي بي حسي ۽ بي علميءَ ۾ به وڪيل ارجڻ داس پنهنجي ڪرتويه جو پالن ڪرڻ جي ڪوشش کان هڪ پير به ڪونه هٽايو. جاکوڙ ڪندو رهيو آهي. نتيجو حاصل ڪرڻ ڪم سماج ۽ ڀڳوان جو آهي. وڪيل ارجڻ داس ميگهواڙ هيرن کي ديانات (ظاهر) ڪري هر سال هڪ اقليتي ڪانفرنس امر وير لڌارام جي ياد ۾ ڪوٺائي، ميگهواڙن جي سُڌ ضمير جاڳائي ٿو ۽ انهي سلسلي ۾ وڪيل ارجن داس گذريل 5 سالن کان ميگهواڙ برادري جي هيرن جھڙن ماڻهن کي 192 مڃتا طور امر وير لڌارام ايوارڊ ڏيئي حوصلا افزائي ڪئي آهي. انهيءَ سان گڏوگڏ ميگهواڙ جاتيءَ کي سڄاڳ ڪرڻ لاءِ هيل تائين پتريڪائون ۽ پنهنجي ڪارڪردگيءَ جو ساليانو هڪ مئگزين هزارن جي تعداد ۾ گذريل ڏهاڪو سالن کان ڇپائي مفت ۾ ورهائي رهيو آهي. جنهن سان جاتيءَ ۾ جوش ۽ اتساهه پئدا ٿيو آهي. وڪيل ارجڻ داس پاڪستان ۾ ملڪي سطح تي ڪم ڪندڙ مختلف پنجن سماجي تنظيمن جي عهدي تي فائز آهي. وڪيل ارجڻ داس بنا لوڀ يا لالچ جي پنهنجي هڙان وڙان خرچ ڪري، ميگهواڙ برادريءَ کي اڳتي آڻڻ لاءِ ڏينهن رات جستجوءَ ۾ رڌل آهي. ميگهواڙ جاتيءَ جي ڪنهن به ڪم ۾ سڏ سان گڏ آهي. ڪابه سماجي گڏجاڻي وڪيل ارجڻ داس جي شرڪت کانسواءِ اڌوري ۽ نامڪمل هوندي آهي. سرڪار وٽ آئيني، قانوني حقن جي پاسداريءَ لاءِ جيڪي ڳالهيون پاڪستان ميگهواڙ ڪائونسل ڪيون آهن، پاڪستان جي تاريخ ۾ ڪنهن به اقليتي شخص ڪونه ڪري سگهيا آهن. وڪيل ارجڻ داس جي اِڇا آهي ته تعليم ۾ واڌارو اچي ۽ تعليم يافته ماڻهو سماج جي سارسنڀار، سهڪار ۽ مٿڀرو آڻڻ ۾ پنهنجو ڪردار ادا ڪن. جڏهن ته ميگهواڙ برادريءَ جي هن وفادار ۽ محبتي انسان، مها پُرش کي عوام جي دُعائن اڏي ڇڏيو آهي. اهڙو محبتي ماڻهو ميگهواڙ جاتيءَ ۾ هڪ املهه هيري جي حيثيت رکي ٿو. هڙ هيران ڪي گانٺڙي بن خريدارم کول، جب ملين گي جوهري، تب کرين گي مول.