حاضر شڪايت جو حال احوال The History of Presulillness
توهان سخت مزاج يا ڪراڙي نفسياتي مريض جي سٺي انداز ۾ همٿ افزائي ڪري سڄو حال احوال سٺي طريقي سان وٺي سگهو ٿا. گهڻ ڳالھائو مريض مقصد تي مڙئي گهٽ ايندا آهن.
ڪيترائي مريض ڊاڪٽرن تي پنھنجي عقل جو رعب وجهڻ لاءِ ڊاڪٽريءَ جا لفظ يا medical words ڳالھائيندا آهن، حقيقت ۾ گهٽ مريضن کي لفظن جي معنيٰ جي خبر هوندي آهي مثال طور چوندا تہ کين دست آهن پر هڪ حقيقت ۾ هنن کي ساھہ ۾ تڪليف، يعني کين Dysponea هوندي تہ diarhoea ٻڌائيندا.
جيڪڏهن ڪو مريض ڊاڪٽري جا لفظ استعمال ڪري تہ ان جي همت افزائي بلڪل نہ ڪيو کيس چئو تہ جيڪا تڪليف اٿس اها سادن سودن لفظن ۾ بيان ڪري. مريض جي حال احوال وقت مريض کان اڳئين ڊاڪٽر لئہ نہ پڇو تہ هن کي ان ڇا چيو پر کيس مرض جي نوعيت تي ڳالھائڻ لاءِ چئوس جيڪڏهن مريض پنھنجي ڪھاڻي پنھنجو پاڻ ٻڌائي وڃي تہ اهڙي صورتحال ۾ اوهان جنھن تقطي جي وضاحت چاهيو ان متعلق ئي کانئس سوال جواب ڪريو ۽ جيڪو اهم بہ هجي مريض جي سڀ کان وڌيڪ تڪليف کيس ڪيئن ٿي، ڪڏهن ٿيس، ان لاءِ جيڪڏهن مريض کي ڪو شڪ آهي تہ ان لئہ بہ وضاحت ڪرايوس.
ڪيترن مريضن ۾ ڪجهہ بيمارين جون نشانيون ٿوري عرصي لاءِ ظاهر ٿينديون آهن ۽ وري ختم ٿي وينديون آهن ۽ وري ظاهر ٿينديون آهن. ان اهم ڳالھہ جي کوج لڳايو تہ اها بيماري ڪڏهن موٽي ايندي اٿس ۽ ڪڏهن وري ختم ٿيندي اٿس. ڪھڙي شيءِ سان اها تڪليف هلڪي ٿي ويندي اٿس. وقت، موسم ۽ مريض جي زندگيءَ ۾ ايندڙ خوشيون، غم ان تڪليف تي ڪيترو اثر انداز ٿين ٿا.
جڏهن اوهان محسوس ڪيو تہ مريض جي ڪھاڻي اوهان جي سامھون واضح آهي ان کان پوءِ مريض جي هر تڪيلف جو تفصيل سان مشاهدو ڪيو.
پھرئين اها ڳالھہ واضح ٿيڻ کپي تہ مريض ۽ توهان هڪ ئي شيءِ تي ڳالھائي رهيا آهيو يا هر ڪنھن جي راھہ پنھنجي آهي. اوهان پيٽ جي هوا يا فوس متعلق ڳالھائي رهيا آهيو. اسان جي سماج ۾ اها ڳالھہ محفل جي آدابن جي خلاف آهي تہ ڪو محفل ۾ ٽٽ يا فوس ڏجي. مريض کان اهو معلوم ڪيو تہ ”ڇا توهان ٽٽ يافوس ڏيڻ پسند نہ ڪندا آهيو ۽ اها هوا مٿي چاڙهي ڇڏيندا آهيو، زوريءَ ڏيندا آهيو يا ڏيڻ جي ڪوشش ڪندا آهيو پر ڏئي نہ سگهندا آهيو، يا اها هوا پائخاني دوران خارج ڪندا آهيو. اوهان جو سوال نامو مريض لئہ سڌو سنئون هجي هن کان پڇيو تہ:
“اوهان پيٽ جي هوا مٿي چاڙهي ڇڏيندا آهيو. ان کي خارج ڪري ڇڏيندا آهيو. يا ان کي خارج ڪرڻ چاهيندا آهيو پر خارج ڪري نہ سگهندا آهيو.
اها ڳالھہ پڻ غير ضروري آهي تہ مريض کان سوال تي سوال يا اهڙا سوال پڇجن جن جو موضوع سان ڪو بہ تعلق نہ هجي. ڪڏهن ڪڏهن مريض کي جواب تجويز ڪري بہ ڏبا آهن مثال طور هو رت کي بند ڪرڻ لئہ ڪھڙا غير موزون طريقا اپنائيندو آهي. شايد اها انتھائي عام شڪايت آهي جنھن ڪري مريض ڊاڪٽر وٽ ايندو آهي اهو شڪايت سور جي هوندي آهي. اهو سور مختلف نوعيتن ۽ قسمن جو ٿيندو آهي سڀ کان پھريون مريض کان ان جي سور جي نوعيت مطابق پڇو ۽ ان کان بعد ٻي جانچ ڪيو.
سور لئہ هيٺيون ڳالھيون پڇو:
1. جاءِ site
مريض کان پڇو تہ سور ڪٿي اٿس، اهو ڏسو تہ مريض سور لئہ هڪ جاءِ تي هٿ رکي ٿو يا ڪنھن وڏي حد تي سڄو هٿ رکي ٿو.
2. منتقل ٿيڻ Radiation
اهو سور هڪ هنڌ بيٺو هوندو اٿس يا اهو سور هڪ جاءِ تان ختم ٿي ٻي جاءِ تي پھتو اٿس، يا سور آهستہ آهستہ پکڙبو ٿو وڃيس.
3. نوعيت severity
مريض کان معلوم ڪيو تہ اهو سور هن جي عام رواجي ڪم ڪار تي اثرانداز ٿئي ٿو يا نہ، ڇا اهو سور رات جو ننڊ مان جاڳائي تہ نہ ٿو ڇڏيس.
جيڪڏهن اهو سور مريض جي عام رواجي ڪم ڪار ۽ زندگيءَ کي متاثر نہ ٿو ڪري ۽ مريض سور جي ڪري رات جو جاڳي بہ نہ ٿو پوي تہ مريض يقينا بدمزگي discomfort متعلق ڳالھائي ٿو. ڪيترائي مريض خوامخواه ڪوڙ ڳالھائي ڳالھہ وڌائي ڪندا آهن تہ هنن کي انتھائي گهڻي تڪليف آهي. هنن جو خيال هوندو آهي تہ ائين ڪرڻ سان ڊاڪٽر ۽ هن جا مائٽ مريض سان گهڻي همدردي ڪندا.
اهڙن مسئلن جي موقعن تي اصل ڳالھہ جي پروڙ ڪرڻ کپي ۽ اهنج ۽ ايذاءُ جي اصل صورتحال معلوم ڪجي اهڙن مريضن جا مسئلا سماجي ۽ نفسياتي نوعيت جا هوندا آهن.
4. وقت Timing
اهو سور ڪڏهن شروع ٿيو هو؟ ڪھڙي وقت شروع ٿيندو اٿس ۽ ڪھڙي وقت ختم ٿيندو اٿس؟ يعني صبح جوشروع ٿيندو اٿس يا رات جو ختم ٿيندو اٿس.