اڪابرين اسلام جا مثالي چند واقعا
پاڻ ڀلارن جو هجرت وقت ڪافرن ۽ قريش جون امانتون واپس ڪرڻ ۽ فتح مڪي جي وقت فاتحانه انداز ۾ مڪي ۾ داخل ٿيڻ. عام معافي جو اعلان ڪرڻ ته لاتثريب عليڪم اليوم اڄ توهان تي ڪو پڇاڻو ناهي، توهان سڀ آزاد آهيو. ”سبحان الله“
بار بار حقوق العباد جو فڪر ڏيارڻ، خاص طور عورت ۽ غلامن جي حقن جي باري ۾ آخري وقت تائين تاڪيد ڪرڻ، جنگ هجي يا امن، دوستي هجي يا دشمني، صلح هجي يا لڙائي، مگر تحمل ۽ برد باري جو دامن ڇڏڻو ناهي.
اعلان ڪن ٿا ته خبردار!! ميدان جنگ ۾ ڪنهن عورت ٻار، پوڙهي، بيمار گهر اندر ويٺل تي ڪڏهن به هٿ ڊگهو نه ڪجو، ڪنهن کي به مسلو نه ڪجو يعني ڪنهن جو به ڪو عُضوو نَڪ، ڪَن، چَپ نه ڪاٽجو، اگر توهان ايئن ڪندا ته نه توهان منهنجا آهيو ۽ نه آئون توهانجو.
تاريخ جي سيني ۾ اسان جي اڪابرين جون هي ڳالهيون قيامت تائين قائم ۽ دائم رهنديون. پنهنجا ته خير، مگر ڌاريان به شاهدي ڏيندا ته دين فطرت ۾ ڪي اهڙيون خوبيون آهن جو دشمن جي دل تي به پنهنجو تاثير ڄمائي ٿيون ڇڏين، لامحدود اهڙا واقعا آهن. جيڪي دين فطرت جي برحق ۽ سچ هجڻ جون شاهديون ڏين ٿا.
* هڪ ڀيري آنحضرت صلعم جن ڪيڏهن وڃي رهيا هئا ته رستي ۾ هڪ يهودي مليو ان چيو ته اي محمدﷺ مونکي تو ۾ ڪم آهي، توسان ڳالهه ڪرڻي آهي. پاڻ ڀلارا بيهه رهيا ۽ فرمايائون ته ٻڌاءَ ڪهڙو ڪم آهي.؟
اهو يهودي گهر ويو ۽ اتي ڪنهن مشغولي جي ڪري، ان کي اها ڳالهه وسري ويئي ته ائون ڪنهن سان ملڻ جو وعدو ڪري آيو آهيان ۽ پنهنجي ڪم ۾ لڳي ويو. ٽن ڏينهن کان پوءِ اهو يهودي اُنهي ساڳي رستي کان مٽيو. ڏسن ته محمد بن عبدالله ساڳي هنڌ بيٺو آهي. ڏاڍو شرمندو ٿيو ۽ چوي پيو ته اي محمد ڇا تون اڃان اتي بيٺو آهين؟ مونکي ڳالهه وسري ويئي مون سمجهيو ته توهان هليا ويا هوندا.
پاڻ ڀلارن نه ڪاوڙ ڪئي نه ئي ڏوراپو ڏنائون،فرمايائون ته مون توسان بيهڻ جو واعدو ڪيو هوم. هاڻ ڪيئن واعدي خلافي ڪيان؟ متان سڀاڻي چئو ته مسلمانن جو نبي وعده خلاف آهي. ها! توهان پنهنجو ڪم ٻڌايو اهو يهودي فوراً ڪلمون پڙهي مسلمان ٿيو. ان ڏٺو ته جنهن دين ۾ ٻي جي دل ايذائڻ ۽ وعدي پاڙڻ جي ڪيڏي نه اهميت آهي. جو مسلمانن جو نبي وعدي پاڙڻ لاءِ ٽي ڏينهن انتظار ۾ بيٺو رهيو. اهو ئي دين برحق ۽ سچ آهي.
* شهنشاهه فارس هُرمَز ان جيڪو ڏاڍو متڪبر ۽ هٺيلو انسان هو. جنهن مسلمانن کي ايذائڻ ۾ ڪابه ڪسر نه ڇڏي هئي. آخرڪار گرفتار ٿي. حضرت فاروق اعظمرضه جي حضور ۾ پيش ڪيو ويو.
حضرت عمر فاروقرضه فرمايو ته ”اَسلِم تُسلِم“ اگر ڪلمون پڙهي مسلمان ٿينئن ته امن ۽ سلامتي وارو آهين. اگر مسلمان نٿو ٿينئن ته پوءِ قانون موجب ڪارروائي ڪئي ويندي. مگر اُن هٺيلي صاف صاف انڪار ڪيو ته آئون اسلام قبول ڪونه ڪندس. حضرت عمررضه سائين ان جي قتل جو حڪم صادر فرمايو ۽ جلاد کي گهرايو ويو.
