آتم ڪٿا / آٽوبايوگرافي

چانڊڪا ۽ ملينيئم گرل (يادگيريون)

سدائين مُرڪندڙ چھري وارو ڊاڪٽر محمد اسماعيل ماڪو. ڊاڪٽر تہ ڀلو ۽ ماهر آهي، پر اُن کا وڌيڪ اِنسان دوست ۽ آدميت جو احترام ڪندڙ آهي. سڄاڻ ليکڪ ۽ شاعر. لطيفي فڪر کي پنهنجي نظر سان پرکيندڙ ۽ بيان ڪندڙ ۽ ڪمال جو داستان گو آهي. ڪتاب ”چانڊڪا ۽ ملينيئم گرل“ چانڊڪا ميڊيڪل ڪاليج جي يادگيرين ۽ واٽس ايپ گروپ تي لکيل مضمونن ۽ نثري ٽڪرن تي مشتمل دلچسپ ڪتاب آھي. ڪتاب ۾ رڳو شاگردن ۽ استادن جا قصا ناھن پر ڪيتريون ئي يادون، دلچسپيون ۽ تاريخي ڳالھيون پڻ شامل آھن. ڪتاب جي آخر ۾ ڊاڪٽر ماڪي، پنھنجن واسطيدار ڊاڪٽرن جا مختصر تعارف بہ شامل ڪيا آهن، جيڪي هڪ تسلسل ۾ هن ڪتاب جو حصو آهن.
Title Cover of book چانڊڪا ۽ ملينيئم گرل (يادگيريون)

ڊاڪٽر اياز چنہ بہ وڇڙي ويو

ھن سان منھنجي ملاقات ھاسپيٽل ۾ ئي ٿي ھئي. ھو پنھنجي والد سان گڏ مليو ھو. . ابراھيم سارنگ سان پراڻي واقفيت ھئي، جڏھن سارنگ خوبصورت نوجوان خالد ڀٽي ۽ مالڪ کوسي سان گڏ مون کي ”ڳاڙھو لالٽين ۽ ھوچي منھہ“ جي آتم ڪھاڻي ڏنا ھئا. لب مھراڻ جي ان ڪچھريءَ کان پوءِ اسان ميڊيڪل ڪاليج ھليا وياسين. وري سارنگ سان جڏھن منظور بيدار ۽ مان ملياسين تہ ھو روھڙي ڪاليج ۾ پرنسپال ھو. سارنگ بہ ڀٽائي جي سُر سارنگ وانگر جذبن، محبتن ۾ ڪافي خوشحال ھو . ڊاڪٽر اياز بہ پيءَ وانگر خوبصورت، خوش اخلاق، خوش لباس ۽ خوشگفتار ھو، سندس جي ھڪ ڪلاس فيلو ھن جي ڪاليج واري دور جي شرارتن ۽ محترڪ ڪردار لاءِ ٻڌايو. ھو بہ مون وانگر بيھوشي جي شعبي سان وابستہ ھو، ڪافي وقت ھن پنجاب ۾ ڪم ڪيو. ڪجهہ سال اڳ ئي ھو سکر موٽيو ھيو. ھن سان اڪثر فون تي ڳالھہ ٻولھہ ٿيندي ھئي. ھن جڏھن نئين ديري ۾ پي پي ايچ آءِ جوائن پئي ڪئي تہ مون کيس چيو، ان کان وڌ پئسا تہ تون سکر ۾ ڪمائي وٺندين، رستي جا خطرا، سفر جون مشڪلاتون، مطلب مون کيس منع ڪئي ھئي، پر ھن جي جواب مون کي سُن ڪري ڇڏيو هو . سائين اسان کي ٻھراڙين ۾ بہ ڪم ڪرڻ کپي، سنڌي ماڻھن کي معياري صحت جون سھولتون ملڻ کپن. مون پنھنجي من کي مطمئن ڪيو تہ آءٌ پنھنجو حصو مڪمل ڪيو آهي پر ھن جي اندر ھڪ سنڌ دوست جو جين ھو جيڪو جهونگاريندو ھو، سنڌ ھاري جي، سنڌ مزدور جي، ۽ ھو بہ اھو نوجوان ھو جنھن جو گيت ھو، ”ڇو پير پساري ويٺو آن، اُٿ ڏونگر ڏاري وينداسين“. مون کي ھميشہ الڪو ھن جي اغوا ٿيڻ جو ھوندو ھو ڇو جو مدئجي کان لکي تائين علائقو اغوائن جي معاملي ۾ بدنام آھي. مون کي خبر ئي نہ هئي تہ ھن کي ڪو ملائڪ اغوا ڪري ويندا. . ھو شھيدن جي ڏيھہ ۾ ڊيوٽي پيو ڪري، جنھن اسپتال ۾ زارا منگي جو پوسٽ مارٽم ٿيو ھو. ھن ماڻھن جي خاص طور تي مريضن جي درد کي پنھنجو درد محسوس ڪيو جو اتي وڃي آپريشن ٿيٽر ھلرايو. زيتون جي وڻن جي ٻيلن جي خوشبو ھن کي پاڻ ڏانھن گِھلي آئي جتي ھن ڳيرن کي زيتون جي ٽارين تي رقص ڪندي ڏٺو. ھو حساس ھو. مدئجي کان اورتي بہ مڇي لوڙھ جام آھن ۽ ھو بہ ساموئين جي بيتن جي پيشنگوئي وانگر سمي ڏي سوکڙي ٿي ويو. ھن جي وڃڻ جي وھي ئي ڪانہ ھئي. ڪافي ڏينھن کان پوءِ ھن کي پٽ ڄايو ھو، ڄڻ سارنگ ھن وٽ موٽي آيو، ھن وٽ خوشين جون بارشون ٿيون. ھن جا اسٽيٽس اھو ٻڌائيندا ھئا، پر اھو مون نہ ڄاتو تہ اھا سانوڻ جي رت ڪا ھن جي پريوار تي ڳوڙھن جي برسات ٿي وسندي. ھن جي اکين ۾ سڀ خواب ڪا بھشتي ساڀيان ماڻيندا ۽ ھو اڪيلو موڪلائي ويندو. ھن جو درد تہ سانت ٿيندو ۽ دوستن کي ابدي وڇوڙي جو درد ڏيندو. ھو اياز جي نالي وانگر اياز جي شاعريءَ جو ڪردار ھو جيڪو ماڻھن جي درد سان اجوڳ جاٽ ۾ وڙھندو رھيو. رڙھي رڙھي وڙھيو . . . وڙھي وڙھي رھڙيو. خبر ئي نہ پئي تہ ھن جون ماڻڪيون اچانڪ ئي اڇوترون، اٻاڻڪيون ٿي وينديون. خبر ئي نہ ٿي پئي تہ ڇا ٿو لکندو وڃان، ڄڻ ڪو منھنجو پنھنجو روح مون کان جدا ٿيو آهي. بس ھن جي عزيزن کي صبر اچي. مان ڊرائيونگ نہ ڪندو آھيان ڇو تہ ڊاڪٽر سٺا ڊرائيور نہ ٿيندا آھن. ھنن جا خيال الجهيل ۽ مصروف ھوندا آھن. مون ڪيئي دوست ڊاڪٽر ايڪسيڊنٽس ۾ وڃايا آھن. ڊاڪٽر اسماعيل ميمڻ، ڊاڪٽر رياض، ڊاڪٽر سجاد سومرو ۽ ان جي مسز ڊاڪٽر، ڊاڪٽر اختر ملڪ ۽ ان جي مسز ڊاڪٽر، ڊاڪٽر مرتضٰي ۽ ڪيئي ٻيا ڊاڪٽر دوست . ڊاڪٽر دوستن کي چوندس تہ پاڻ سان گڏ ڊرائيور کڻو جيئن اُھي گاڏي ھلائن. ڊاڪٽر ذوالفقار راھوجي مطابق تہ ان جا زخم ايترا شديد نہ ھئا. ان جو موت ڪيئن ٿيو. ان لاءِ ڪاميٽي ويھي، ٽراما سينٽر جي سروسز تي اڄڪلھہ سوال اُڀرن ٿا.
اياز چني جي قبر جي فوٽو تي لکيل آزاد نظم:

