سفرناما

دلبرﷺ جي ديس ۾

ڪتاب ”دلبر ﷺ جي ديس ۾“ مڪي ۽ مديني جو سفرنامو آهي،مولوي محمد يامين لکي ٿو؛ ”جيئن ته، ”دلبرﷺ جي ديس ۾“ هڪ مذهبي رنگ ۾ لکيل تاليف آهي تنهن ڪري انهي ٿري لهجي ۾ خشڪ واريءَ تي ديار حبيب جو داستان، تيز وڏ ڦڙي مينهن وارو وسڪارو ڪندي محسوس ٿئي ٿو ته، پرينءَ جي پار جي هُٻڪار ۽ سرور ڀري سُرهاڻ هيءَ ڪتاب پڙهندي هتي محسوس ٿئي پئي! سبحان الله!
Title Cover of book دلبرﷺ جي ديس ۾

اچ جميلھ تنهنجو وارو

هاڻ ڪيترن ئي ماڻهن گڏجي هڪ وڏو گهرو کڏو کوٽيو ۽ جڏهن کڏو تيار ٿي ويو. ته قيس جميله کي وٺي اڳتي وڌيو ۽ کڏي جي ڪناري تي وڃي بيٺو جميله ڏسي ورتو هو ته ”کڏن ۾ معصوم ڇوڪريون دفن ڪيون ويون آهن“ ۽ پُڻ جميله هي به سمجهي ورتو هو ته جنهن کڏ جي ڪناري تي هو بيٺل آهي. اُن ۾ انهي کي ئي دفن ڪيو ويندو. اُن حسرت زده نظرن سان پنهنجي پيءَ قيس جي طرف ڏسي چيو.
جميله تي هراس طاري ٿي ويو. ان پنهنجو موت پنهنجي اکين سان ڏسندي چيو.
جميله: ليڪن بابا سائين مون کي ٻڌايو ته سهي. منهنجو ڪهڙو ڏوهه آهي؟
اَبُو تون مون نياڻي نماڻي کي ڇو جيئري دفن ڪرڻ گهرين ٿو؟
قيس: اسان جي خانداني عظمت، ذاتي غيرت مونکي ائين ڪرڻ تي مجبور ڪري ٿي. جميله روئڻ لڳي. ان ٻئي هٿ ادب جا ٻڌي انتهائي عاجزي ۽ انڪساري سان چيو. ابا! او منهنجا پيارا ابا!! تون مون کي کاڌو ڪپڙو نٿو ڏيئي سگهين. نه ڏي. آئون اگهاڙي، بکي رهي پوندس، تون مون کي ڌي نه چئو. آئون توکي پيءَ نه چوندس. بابا مون کي هينئر جيئري دفن نه ڪر اڃان مون ڏٺو به ڇا آهي؟
اهو چوندي ئي جميله، قيس کي چنبڙي پئي. ان جي نرگسي اکين مان لڙڪن جو درياء جاري هو. قيس جي منهن تي ڪاوڙ ۽ رکائي جا آثار ظاهر ٿيا.
قيس: ان ڌمڪي ڏيندي چيو هينئر دفن نه ڪريان ته پوءِ توکي ان لاءِ جئيرو ڇڏيان ته تنهنجي وڏي ٿيڻ تي شادي ڪرائي وڃي. ڪو ماڻهو منهنجو داماد ٿئي. تمام عرب جي اڳيان منهنجو سَر ذلت سان جهڪي وڃي.! ماڻهو چون ته هو قيس جو داماد آهي.
هرگز نه! اسان جي خاندان ۾ ڪڏهن به ڪا ڇوڪري زنده نه رکي ويئي آهي. جمليه جو خوبصورت چهرو زرد ٿي ويو. شدت غم سان اکيون ڳوڙها ڳاڙڻ وسري ويون ۽ موت جي خوفناڪ صورت اڳيان اچي ويئي. اها يڪدم پنهنجي پيءُ جي پيرن ۾ ڪري پئي ۽ ايلاز ڪيائين ۽ چيائين بابا مونکي بچائي، آئون تنهنجي گولي بنجي گذاريندس مونکي بچائي، مونکي مار نه.
بيدرد پيءُ جميله کي مٿي کڻي کڏ ۾ اڇلايو کڏ اونهي ۽ سوڙهي هئي. جميله منهن ڀر وڃي کڏ ۾ ڪري، قيس جلدي جلدي واري وارڻ شروع ڪئي، جميله اٿڻ جي ڪوشش ڪري رهي هئي. ليڪن واري اهڙي تيزي سان پلٽائڻ شروع ڪئي جو ان کي اٿي سڌو ٿيڻ جي مهلت نٿي ملي سگهي. بي گناهه نياڻي ڪوڪون ڪري روئي رهي هئي ۽ سنگدل پيءُ جي خوشامدي ڪري رهي هئي. چئي رهي هئي ته او پيارا ابا سائين مون تي رحم ڪر مونکي بچائي، هاءِ افسوس هي ڏينهن منهنجي مرڻ جا ناهن، ليڪن قيس تي ان جي رڙين ۽ عاجزي جو ڪو اثر نه ٿيو. اهو برابر واري وجهڻ ۾ مشغول هو، جميله هڪ ڀيرو، وري اٿڻ جي پوري طاقت سان ڪوشش ڪئي. اُها اٿي بيهه به رهي ان جي مٿي ۾ تمام جسم ۾ واري ڀري پئي هئي. اکيون نٿي کلي سگهيون. تا هم ان روئندي چيو، ابا آئون هٿ ٿي ٻڌان، رحم ڪر، مونکي بچائي، قيس کي رحم اچڻ بجاءِ ان کي وڌيڪ ڪاوڙ آئي، ان ڌڪو ڏيئي جميله کي ڪيرايو ۽ ان تي تيزي سان واري اوتڻ لڳو جميله جو ساهه گهٽجڻ لڳو. رڙ ڪري بي هوش ٿي ويئي. مگر انهن وحشي دردن انسانن مان ڪو هڪ به منجهان اهڙو نه هو جنهن جي دل ۾ واري جي داڻي جيترو به رحم هجي، ۽ هُن نياڻي نماڻي کي بچائڻ جي ڪوشش ڪري رفته رفته ان جو آواز گهٽ ٿيڻ لڳو ۽ ان جي مٿان واري جو ڍڳ ٿيڻ لڳو، جڏهن کڏو واري سان ڀرجي ويو ته ان سان گڏ ان جون دانهون ۽ ڪيهون به بند ٿي ويون.
گهڙيال ۽ ناقوس هاڻ پهريائين کان به وڌيڪ زور شور سان وڄڻ لڳا هئا قيس اٿي بيٺو کڏي جي مٿان ڍڳ واري جو چاڙهي چڪو هو، هاڻ هو ڏاڍو خوش هو، گوياڪ ڪو نهايت خير ۽ ڀلي جو ڪم سرانجام ڏيئي هاڻ فارغ ٿيو هجي، ان وقت سج لهي چڪو هو، ۽ رات جي ڪاري چادر ان انسانن جي سنگدلي ۽ قصاوت قلبي جي هن هولناڪ ۽ خوفناڪ منظر کي پنهنجي دامن ۾ ڇپائي ورتو هو. جڏهن رات ٿي ويئي ته سڀ ماڻهو مڪي جي طرف موٽيا. هرڪو قيس کي مبارڪون ڏيندي. پنهنجن معبودن جي نالن تي جَئي جا نعرا هڻندا پنهنجي پنهنجي گهرن ڏانهن روانا ٿيا.