واديءَ محصر ۽ ابره جي تباهي
حبش ملڪ ۾ هڪ عيسائي بادشاهه هو، ان يمن تي قبضو ڪري ورتو هو. جنهن ابره الاشرم نالي پنهنجي خاص ماڻهو کي يمن جو گورنر مقرر ڪيو هو. ابره جي گادي جو هنڌ صنعاء نالي شهر هو. ابره وڏو متڪبر، ظالم ۽ هٺيلو حاڪم هو جنهن کي هي هڪ شيطاني خيال آيو ته هتان منهنجي ملڪ کان توڙي ٻين ملڪن کان ماڻهو هيڏو سارو سفر ڪري ۽ تڪليفون سهي مڪي حجاز حج پڙهڻ وڃن ٿا. ڇو نه؟ اهڙو ڪعبو هوبهو هتي کڻي ٺاهجي. ماڻهو ايڏي ساري تڪليف ۽ مسافت کان بچي پوندا. اسان جي ملڪ جو واپار به سٺو ٿيندو ۽ ناماچاري به وڌي ويندي. انهي شيطاني خيال کي هن عملي جامو پارائڻ لاءِ هڪ حڪم نامو جاري ڪري ميٽنگ ڪوٺائي جنهن ۾ وزير مشير خوشامدڙيا گڏ ٿيا.
جنهن جي سامهون هي تجويز رکي ويئي. سڀني واهه، واهه ڪئي ۽ چيائون ته هي ڪم ڀلو آهي، ائين ٿيڻ گهرجي ته پوءِ دير ڇا جي؟ بادشاهي حڪم موجب يڪدم انجنيئر، رازا، مزدور مٽيئريل گڏ ٿي ويا. هچي مچي اهڙي طرح ٿوري ئي عرصي ۾ مصنوعي ڪعبو تيار ٿي ويو. بادشاهي حڪم موجب ملڪن ۾ پڙها ۽ اعلان ڪرايا ويا ته آئنده حج هتي ئي ٿيندو تنهنڪري ڪو به ماڻهو مڪي جو سفر نه ڪري ۽ حج هتي ئي پڙهي. اها خبر وڃي مڪي پهتي. مڪي جي قريشين کي خبر پئي ته يمن جي بادشاهه اهڙو حڪم صادر ڪيو آهي. تنهن تي مڪي جو هڪ قريشي بنو ڪنانه قبيلي جو اتي وڃي نڪتو. صنعاء پهچي انهي هٿرادو ڪعبي جي پڇا ڪري وڃي اتي پهتو. اتي پهريائين زيارت جي بهاني ۽ پوءِ مجاور بنجي رهي پيو. اول ته ڏاڍي محنت ۽ عقيدت سان رهيو پوءِ جاءِ جو چڱي طرح جائزو وٺڻ بعد هڪ ڏينهن جلاب وٺي رات جو ان ۾ ڪاڪوس، دست الٽيون ڪري خانو خراب ڪري راتو رات اتان کان وٺي ڀڳو ته ڪٿي آهي مڪو؟ صبح جو ابره جي رعيت اٿي ڏسي ته ڇا ڪعبو ۽ ڇا سندس شان؟ اچي دنيا گڏ ٿي، جيئن حضرت ابراهيم عليھ السلام بت ڊاٺا هئا ته پوءِ دنيا گڏ ٿي هئي. هاءِ افسوس، اسان جي خدائن جو هي ڪنهن خانو خراب ڪيو آهي؟
هاءِ، واءِ افسوس گهوڙا ڙي گهوڙا ته هن اسان جي مبارڪ ڪعبي جو اهڙو حال ڪنهن ڪيو آهي. سڀني هڪ آواز ٿي چيو ته هي ڪم هن مجاور مڪي واري قريشي جو آهي. ٻيو ڪير هي ڪم ڪندو؟ جو هو هت حاضر ناهي. ڀڄي ويو آهي. ابره بادشاه جي طرفان اعلان ڪيو ويو ته جيسين تائين هن مڪي واري ڪعبي کي ڊاهي پٽ نه ڪيو ويو. تيسين منهنجي عورت منهنجي لاءِ حرام آهي! اي منهنجي قوم انهي خيرجي ڪم ۾ مون سان ڪير مددگار ٿيندو. جيئن حضرت ابراهيم عليھ السلام جي خلاف نمرود اعلان ڪيو هو. هر طرف کان نعرا لڳي ويا. زور شور سان تياريون شروع ٿي ويون. فوج، سپاهه، اصلح لشڪر اٺ گهوڙا، خچر، هاٿي، لٺيون، ڪهاڙيون، تلوارون جنهن کي جيڪا شيءِ ملي هرحال ۾ تيار. ننڍا وڏا پوڙها پڪا، جوان هڻ هڻان وٺ وٺان ٿي ويئي. هزارن جي تعداد هڪ وڏو لشڪر منزلون جهاڳي شوق ۽ جوش سان اچي مِنيٰ ۽ مزد لفي جي وچ واري واديءَ محصر ۾ ديرو دمايائون. مڪي ۾ بلڪل ماٺ، ابره جي لشڪر جي آمد جي ڪنهن کي به خبر نه هئي ته ڪو حقيقي ڪعبي ابراهيمي کي ڊاهڻ لاءِ به ڪو لشڪر آيو آهي. اتفاق سان حضرت عبدالمطلب، حضور صلي الله عليھ وآلھ وسلم جن جو ڏاڏو بزرگوار صبح جو سوير بغير ڪنهن کٽڪي جي پنهنجا وڃايل اٺ نهارڻ خاطر اُن طرف آيو ته ابره جي لشڪر جي جاسوسين حضرت عبدالمطلب کي جاسوس سمجهي پڪڙي ابره بادشاه وٽ حاضر ڪيو ته سائين اجهو قريشين جو هي جاسوس حاضر آهي. جيڪو پنهنجي جاسوسي ڪرڻ آيو آهي.
