سونهن، سَچ ۽ سادگيءَ جو شاعر
ائين به ناهي ته اها مڃتا کين “پڇ ٻڌي مهري” ڪرڻ واري چوڻي جيان ملي آهي پر يقيناً اهڙي مڃتا ماڻڻ لاءِ نيڻن نور نچوئڻ درڪار هُجي ٿو. ۽ اُٺ ڪتابن جا اُٿلائڻا ۽ پڙهڻا پَون ٿا، جيڪي سجاد مهر به اَوس پڙهيا آهن جِن هِن جي ڪلا کي جَلا بخشي آهي.
سنڌ ۾ تمام ججهي مقدار ۾ موجود شاعرن جي هُجوم ۾ پاڻ مڃائڻ اَڪَ منجهان ماکي لاهڻ جيان سؤلو ڪم ڪونهي، پر مسلسل لکڻ جي مَشق جاري رکڻ سان سفر سڦلتا ضرور ماڻيندو آهي. سو سجاد مهر به مسلسل لکندو رهيو آهي، ۽ اڄ سندس قلمي پورهيو “رقص منهنجي روح جو” اوهان ۽ اسان جي هٿن ۾ آهي.
سجاد مهر جو پنهنجو مخصوص انداز آهي هُو لکڻ لاءِ جڏهن به قلم کڻي ٿو ته سندس قلم جي نوڪ مان غزل جي صورت ۾ جهڙوڪر رنگين گلدستا جڙي پون ٿا، جيڪي سندس شاعراڻي جهان کي حُسناڪيون ارپي وڃن ٿا.
شاعري رڳو بَحر، وزن جو نالو به ناهي، ڇوته بحر وزن هڪ علم آهي، جيڪو پڙهڻ ۽ سکڻ واري مرحلي مان گذري حاصل ڪري سگهجي ٿو. ۽ لفظن جي ڊکاڻڪي ڪري سگهجي ٿي، پر شاعريءَ ۾ وڌيڪ اهميت خيال کي آهي، اها ڳالهه الڳ آهي ته بَحر، وزن شاعريءَ جي سونهن ضرور آهي، جيڪا سجاد جي شاعريءَ ۾ پڻ آهي. سندس غزل فني اعتبار کان تمام پُختا ۽ جاندار آهن سندس اظهارِ بيان بنهه سادو ۽ سليس آهي جيڪو پڙهندڙ جي دل جي پاتال تائين پهچڻ جي سگهه رکي ٿو.
سجاد شاعريءَ جي صنعتن مان هڪ صنعت تجنيس حَرفيءَ جو استعمال ڏاڍو سهڻو ڪيو آهي، ۽ نئين ٽهيءَ جي شاعرن ۾ ڪو ورلي ئي استعمال ڪري ٿو ها اگر ڪي شاعر ان صنعت جو استعمال ڪن ٿا ته اهڙا شاعر ٿوري تعداد ۾ ئي آهن سجاد جي اها خوبي کيس ٽهيءَ جي ٻين شاعرن کان الڳ شاعر هجڻ واري سڃاڻ عطا ڪئي آهي.
هتي ڪجهه بند سندس ڏجن ٿا:
گناهَه غَم ۾ مُنجهي مَرن ٿا،
ثواب کي هو ڇُهي ڏٺو مون.
يا وري:
گهلي اهڙي گهٽا ڪائي، هَوا جو هانءُ ٿو ڦاٽي،
وساريو تو وري اهڙو وَفا جو هانءُ ٿو ڦاٽي.
سندس سهڻي تجنيس ۽ نڪور تشبيهه:
جَوانيءَ جا جگنو جڏهن سَرد ٿين ٿا،
وَيل وقت ڏي هوءَ وَڌي ٿي نهاري.
مَٿي ۾ لڳي ويا رُڳو رولو رهبر،
تڪي ٿي تقاضا، ٻڌي ٿي نهاري.
يا اڃان به هي خيال ڪيڏو نه ان ٽَچ ٿو لڳي:
شَرابن ڪا شرارت ڪئي،
گلاسن سان گسي موسم.
سندس شاعري پڙهندي محسوس ٿئي ٿو ته سونهن، سَچَ، سادگيءَ ۽ جدت جو حَسين ڪو سنگم آهي، جيڪو رَوح جي تار کي ڏاڍو بي ساختگيءَ سان ڇُهي ٿو.
منير پنهيار
ڪُنب