ساڻ امانت اچ
( هيءَ حديث مبارڪ امام احمد بن حنبل ابو دائود الترمذي ۽ ابن ماجه ابي امامه رضي الله عنه کان آندي آهي)
ترجمو: اوڌار واري شيءِ موٽائي ويندي، ڏهڻ لاءِ مليل ڍور به موٽايو ويندو ۽ قرض ادا ڪيو ويندو ۽ ضامن چٽي ڀري ڏيندو.
سمجهاڻي: هن حديث مبارڪ ۾معاشري ۽ زندگي جي ڪار وهنوار ادا ڪرڻ جا صول بيان ڪيا ويا آهن.
هڪ ته اوڌر نه کڻجي. جيڪڏهن اڌاري شيءِ ڪنهن کان وٺجي ته وقت تي اڌاري شيءِ ڏئي جان آجي ڪجي. اها اڌاري شيءِ گم ٿئي،ته ڌڻي کي ان جي قيمت ڀري ڏبي.
ٻيو ته ڪنهن کان کير پيڻ لاءِ ڏوهل( ڏهيل) ڍور وٺجي زرعي زمين ياباغ جو ميويدار وڻ وٺجي ته واعديموجب وقت تي اهو موٽائي ڏجي ۽ ان جو احسان مڃجي ۽ ٿي سگهي ته ٿورو لاهجي. اوڙي پاڙي ۾ ماڻهو ايئن غريبن جي مدد ڪندا آهن. اهو وڏو ثواب جو ڪم آهي.
قرض ته مرض آهي. بک ڏک سهي قرض کڻڻ کان بچجي. پر لاچار ضرورت آهر ڪنهنکان قرض کڻجي.ته اهو قرض به هر حال ۾ موٽائڻو آهي. الله تعاليٰ ٻاجهارو مهربان آهي. سڀ شيءِ معاف ڪري ٿو. پر قرض معاف نه ٿو ٿي سگهي.جيسين قرض ادا نه ڪيووڃي يا ڌڻي معاف نه ڪري.
هروڀرو تڪڙ ڪلري واپار وڙي ۾ ڪنهن جو ضامن نه پئجي پر جي ماڻهو ڪنهن جو ضامن پيو ته پوءِ چٽي ڀرڻ لاءِ به تيار رهي. ڇاڪاڻ ته جنهن ماڻهو کي اصل شيءِ ڏيني هئي. پر اهو ڏئي نه سگهيو ته پوءِ ضامن پوندڙ کي اها شيءِ يا پيسا ڀري ڏيڻا آهن.
شاهه ڀٽائي به چيو آهي ته امانت ادا ڪبي ته ساڻيهه ۾ سمانو ٿيو.
ستي تنهنجي ست ۾،ڳالهه گهرجي ڳچ
وڍيو چيريو چچريو،پر ۾اڀي پچ
“ ساڻ امانت اچ” ته ٿئين سماني ساڻيهه ۾
(شاهه)