هيءُ مُنهن ڏيئي ٻَن
( هيءَ حديث مبارڪ البخاري ۽ مسلم ۽ ٻين حضرت عائشه رضي الله عنها ۽ ابو هريره کان روايت آندي آهي.)
ترجمو: ٻار مڙس جو آهي ۽ زاني لاءِ پٿر آهي.
سمجهاڻي: شريعت پاڪ جا اصول اتم ۽ احتياط ۽ پرهيزگاري تي ٻڌل آهن. هن حديث پاڪ ۾ ٻار جي نسب بابت اصول ٻڌايل آهي. ته ٻار نڪاح واري جو آهي. حضور ﷺ جي مجلس ۾ هڪ ماڻهو اٿي بيٺو ۽ چيائين ته فلاڻو منهن جو پٽ آهي.ڇاڪاڻ ته مون هن جي ماءُ سان جاهليت واري وقت ۾ زنا ڪئي هئي.نبي پاڪ ﷺ جن ان کي فرمايو ته هينئر اسلام ۾ ان جي دعويٰ نه ٿو ڪري سگهين. جاهليت واريون ريتون رسمون ۽ رواج ختم ٿي ويا. هاڻي ڇوڪرو نڪاح واري جو آهي ۽ زاني کي پٿر هڻي ماري ڇڏبو.
مطلب ته ظاهر شريعت ۾ نسب ثابت ڪرڻ لاءِ تمام گهڻو احتياط کان ڪم ورتو ويو آهي. ته جيئن زاني جي منهن ۾ ڌوڙ ۽ پٿر پلئه پون ۽ ٻار نڪاح واري جو ثابت ٿيندو. جيڪڏهن زاني دعويٰ ڪري ته هي ٻار منهنجو آهي ته ان کي رجم ٿيندو ۽ پٿرن سان سنگسار ڪبو.
شاهه ڀٽائي به ڪڌي ڪم ڪرڻ کي، زهر کائڻ سان تشبيهه ڏني اهي.
“ هيءُ منهن ڏيئي ٻن” تون وه کائي نه مرين
تان جي ملير ڄائيون، توسين سڱ نه ڪن
تون ڪيئن منجهان تن، پاڻ ڪوٺائين مارئي
(شاهه)