سو سڀوئي ڏوهه
( هيءَ حديث مبارڪ امام بخاري ۽امام مسلم، المغيره بن شعبة کان روايت آندي آهي.)
ترجمو: اجاين بحثن (قيل۽قال) گهڻن سوالن ڪرڻ. اجايو مال وڃائڻ، ڪنجوسي ڪرڻ ۽ نه وٺڻ واري مال کي وٺڻ ۽ مائرن جي بي فرماني ڪرڻ ۽ ڌيئرن جي جيئري پورڻ کان نبي پاڪ ﷺ روڪيو آهي.)
سمجهاڻي: هن حديث مبارڪ ۾ پاڻ سڳورن ﷺ هنن ڇهن ڳالهين کان روڪيو آهي. انهن ڳالهين جي ڪرڻ سان گناهه ٿيندو. ان ڪري انهن سڀني گناهن جي ڪمن کان پاڻ بچائي. نبي سائين ﷺ جن قول مبارڪ تي عمل ڪجي.
اجايو بحث مباحثا ۽ ڪوڙيون ڪچهريون نه ڪجن.
بي فائدا ۽ بنا موقعي پڇ پڇان ۽ گهڻا سوال نه ڪجن.
حق حلال جو مال ملڪيت، فضول خرچي ۽ گناهه جي ڪمن ۾ نه وڃائجي.
الله تعاليٰ جي ڏنل رزق مان جائز خرچ نه ڪرڻ ۽ بخيلي کان ڪم وٺڻ کان به روڪيو ويو آهي. پرائو مال هڙپ ڪرڻ کان به منع ٿيل آهي.
والدين جي بي فرماني ڪرڻ وڏو گناهه آهي. خاص ڪري ماءُ جي نافرماني ڪرڻ کان جهليو ويو آهي.
عرب نياڻين کي عيب سمجهي، جيئرو پوريندا هئا. ان سخت گناهه جي ڪم يعني نياڻين مارڻ ۽ پورڻ کان به روڪيو ويو آهي.
الله تعاليٰ سڀني مسلمانن کي سڀني گناهن کان محفوظ رکي.
شاهه ڀٽائي به چيو ته ٻانهي کان اڪثر ڏوهه ئي ٿين ٿا. پارس لڳندو ته سون ٿبو يعني گناهه لهندا.
ات ڪرت وارا ڪيترا، ڪرت ڪبو ڪوهه
جيڪي بندو ڪم ڪري “سو سڀوئي ڏوهه”
تون پارس آئون لوهه، جي سڃيين ته سون ٿيان
(شاهه)