ابره حضرت عبدالمطلب کي مخاطب ٿيندي چيو ته توکي خبر آهي ته آئون ڪير آهيان؟ ۽ هت ڇو آيو آهيان؟ حضرت عبدالمطلب وراڻيو ته مونکي ڪا به خبر ناهي ته تون ڪير آهين؟ ۽ هت ڇو آيو آهين؟ ابره پاڻ ئي جواب ڏيندي چيو ته توکي معلوم هئڻ کپي ته آئون يمن جو بادشاهه ابره الاشرم آهيان ۽ هت اوهان جو مڪي وارو ڪعبو ڊاهڻ آيو آهيان ۽ اوهان ان جي بچاءِ لاءِ ڪهڙو بندوبست ڪيو آهي؟ متان ائين نه ٿئي جو اوهان اسان جو مقابلو ڪيو ۽ ائين جبل کي پنهنجو مٿو هڻي مفت ۾ مري تباهه و برباد ٿي وڃو؟ سچ سچ ٻڌاءِ اگر وار برابر ڪوڙ ڳالهايو ته تنهنجو سر اتي ئي قلم ڪيو ويندو؟
حضرت عبدالمطلب جواب ڏنو ته منهنجا اٺ گم ٿي ويا آهن. آئون پنهنجا اُٺ نهارڻ آيو آهيان. اسان ڪا به تياري ناهي ڪئي. باقي ڪعبو ڄاڻي ۽ ڪعبي جو خدا ڄاڻي. اسان ۾ ايتري طاقت ناهي جو هيڏي ساري لشڪر جو مقابلو ڪريون. ابره پنهنجي لشڪر ۽ سپاهه کي حملي لاءِ تيار ٿيڻ جو حڪم ڏنو. فوجي بينڊ باجا وڄايا ويا. فوج پنهنجي اسباب سميت تيار ٿي ويئي. ابره پنهنجي لشڪر کي مڪي طرف وڌڻ جو حڪم ڪيو.
تياري بعد ابره جي سواري وارو هاٿي محمود يڪدم گوڏن ڀر سجدي ۾ ڪري پيو ۽ انهي کي ڏسي. ٻين هاٿين به ان جي تابعداري ڪندي حڪم خداوندي موجب سڀ جو سڀ گوڏا کوڙي ڪعبي جي سامهون سجدي ۾ ڪري پيا سوارن ۽ سئيسن گهڻو ئي زور لاتائون مگر جواب ندارد الله پاڪ جنهن کان ڪم وٺي ۽ جيئن وٺي مرضي وارو آهي.
نور حق شمع الٰھی کو بجھا سکتا ہے کون؟ جس کا حامی ہو خدا اسکو مِٹا سکتا ہے کون؟
نور حق کفر کی حرکت پر ہے خندہ زن، پھوکوں سے یہ چراغ بجھایا نہ جائے گا۔
الله پاڪ بادشاهه بي پرواهه آهي، جنهن نمرود جي لشڪر کي ڪمزور مڇرن جي ذريعي ختم ڪرايو. فرعون جيڪو پاڻ کي انا ربڪم الاعليٰ سڏائيندو هو. کي پاڻي ۾ ٻوڙي ختم ڪرايو. عاد ۽ ثمود جي قومن کي هوا جي ذريعي ختم ڪرايو. قريش مڪي جي ناپاڪ ارادن کي ڪوريئڙي جي ڄار ذريعي ختم ڪرايا. ايتري ۾ اتر کان ابابيل پکين جا ٽولن جا ٽولا ۽ قطارون ڪاهي آيون، جن جي چنبن ۽ چهنبن ۾ پڪيون پٿريون هيون. جن پٿرين جو اهڙو ته زوردار وسڪارو ڪيائون جو هر هڪ پٿري سوار جي سر مان داخل ٿي، هاٿي منجهان نڪري زمين ۾ داخل ٿي ٿي. تان جو اک ڇنڀ ۾ ابره جو پوري جو پورو لشڪر تباه و برباد ٿي ويو. لاشن ۽ ڍونڍن جا ڍير لڳي ويا. جيئن چوپايو مال گاهه کائي اولڙ ڪندو آهي.
انهي ابابيلن جو نسل اڄ به ڪعبت الله ۾ موجود آهي، جيڪي چوويهه ڪلاڪ ڪعبي جي چوگرد ٽولن جي صورت ۾ ڦرندا رهن ٿا. هن واديءَ محصره ۾ اڳ ترسڻ منع ٿيل هو. جو هي عذاب الاهي جي جڳهه آهي، متان نه توهان تي ان جي نحوست جو اثر پوي. مگر هن وقت حاجين جي تعداد وڌي وڃڻ ڪري اتي به حاجين جا تنبوء لڳايا وڃن ٿا ۽ حاجي اتي رات پڻ رهندا آهن.