ھي بر ۾ بٺي تر ۾ تازي آھي
ڪير اندر آ سُتو
جيءُ جهوري ويو، ھانءُ ڪوري ويو
ڪير ڄاڻي اھو ڪلھہ، اھو پرين ڪير ھو
جنھن جي سپنن ۾ سنڌ سائي ھئي
امن واري ھئي
ڪير جي ڪرڪيو، ڪنجهيوکڻي
ھي ڊوڙي ويو، درد تنھنجو روڙي ويو
دل ھن جي ڪومل ھئي
ڄڻن گلاب جي تازي پتي
سا خوشبو سان پُر ھئي
ماڪ شبنم جيان نَم ھئي
ھي شفق تي اُفق جي لالي جيان ڳاڙھو پرين
خواب ساڀيان ھو
ڪنھن سارنگ جي سپني جيان
ھي محبتن سان ھر بَر مَن تي وسيو
جيئن ڀِٽون پسي مينھن سايون ٿين
ھي ھليو ٿي، ٽليو ٿي
جيئن مرگهہ مشڪ ٿر ۾ ھاري گهمن
ھو جنھن سان مليو،
درد ان جو ھن توري وتو
۽ ھر فرد کي موھي وتو
ڀلا ڇو وڃي سُڃ ۾ ستو
بٺي ان تي گل روئن پيا
ھن ڳلي مان ڇني
ڪنھن قبر تي اچي
ڪنھن آ سھرو ٻڌو
گهوٽ اڻموٽ ھي
ڄڻ ٿو بيٺو چئي
دوستو سارجو ، نہ وسارجو
ڪي ھٿ دعا جا کڻي
ڀلي نہ کڻو
پر جي منھنجا مارو اٿو
درد انھن کان اڌارا وٺي
مون کي ڏيندا وڃو
مان مدفون ڀل
پر بٺي بَر ۾ بيٺي چوي
جي منھنجا ساٿي سنگتي اٿو
خواب منھنجا کڻي، ھلندا ھلي
مان بٺي مان بہ ھوائن ۾ تحليل ٿي
ساھ سانگين ۾ سڳنڌ اوتيندس اچي
ماڳ منھنجي اچي
بٺي سان منھنجي حال اوريو اچي
وائي ۾ تنھنجي مان وراڻي ٿيندس
ڪنھن سڏ جي پڙاڏي مثل. . !!