محبوبِ خدا جي گهر جو گهيراءُ
آنحضرت صلعم، علي مونکي به خدا جي طرفان هجرت جو حڪم مليو آهي، ڪفار قريش گهرن ٿا ته مونکي ختم ڪن. اسلام کي مٽائي ڇڏين، ليڪن هو اهو نٿا ڄاڻين ته اسلام مٽجڻ وارو ناهي، اُهي ميٽيندڙ مٽجي ويندا. اهي سمجهن ٿا ته مون نئون دين جاري ڪيو آهي. حالانڪه حضرت آدم عليھ السلام کان وٺي نوح عليھ السلام، يحيٰ عليھ السلام، موسيٰ عليھ السلام، عسيٰ عليھ السلام ۽ مون تائين مطلب ته جيڪي به نبي آيا، جمله انبياء عليهم السلام انهي دين حق جي تبليغ ۽ تلقين ڪندي آيا آهن.
حضرت ابراهيم عليھ السلام هن دين جو نالو دين اسلام ۽ ان دين ۾ داخل ٿيڻ واري جو نالو مسلمان رکيو آهي. آئون به ان دين اسلام جو متبع ۽ مبلغ آهيان. روز اول کان اڄ تائين هميشھ هر دو ر۾ هر هنڌ ڪافرن اسلام کي دٻائڻ جي ڪوشش ڪئي آهي. مٽائڻ تي زور ڏنو. مگر اسلام نه ختم ٿيو ۽ نه ختم ٿيندو. ختم ڪرڻ وارا خود ختم ٿي ويندا.
حضرت علي المرتضيٰ: اي الله جا رسولﷺ توهان ٻاهر نڪري ڏٺو ناهي؟ سوين ڪافر ۽ لوفر تلوارون کڻي. گهر جي چئن ئي طرفن کان گهيرو ڪيو مستعد بيٺا آهن. مون کي ڊپ آهي ته متان هو پليت پنهنجي ناپاڪ ارادن ۾ ڪامياب نه ٿي وڃن.
آنحضورﷺ: علي تون فڪر نه ڪر. مطمئن رهو. منهنجو نگهبان خدا مون سان گڏ آهي. اهو ئي مون کي انهن جي شر کان محفوظ رکندو.
جتنے تارے گگن میں، اتنے شترو ہوں،
کجھ نہیں بگڑ سکتا، جب ایک راضی ہو۔
علي ٻُڌ!! اگر اڄ آئون قتل ٿيڻ وارو هجان ها ته منهنجو رب مون کي هجرت جو حڪم نه ڏي ها. آئون مطمئن آهيان ته منهنجو خدا ضرور منهنجي حفاظت ڪندو. ”واهه نبي واهه تنهنجو يقين“
حضرت علي رضه: حضورﷺ توهان ڪڏهن هجرت ڪندا؟
آنحضرتﷺ: اڄ نه بلڪ هينئر جو هينئر آئون روانو ٿيڻ وارو آهيان. رات جو تون منهنجي بستري تي سمهي رهو ۽ آئون روانو ٿو ٿيان.
حضرت علي: ڇا مون کي پاڻ سان گڏ وٺي نه هلندا؟
آنحضرتﷺ: ”نه“ ان ڪري جو مڪي جي ڪافرن جون ڪي امانتون مون وٽ رکيل آهن. تون صبح جو هن تيار ڪيل فهرست مطابق سموريون امانتون انهن جي مالڪن جي حوالي ڪري پوءِ يثرب هليو اچج. ڪافر متان طعنو نه ڏين ته مسلمانن جو نبي اسان جون امانتون کڻي هليو ويو آهي.
حضرت علي رضه: ڇا توهان يثرب تشريف وٺي ويندا؟
آنحضرتﷺ: ها مونکي يثرب وڃڻ جو حڪم ٿيو آهي.
حضرت علي رضه: ڇا توهان اڪيلا ويندا؟
آنحضرتﷺ: نه، منهنجو سفر جو رفيق صديق اڪبر هوندو. هاڻ تون اطمينان سان منهنجي بستري تي سمهي رهه.
حضرت علي رضه فوراً آنحضرتﷺ جي بستري تي ليٽي پيا ۽ پاڻ ڀلارن اهي امانتون ۽ امانتن جي فهرست جيڪا ڏينهن جي تيار ڪرايل هئي. حضرت علي رضه جي حوالي ڪيون ۽ خدا حافظ چئي روانا ٿيا.
پاڻ ڀلارا مصلي کان اٿي، حضرت امان بي بي فاطمھ الزهريٰ جي گهر ويا. جڏهن ته رات جو گهڻو حصو گذري چڪو هو. امان سانئڻ سمهي رهي هئي. پاڻ ڀلارن لاڏلي کي سجاڳ ڪيو. کيس پيار ڏنائون. ٿوري دير لاءِ بيهه محبت ڀرين نظرن سان ڏٺو. آهستگي سان فرمايائون. منهنجي معصوم ڌي. منهنجي نور نظر الوداع. اي پاڪائي جي مجسمھ، پيڪر محبت، پنهنجي پيءَ سان بي حد محبت ڪرڻ واري ڌيءُ پيءُ تي ڪافرن جا ظلم و ستم ڏسي روئڻ واري معصومھ ڌيءُ الوداع. آئون توکي پنهنجي خدا جي حوالي ڪريان ٿو. ان خدا جي حوالي جيڪو ڪائنات و عالم جو نگهبان آهي. اهو ئي تنهنجي حفاظت ڪندو. اي منهنجي محبت جي دنيا اهو ئي مالڪ وري توکي مون سان ملائيندو.
