فائق هليا فردوس ڏي
( هي حديث مبارڪ ابو الشيخ ابن حيان ڪتاب “ الناسخ والمنسوخ” ۾ سعيد بن جبير کان ۽ العسڪري انس بن مالڪ کان روايت ڪئي آهي.)
ترجمو: اي الڪله جا گهوڙا سوار ٿي.
سمجهاڻي: عربي محاوري ۾ يا خيل الله گهوڙي سوپار کي چئبو آهي. گهڻو ڪري هي لفظ جهاد جي تياري ڏانهن اشارو هوندا آهن.
امام ابن اثير” اسد الغابة في معرفة الصحابة ۾ وضاحت سان لکيو آهي ته:” هڪ دفعي رسول الله ﷺ گس سان ويا پي ته هڪ انصاري سندن سامهون اچي نڪتو. حضور ﷺ جن ان کان پڇيو ته اي حارثه تو صبح ڪيئن ڪيو؟ ان عرض ڪيو ته مون صبح هن حال ۾ ڪيو. ته آئون الله تي پڪو ايمان رکان ٿو. حضور ﷺ جن فرمايو ڏس ڇا چئي رهيو آهين.هر ڳالهه جي هڪ حقيقت هوندي آهي.
تنهن تي ان جوان اصحابي عرض ڪيو ته اي الله جا رسول ﷺ منهنجي دل دنيا کان بيزار ٿي پئي آهي. سڄي رات جاڳندي گذاريندو آهيان ۽ سڄو ڏينهن اڃيو رهندو آهيان. ڄڻ آئون پنهنجي پروردگار جو عرش ظاهر ظهور ڏسي رهيو آهيان ۽ جنت وارن کي به ڏسان پيو ته هڪ ٻئي سان ملي رهيا آهن. دوزخين کي به ڏسان پيو ته دوزخ ۾ دانهون پيا ڪن.
نبي ڪريم ﷺ فرمايو ته هن ڳالهه تي قائم رهه. تون اهڙو ٻانهو آهين جو الله تعاليٰ ايمان کي تنهنجي دل ۾ روشن ڪري ڇڏيو آهي.
ان تي هن جوان اصحابي عرض ڪيو ته يا رسول اللهﷺ منهنجي لاءِ شهادت جي دعا گهرو.
پوءِ رسول الله ﷺ ان لاءِ شهادت جي دعا گهري. هڪ دفعي اعلان ڪري سوارن کي سڏيو ويو. سڀني کان پهريان جيڪو گهوڙي سوار جنگ لاءِ سڏ تي سنبري آيو. اهو اهو ئي اصحابي ( حارثه) هو. لڙائي ۾ سڀني کان اول جيڪو گهوڙي سوار شهيد ٿيو. سو اهو ئي (حارثه) اصحابي هو.
جڏهن هن جي شهادت جي خبر سندسماءُ (ربيع ڌي نضر) کي ملي. ته هوءَ نبي پاڪ ﷺ وٽ آئي ۽ عرض ڪيو:
يا رسول الله ﷺ منهنجو پٽ (حارثه) جنت ۾ هجي ته نه روئان. صبر ڪريان جيڪڏهن دوزخ ۾ هجي ته جيسين حياتي (ڏک۾) روئندي رهان.
ان تي رسول الله ﷺ فرمايو اي ام حارثه تنهنجي پٽ لاءِ هڪ جنت نه پر گهڻيون جنتون آهن ۽ حارثه جنت الفردوس ۾ آهي.
پاڻ سڳورن ﷺ جي اها خوشخبري ٻڌي ان جي ماءُ خوش ٿي کلندي واپس ٿي ۽ چوندي پي وئي ته اي حارثه توکي مبارڪ هجي.
الله جي راهه ۾سر ڌڙ جي بازي لڳائي ۽ گهوڙن تي سوار ٿي جنگ ڪرڻ. غازي ٿي موٽڻ يا شهيد ٿي وڃڻ وارن جو اهو ئي شان ۽ مرتبو مانُ آهي. جيئن نبي ڪريم ﷺ اڳ ۾ ايندڙ گهوڙي سوار حارثه اصحابي سڳوري جي ماءُ کي جنت الفردوس جي مبارڪ ڏني.
سوري آ سينگار، اصل عاشقن جو،
مڙڻ موٽڻ مهڻو، ٿيا نظاري نروار
ڪسڻ جو قرار، اصل عاشقن جو
(شاهه)
*
جنت سندين جوءِ، “فائق هليا فردوس ڏي”
فاني ٿيافي الله ۾ ، هو سين ٿيا هوءِ
رب ڏيکارئين روءِ، انهن جي احسان سين
(شاهه)