سڄڻ سفر هليا ۽ سندن ڳولا
حضرت علي گهر کان ٻاهر نڪتا ته ڪافرن ان کي پنهنجي گهيري ۾ ورتائون ۽ ان ڪارروائي ۾ صرف عام ماڻهو نه هئا. بلڪ سارو مڪو اچي گڏ ٿيو. جن ۾ خصوصي طور ابوجهل، ابو لهب، ابو سفيان، ابوالجنتري، وليد، عتبه، شيبه، عاص بن وائل، زمعه، نضر حڪم جهڙا مڪي جا معزز ۽ متفخر ماڻهو شامل هئا.
قريش جا سردار سڄي رات نگراني ڪندي جاڳندي رهيا ته جنهن مهل محمد اٿندو ته اونڌاهي ۾ سڀ ملي ڪري ان روشني جو خاتمون ڪنداسون. مگر بسا آرزو که خاڪ شد سمورا خواب اڌورا رهجي ويا.
جڏهن حضرت علي رضه پاڻ ڀلارن جي بستري مان اٿي ٻاهر آيا ته ابو سفيان سختي سان پڇيو ته علي ٻُڌاءِ ”محمد ڪٿي آهي؟“ حضرت علي اگرچه عمر ۾ ننڍا هئا. مگر دلير ۽ جرئت مند هئا. اهو ڪافرن جي گهڻائي ڏسي، نه گهٻرايو ۽ نه ئي مرعوب ٿيو. بلڪ دليرانه انداز ۾ چيو ته مون کي ڪا به خبر ناهي ته محمد ڪيڏانهن ويو ۽ ڪٿي آهي؟ آئون ته توهان جي سامهون سڄي رات گهر ۾ ستل هوس. نگراني ته توهان ڪري رهيا هئا. وري پڇو مون کان پيا. توهان کي ته صورتحال جي وڌيڪ خبر هوندي. ڪافرن کي ان جي بي باڪانه جواب تي بيحد ڪاوڙ آئي.
ابوجهل: علي تون ضرور ڄاڻين ٿو ته محمد ڪڏهن ويو؟ ۽ ڪيڏانهن ويو؟ جيڪڏهن تون اسان کي ٻڌائين ته اسان توکي مڪي جو حاڪم بنائينداسون ۽ اگر نٿو ٻڌائين ته پوءِ تو سان اها ٿيندي جا دنيا ڏسندي.
حضرت علي: مون کي اوهان جي حڪومت جي ڪا ضرورت ناهي. اهي لالچون ۽ ڊپ ٻين کي ڏيو. آئون جنهن حال ۾ آهيان اتي خوش آهيان. مون کي انهن شين جي ڪا پرواهه ناهي. مون کي تنگ نه ڪريو. پاسي ٿيو. منهنجي صبح جي نماز جو وقت قضا ٿي رهيو آهي.
ابو لهب: رعب ويهارڻ لاءِ. هڪ چمات هڻي. علي تون جيس تائين محمد جو ڏس پتو نه ٻڌائيندين، تيسين توکي نه ڇڏينداسون. توکي قيد ڪيو ويندو ۽ ٻُڌ! اگر تون برابر ضد تي قائم رهين ته توکي قتل ڪيو ويندو.
حضرت علي رضه نوجوان ۽ ضدي انسان هو. پنهنجي ضد تي اٽڪي بيهه رهيو. کيس غُصو اچي ويو. انتهائي جذبات ۾ اچي ويو.
حضرت علي رضه: چاچا پنهنجي قسمت کي غنيمت ڄاڻو. آنحضرتﷺ جن ڪنهن به مسلمان کي تلوار کڻڻ جي اجازت ناهي ڏني. ور نه، ته منهنجي تلوار هينئر جو هينئر تنهنجو ۽ تنهنجن هنن ڇاڙتن جو فيصلو ڪري ها. اوهان کي ٽُڪرا ٽُڪرا ڪري ها.
ابوسفيا: ذرڙي جان ۽ گز ڀر زبان. علي پنهنجي جان تي رحم ڪر، پنهنجي جان سان دشمني نه ڪر، جبل کي مٿو نه هڻ. ٻُڌا، نه ته قتل ڪيو ويندين.
حضرت علي رضه: پري ٿيو ڪمينو، مون کي ٿا ڊيڄاريو، توهان کي خبر آهي ته دنيا جي ڪا به طاقت مون کي مرعوب نٿي ڪري سگهي. ڪير آهي جو مون کي مرعوب ڪري ۽ منهنجو رستو روڪي؟
ابوجهل: ”جيڪو سندن چاچو هو“ کي سخت ڪاوڙ آئي، انهن سندن مٿي جي وارن ۾ پڪڙي ڇڪيو، وليد ۽ ابوسفيان کين ٺونشن ۽ مُڪن سان مارڻ شروع ڪيو.
حضرت علي: اي بي رحمو، بي دردو ياد رکو، خدا توهان جا مظالم ڏسي رهيو آهي. توهان حد کان نڪري رهيا آهيو. هاڻ توهان جي هستي ۽ مستي ختم ٿيڻ واري آهي. توهان بي وسي ۽ بي ڪسي جي موت مري ويندا. ڪو به توهان جي پُڇڻ وارو ۽ روئڻ وارو ڳوليو نه ملندو. توهان خدا جي قهر کي دعوت ڏيئي رهيا آهيو. گهڻي ڇڪتاڻ بعد انهن حضرت علي رضه مان هٿ ڪڍيا ۽ هو نماز پڙهڻ هليو ويو.
ابوجهل: دوستو هي ڏاڍو بُرو ٿيو. جو محمد ڪهڙي طرح زنده بچي نڪري ويو اسان هيس تائين تمام ارادن ۾ ناڪام ويا آهيون.
ابو سفيان: چڱو هلو. ڏسون ته محمد اڪيلو ويو آهي يا سندس دوست ابو بڪر به ساڻن گڏ ويو آهي؟
وليد: جيتري قدر منهنجو ذهن چئي ٿو ته اهي ٻئي گڏ ويا هوندا تاهم ابو بڪر جي گهر هلي پڇون ۽ اطمينان ڪري وٺون. پڇڻ ۾ هرج ڪونهي اتان کان هلي. حضرت ابو بڪر جي گهر پهتا. سڀ جو سڀ بغير اطلاع جي گهر اندر هليا ويا. گهر ۾ حضرت ابوبڪر جو والد صاحب ابو قحافه، حضرت اسماء، حضرت عائشه، حضرت عبدالله هئا. سندن غلام عامر ڪنهن ڪم سانگي ڪيڏانهن ٻاهر ويل هو. ابو قحافه ضعيف العمر ۽ نابين هو. حضرت عائشه ننڍي ”ڪم عمر“ ۽ حضرت اسماء نوجوان هُئي.