ائين چئي رحمت اللعالمين جي نيڻن جا ڪڪر وسڻ لڳا.
ڪڪر هون نه هون، جهُڙ نيڻون نه لهي،
ساريو سي پرين کي ڳوڙها ڳلن تي پون،
سي مر رويو رون جن مسافر سپرين.
حضرت بي بي فاطمھ پاڻ ڀلارن جي سڀ کان ننڍي صاهبزادي هئي. ٻاراپڻ ۾ ئي ان جي والده محترمھ بي بي خديجة الڪبريٰ جو انتقال ٿي ويو هو. پاڻ ڪريمن کيس نهايت لاڏ ڪوڏ سان پاليو هو. انهي ڪري بي بي صاحبه سان ڏاڍي محبت هئي. اڄ حضورﷺ جن هجرت ڪري رهيا هئا. پنهنجي مادري وطن، عزيز و اقارب ۽ سلڇڻي سٻاجهڙي ۽ لاڏلي ڌي کان جدا ٿي رهيا هئا. بتقاضيٰ فطرت محسن انسانيت جون مبارڪ اکيون ڀرجي آيون هيون.
ای اہل چمن اب ہماری الوداع،
زندگی میں پھر ملیں گے جب کبھی موقع ملا۔
پاڻ ڀلارا موڪلائي دروازي تي پهتا. دروازي تي جهانڪي ڏٺائون ته بي شمار ڪافرن ۽ لوفرن کي کليل تلوارن سان دروازي جي ٻاهران نهايت تياري سان بيٺل ڏٺائون ان وقت آڌي رات ٿي چڪي هئي. رات اونڌاهي هئي. هر طرف اونڌاي جي ڪاري چادر ڇانيل هئي. پاڻ ڀلارن حسبي الله نعم الموليٰ و نعم النصير، افوض امري اليٰ الله چئي الله توهار ڪري دروازي کان ٻاهر نڪتا.
الله پاڪ وحي جبرئيل عليھ السلام جي ذريعي پاڻ ڀلارن کي ٻڌائي ڇڏيو هو ته اي محمدﷺ منهنجا محبوبﷺ تون انهن ڪافرن جي موجودگي ۽ گهڻائي جو فڪر نه ڪج. مُٺ مٽي جي ڀري. انهن جي طرف اڇلائڻ تنهنجو ڪم ۽ انهن کي انڌا ڪرڻ منهنجو ڪم. پاڻ ڀلارن مٽي جي مُٺ ڀري. سورة يٰسۗ جون ابتدائي آيتون پڙهڻ شروع ڪيون اهي آيتون پڙهي مُٺ مٽي تي دم ڪري، مٽي ڪافرن جي طرف اڇلايائون. اگرچه اها مٽي مٺ جيتري هئي. مگر مشيت ايزدي سان هوا ان کي چئن ئي طرفن پکيڙي ڇڏيو ايس تائين جو مڪي جي ڪافرن جي اڳيان لنگهي ويا. پر ڪنهن جي به نظر پاڻ ڪريمن تي نه پئي. سڀ جو سڀ جتي ۽ جنهن حالت ۾ بيٺل هئا. اتي ئي ۽ انهي حالت ۾ بيٺل رهيا.
مدعی لاکھ برا چائے تو کیا ہوتا ہے،
وہی ہوتا ہے جو منظورِ خدا ہوتا ہے۔
هو هڪ ٻي کي پيا چون ته تو مون ڏانهن مٽي اڇلائي، ٻيو پيو چوي ته مون تي تو مٽي اڇلائي آئون ڪو نه هوس. تون... تون... تون ڇا؟ وغيره وغيره. پاڻ ڀلارا نهايت اطمينان سان هلي. حضرت ابو بڪر صديق رضه جي گهر پهتا. دروازي تي آهستگي سان دستڪ ڏنائون. دستڪ سان دروازو کليو، سامهون صديق اڪبر رضه انتظار ۾ هو. سلام ۽ جواب سلام کان پوءِ پاڻ ڀلارن پڇيو. ابو بڪر تيار آهين؟ يارِ وفا فرمايو لبيڪ يا رسول اللهﷺ بلڪل تيار آهيان. هي ٻه ڏاچيون ۽ هي رهبر خدمت عاليھ ۾ پيش آهن.
پاڻ ڀلارن فرمايو ته ڏاچين ۽ رهبر جي في الحال ڪا ضرورت ناهي. ڇو ته مون رستي ۾ ڏٺو آهي ته ڪفار مڪه هر جاءِ تي چوڪسي ڪري رهيا آهن. اگر اسان ڏاچين تي سوار ٿي هلنداسين ته هو پنهنجي روانگي ۽ گس کان خبردار ٿي ويندا.
انهي ڪري بهتر آهي ته مڪي جي هيٺين طرف جيڪو جبل ڪوهه ثور جي نالي سان مشهور آهي ان جي ڪنهن غار ۾ لڪي رهنداسون ۽ جڏهن ڪافر اسان کي ڳولي ڳولي هليا ويندا ته پوءِ انهي کان بعد پاڻ غار مان نڪري سفر شروع ڪنداسون.