انهي شاههِ فارس هڪڙي چالبازي هلايائين. حضرت عمررضه کي عرض ڪيائين ته آئون ڏسان پيو ته مونکي عنقريب قتل ڪيو ويندو. مگر مسلمانو مونکي پاڻي پياريو. پاڻي گهرايو ويو. پيالو ان جي هٿ ۾ ڏنو ويو، پيالو وٺي هن چؤطرف نهاريو ۽ چيائين. اي مسلمانن جا بادشاهه عمر آئون سمجهان پيو ته تنهنجو جلاد مونکي پاڻي پيئڻ ڪونه ڏيندو، آئون پاڻي پيئڻ شروع ڪندس ۽ هي مونکي پاڻي پيئڻ دوران قتل ڪري ڇڏيندو. تنهن ڪري انهي پاڻي پيئڻ تائين مونکي امان ملي.
حضرت عمر فاروقرضه فرمايو ته اي ”هُرمَزان“ آئون توسان عهد ٿو ڪريان ته جيسين تائين تون هي پاڻي پي ختم نه ڪندين تيسين تائين تون بلڪل مَامون آهين. اِهو ٻڌي ڪري ان يڪدم پاڻي زمين تي هاري ڇڏيائين ۽ چيائين ته هاڻ توهان مونکي قتل ڪري نٿا سگهو. ڇو ته هاڻ ان پاڻي جو پيئڻ ممڪن ناهي ۽ ان جي پيئڻ تائين مونکي امن آهن ۽ مسلمان پنهنجي وعدي جو پابند ۽ پڪو هوندو آهي. حضرت عمررضه امير المؤمنين فرمايوت ها هو موعود پاڻي ختم، ”هُرمَزان“ آزاد هاڻ هن تي ڪابه پابندي ناهي.
”ف“ هُرمَزان کي پنهنجي چال تي ايترو ڀروسو هو ۽ چڱي ريت ڄاتائين ٿي ته حضرت عمررضه جي ان فرمان تي ته، ”تون جيسين پاڻي پي نه وٺندين، تيسين هرگز قتل نه ڪيو ويندين.“ قتل ڪونه ٿيندس، ان چال سان بچي ويندس اهو واقعو ڏسي هُرمَزان فوراً ڪلمون پڙهي مسلمان ٿيو ته واقعي هي دين برحق ۽ سچ آهي. جنهن ۾ مخالف دشمن سان به ايترو سلوڪ ڪيو وڃي ٿو.
* هڪ ڀيري حضرت علي ڪرم الله وجهھ جن لڙائي جي ميدان ۾ هڪ يهودي کي دسي ڇاتي تي چڙهي ويهي رهيو ۽ ذبح ڪرڻ جو ارادو ڪيائين. ”مرندڙ ماڻهو مرڻ مهل ڪهه به ڪري سگهي ٿو. ڇو ته هن جو هاڻ اهو آخري وقت آهي.“ ان بدبخت ڇا ڪيو جو حضرت علي ڪرم الله وجهھ جي چهري مبارڪ تي ٿُڪيو. هاڻ ٿيڻ ته اينئن کپندو هو ته حضرت علي ڪرم الله وجهھ ان کي فوراً ذبح ڪري ڇڏي. مگر اُن يهودي جي ٿُڪڻ بعد پاڻ سڳورا ان جي ڇاتي تان لهي اُٿي بيهه رهيا ۽ فوراً ان کي ڇڏي ڏنو.
اهو يهودي ڏاڍو متعجب ٿيو ته منهنجي ان حرڪت تي ته ان کي گهربو هو ته، هو مونکي جلد قتل ڪري ۽ ڪنهن به طرح جيئرو نه ڇڏي. مگر هن ته معاملو برعڪس ڪيو آخر ان کان رهيو نه ٿي سگهيو ۽ حضرت علي شيرِ خدا کان ان جو سبب پڇيائين ته توهان مونکي ڪافر ۽ دشمن سمجهي قتل ڪرڻ گهريو پئي، ۽ منهنجي ٿُڪڻ تي توهان مونکي ڇڏي ڇو ڏنو. اهو ڇو؟ حالانڪه انهي منهنجي ٿُڪڻ واري فعل سان نه منهنجو ڪفر گهٽيو ۽ نه ئي منهنجي سابقه عادت ختم ٿي، آئون ته قتل ٿيڻ جو وڌيڪ حقدار هوس.
حضرت علي المرتضيٰ فرمايو ته واقعي ان فعل کان پوءِ منهنجو توکي آزاد ڪرڻ بظاهر عجيب آهي، مگر ڳالهه هي آهي ته اول جڏهن مون تو تي حملو ڪيو، ته انهي وقت بجز رضاءِ الٰهي جي، مونکي ٻي ڪابه شئي مطلوب نه هئي ۽ جڏهن تو منهنجي مٿان ٿُڪيو ته مونکي ڏاڍي ڪاوڙ ۽ جوشِ انتقام پيدا ٿيو. مون ڏٺو ته هاڻ منهنجو توکي قتل ڪرڻ محض رضاءِ الٰهي خاطر نه هوندو بلڪه ان ۾ منهنجي نفس جي ملاوٽ به ٿي ويندي ۽ مون اهو نه گهريو ته نفس کي خوش ڪرڻ لاءِ پنهنجي عمل کي ضايع ڪري ڇڏيان، انهي لاءِ توکي ڇڏي ڏنم. انهي يهودي اها ڳالهه ٻڌي فوراً ڪلمو پڙهي مسلمان ٿيو ۽ سمجهي ويو ته واقعي اهو ئي مذهب حق ۽ سچ آهي، جنهن ۾ شرڪ کان ايتري قدر نفرت ڏياري ويئي آهي، جو ڪو به ڪم نفس لاءِ نه ڪريو، بلڪه محض رضاءِ الٰهي خاطر ڪريو.